Ελληνικό Κανόνι 3

Ποια η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας και του τραπεζικού συστήματος  σήμερα? Θα τη παλέψει η Ελλάδα από  μόνη της?

Κατ αρχήν η Ελλάδα αυτή τη στιγμή είναι μόνη της… Όποτε δεν  τίθεται ζήτημα σωτήριας της… Παλεύει και θα παλέψει με τις δυνάμεις της μέχρι τελικά να πέσει.

Αν υποθέσουμε όμως  ότι το σχέδιο προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας εφαρμοστεί και  αποδώσει τα αναμενόμενα, τότε η Ελλάδα δεν έχει να φοβηθεί τίποτα και τα σπρεντ  είναι θέμα χρόνου να εξομαλυνθούν (το άλλο με το Τοτο το ξέρεις?).

Ως "Άθλο του Ηρακλή" χαρακτηρίζει η Deutsche Bank σε έκθεσή της με τίτλο "Greece: A Herculean adjustment task", την προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης για μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ μέχρι τα τέλη του 2012 ενώ "βλέπει" την ανεργία στην Ελλάδα να σκαρφαλώνει στο 20%, μέσα στα επόμενα τρία χρόνια (το1.000.000 άνεργοι που προβλέπει ο Λοβερδος).

Σύμφωνα με έγκυρους οικονομικούς αναλυτές, η προσπάθεια προσαρμογής της Ελλάδας είναι ανέφικτη διότι   η σύσφιξη των δημοσιονομικών θα οδηγήσει σε βαθιά ύφεση η οποία με τη σειρά της   είναι βέβαιο πως θα αυξήσει το κυκλικό έλλειμμα … Ακόμη όμως και αν όλα πάνε καλά , δηλαδή  το Ηράκλειο σχέδιο προσαρμογής της Ελλάδας να επιτύχει  τους φιλόδοξους στόχους του για μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ μέχρι τα τέλη του 2012,  επειδή ακριβώς θα υπάρξει ύφεση (η οποία υπολογίζεται για το 2010 από 3-4%), αυτό  θα οδηγήσει αναπόφευκτα και  σε μείωση του ΑΕΠ.  Προβλέπεται σύμφωνα με αυτά,  ότι το 2014, ο λόγος δημοσίου χρέους/ΑΕΠ θα είναι κοντά στο 150% δηλαδή παγκόσμιο ρεκόρ άνευ προηγουμένου!!! Και όλα αυτά, δίχως να ληφθεί υπόψη  τυχόν κοινωνική αναταραχή ή ορθότερα,  κοινωνική εξέγερση… 

Εξάλλου , σύμφωνα με άρθρο του Α. Ανδριανόπουλου ,  το 70% ετησίων δαπανών της χώρας είναι μισθοί του ευρύτερου δημόσιου τομέα!!! Το 20% των δαπανών είναι τόκοι και τοκοχρεολύσια για εξυπηρέτηση του εθνικού μας χρέους! . Οι μισθοί του δημοσίου πλησιάζουν τα 30 δις τον χρόνο. Στα δέκα τελευταία χρόνια του βαρύτατου δανεισμού συμποσούνται σε 300 δις ευρώ. Αυτές είναι οι αμοιβές του δημοσίου τομέα. Ακριβώς το χρέος της χώρας δηλαδή!!!

Λαμβανομένου υπόψη όλων αυτών , είναι εξαιρετικά δύσκολο, σύμφωνα και με τον έγκυρο αναλυτή των Financial Times κ. Lachman, η κατάληξη της Ελλάδας  να είναι πιο αισιόδοξη  απ’ της Αργεντινής. Η Αργεντινή πτώχευσε το 1999 (αν δε με απατά η μνήμη μου), παρόλο που δυο χρόνια νωρίτερα  την είχε «σώσει» με 40 δις δολάρια το ΔΝΤ… Φαντάζει  συνεχίζει ο αναλυτής , ως αναποφευχτη η έξοδος της Ελλάδας από το ευρω . Θέτει μάλιστα ως χρονικό ορίζοντα  που   η  Αθήνα θα  εγκαταλείψει την ευρωζώνη , τα δυο με τρία χρόνια («υπάρχουν πολλές πιθανότητες πως μέσα σε δύο ή τρία χρόνια, η συμμετοχή τη Ελλάδας στο ευρώ θα τελειώσει και μάλιστα με ένα τεράστιο μπαμ»).

Όλα αυτά  οι αγορές τα γνωρίζουν και τα έχουν  ήδη προεξοφλήσει… Για το λόγο αυτό  έχουν οδηγήσει τα σπρεντ σε επίπεδα  που δανείζονται οι αφρικάνικες μόνο  χώρες (τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές το σπρεντ στα πενταετή ομόλογα  διαμορφώνεται άνω των 375 μ.β. και στα τριετή άνω των 415 μ.β.)!!!

Τα υψηλά αυτά επιτόκια με τα οποία δανείζεται η Ελλάδα σήμερα, καθιστούν το δανεισμό απαγορευτικό, άλλως ασύμφορο… Το να προσπαθεί μια χώρα να χρηματοδοτήσει (ανατροφοδοτήσει) το χρέος της, δανειζόμενη  με αυτά τα επιτόκια (τριπλάσια και τετραπλάσια από όσο δανείζονται η Πορτογαλία , η Ισπανία και απ’ όσο δανειζόταν η Ελλάδα μέχρι χθες) και ταυτόχρονα να λαμβάνει μέτρα δημοσιονομικού νοικοκυρέματος, είναι σα να προσπαθεί χτίσει το … γιοφύρι της Άρτας! 

Για να γίνει αυτό κατανοητό, αρκεί μόνο να αναφερθεί ότι  εξαιτίας των δανεικών που χρειαζόταν να πάρει το Δημόσιο στο διάστημα Ιανουαρίου - Μαρτίου, η Ελλάδα θα κληθεί να πληρώσει, μόνον σε τόκους, 7,9 δισ. ευρώ μέσα στην επόμενη 12ετία. Αν το κράτος δανειζόταν με το ίδιο επιτόκιο που δανείζονται κατά μέσο όρο οι υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης, τότε οι τόκοι που θα πλήρωνε στα ερχόμενα 12 χρόνια, θα ήταν 3,9 δισ. ευρώ. Άρα, αμέσως, προκύπτει μια επιπλέον επιβάρυνση της τάξης των 4 δισ. ευρώ. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος, αρκεί μόνο να αναφερθεί ότι στα 4,1 δισ. ευρώ ανέρχεται το όφελος του φετινού προϋπολογισμού από τις μειώσεις των μισθών σε στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα και τις αυξήσεις του ΦΠΑ, καθώς και των ειδικών φόρων κατανάλωσης σε καύσιμα, ποτά, τσιγάρα, ηλεκτρικό και είδη πολυτελείας. Δηλαδή, όλων των επιβαρυντικών μέτρων που ανακοίνωσε στις αρχές Μαρτίου η κυβέρνηση (βλ. σχετικά άρθρο Καθημερινής , προστέθηκε 05/01/010).

Το ανησυχητικό της κατάστασης όμως, είναι ότι ακόμα και με αυτά τα απαγορευτικά επιτόκια , ήδη από αρχές Απριλίου διαφαίνεται η τάση να κλείνουν σταδιακά  οι κάνουλες χρηματοδότησης από τις αγορές!!!  Ενδεικτης της επικίνδυνης αυτής κατάστασης που θα μπορούσε να  αποτελέσει τον  καταλύτη απρόβλεπτων και ταχύτατων εξελίξεων, είναι ο χαμηλός βαθμός κάλυψης της έκδοσης του επταετούς ομολόγου τη Μεγάλη Δευτέρα και οι νέες πιέσεις που δέχθηκε σχεδόν το σύνολο των τίτλων του ελληνικού Δημοσίου, στέλνοντας τα σπρεντς εκ νέου σε πολύ υψηλά επίπεδα, που  δημιουργούν  σε κυβέρνηση και αγορές   έντονο προβληματισμό για την επιτυχή υλοποίηση του εφετινού δανειακού προγράμματος . Το γεγονός ότι η Ελλάδα τη Μεγάλη Δευτέρα ζήτησε 5 δις και πήρε 6 ενώ στα μέσα  Ιανουαρίου (που δεν υπήρχε στο τραπέζι το «πιστόλι» του σχεδίου «στήριξης») είχε ζητήσει 5 και πήρε 17 (!!!),  είναι ενδεικτης άκρως  ανησυχητικός , αφού δείχνει τη μεσοπρόθεσμη  τάση η Ελλάδα να μη μπορεί να δανειστεί από τις αγορές…  Να σημειωθεί εδώ ότι στην ομολογιακή έκδοση της Μεγάλης Δευτέρας  υπήρξε  χαμηλός βαθμός κάλυψης, παρόλο που μεγάλη συμμετοχή είχαν οι ελληνικές τράπεζες (δηλαδή τα ελληνικά ομόλογα τα αγόρασαν σε  ποσοστό 45%  οι ελληνικές τράπεζες και κατά το υπόλοιπο οι ξένες)…

Οι ελληνικές τράπεζες , τα ελληνικά ομόλογα (που από  κάποιους αναλυτές θεωρούνται ως εν δυνάμει τοξικά), δεν τα αγοράζουν από αγάπη προς τη πατρίδα,  αλλά τα αγοράζουν πλέον  αναγκαστικά, για δυο λόγους: διότι α) αν το ελληνικό δημόσιο δε καταφέρει να δανειστεί και λυγίσει , θα λυγίσουν μαζί του και οι τράπεζες (γιατί μεταξύ των άλλων κατέχουν στα χαρτοφυλάκιά τους μεγάλης αξίας τοξικά -όπως θα αποδειχτεί  αν η Ελλάδα λυγίσει- ελληνικά ομόλογα) και β) τα ελληνικά ομόλογα που οι τράπεζες καταθέτουν στην ΕΚΤ  (να είναι καλά ο Άγιος Τρισε που εξακολουθεί να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα παρά την υποβάθμισή τους από τους διεθνείς οίκους), αποτελούν εδώ και καιρό  τη μοναδική πηγή άντλησης ρευστότητας για  τις ελληνικές τράπεζες καθώς η άλλη μεγάλη δεξαμενή , δηλαδή οι καταθέσεις , φυλλορροούν προς ασφαλή τραπεζικά συστήματα της αλλοδαπής, ενώ οι ξένες κεφαλαιαγορές είναι ουσιαστικά κλειστές και η διατραπεζική αγορά ρεπος υπολειτουργεί εδώ και καιρό… 

Άρα το γεγονός ότι οι ελληνικές τράπεζες δανείζουν το ελληνικό δημόσιο αγοράζοντας αναγκαστικά τα  ελληνικά ομόλογα (με  μειούμενη όμως συμμετοχή των ξένων),  δεν είναι καθόλου καλή είδηση… Αυτή ακριβώς την είδηση, την 1-4-2010 την  παρουσίασε το Μεγκα (στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων) ως μια  καλή είδηση!!! Είπε χαρακτηριστικά η δημοσιογράφος «να και μια καλή είδηση: σύμφωνα με   έκθεση της Μπαρκλεης , οι ελληνικές τράπεζες θα μπορούν να δανείζουν την Αθήνα αγοράζοντας τα ελληνικά ομόλογα , λόγω της απόφασης Τρισε να δέχεται η ΕΚΤ τα ελληνικά ομόλογα  ως εγγύηση , έως και  το 2011»!!! Αυτό είναι ορθό. Είναι όμως η μίση αλήθεια αφού η κακή είδηση εδώ, είναι η μειούμενη συμμετοχή των ξένων τραπεζών (η διαφαινόμενη απροθυμία τους να αγοράζουν μεσοπρόθεσμα  τα ελληνικά ομόλογα) … 

Μέσα σε αυτό το εκρηκτικό δημοσιονομικό κλίμα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεύθυνσης Δημοσίου Χρέους του υπουργείου Οικονομικών, φέτος λήγουν ομόλογα 31 δισ. ευρώ, το 2011 άλλα 27 δισ. ευρώ, το 2012 επιπλέον 32 δισ. ευρώ, το 2013 26 δισ. ευρώ και μέσα στο 2014 συνολικά 32 δισ. ευρώ!!! Δηλαδή τα επόμενα τέσσερα χρόνια , λήγουν παλαιότερες εκδόσεις ομολόγων άνω των 150 δισ. ευρώ, δηλαδή το μισό  του συνολικού χρέους της Ελλάδας , χωρίς να ληφθεί υπόψη ο δανεισμός για την κάλυψη των αναγκών του προϋπολογισμού   (πληρωμές συντάξεων και μισθών που αποτελούν το 70% του ελληνικού προϋπολογισμού)!!!

Με όλα αυτά, δε νομίζω να υπάρχει άνθρωπος που να πιστεύει στα σοβαρά ότι η Ελλάδα θα τη παλέψει από μόνη της  για πολύ…Οπότε και τίθεται το επόμενο καίριο ερώτημα…