Η κατάρρευση των Ταμείων Κοινωνικής Ασφάλισης. Προφανής αναντιστοιχία μεταξύ παροχής και αντιπαροχής

Οι ασφαλιστικές εισφορές έχουν χαρακτήρα ανταποδοτικό, με την έννοια ότι αποτελούν αντιπαροχή για τις υπηρεσίες που το κράτος παρέχει μέσω των ασφαλιστικών φορέων. Τούτο ισχύει ιδίως στην περίπτωση των αυτοαπασχολούμενων, που η συμβολή της εισφοράς στο σχηματισμό του ασφαλιστικού κεφαλαίου των Ταμείων που ασφαλίζονται, οφείλει να έχει και ανταποδοτικό χαρακτήρα υπό την έννοια της εγγύησης της επιστροφής των ασφαλιστικών τουλάχιστον εισφορών, αφού το ασφαλιστικό κεφάλαιο των  Ταμείων τους σχηματίζεται, καθ' όλο τον χρόνο ασφαλίσεως, κατά κύριο λόγο από εισφορές και ελάχιστα από άλλους πόρους. Τα στοιχεία ωστόσο που καταγράφονται στην μελέτη που ακολουθεί, αναιρούν πλήρως την ανταποδοτικότητα στην Κοινωνική Ασφάλιση. Η επιμονή σε μία άνευ όρων και προϋποθέσεων αναδιανεμητικότητα (δήθεν) του συστήματος, σε συνδυασμό με την δεδομένη κατάρρευση των Ταμείων Κοινωνικής Ασφάλισης, δημιουργεί πλέον τόσο σημαντική αναντιστοιχία μεταξύ των «υπηρεσιών» που το κράτος προσφέρει και των υψηλών εισφορών που οι ασφαλισμένοι υποχρεώνονται να καταβάλλουν, που το ζήτημα χρίζει επιτακτικής ανάγκης ρυθμίσεως.

Η μελέτη σε pdf εδώ. Απευθείας κατέβασμα από εδώ.

Η μεθόδευση του PSI εις βάρος των ασφαλιστικών ταμείων

Παρά τις υποσχέσεις που έδιναν η Γερμανία,  η Γαλλία και η Ολλανδία το Μάιο του 2010, ότι οι εμπορικές τράπεζες τους θα διακρατούσαν τα ελληνικά ομόλογα βοηθώντας στο να αποτραπούν τα χειρότερα για την Ελλάδα, όπως φαίνεται στο εμπιστευτικό έγγραφο με τις αποφάσεις του ΔΣ του ΔΝΤ μετά το Καστελόριζο για την έγκριση της βοήθειας [24], μόλις υπεγράφη το μνημόνιο και άρχισε η εκταμίευση των δανείων από την τρόικα στην Ελλάδα έγινε ακριβώς το αντίθετο: οι τράπεζες τους άρχισαν να ξεπουλάνε τα χρεόγραφα συμβάλλοντας στην εκτίναξη των spread και στην εμβάθυνση της ελληνικής κρίσης, καθώς κλονίστηκε η εμπιστοσύνη στο ελληνικό πρόγραμμα. Κάπως έτσι επισπεύσθηκε αργότερα η διαδικασία του PSI, οι ίδιες όμως γλίτωσαν ζημιές αρκετών δισ. δολαρίων καθώς κατάφεραν να το αποφύγουν. Όπως γράφει η El Pais που έκανε την αποκάλυψη, τα ομόλογα πέρασαν σε αρκετά μεγάλο βαθμό στα χέρια της ΕΚΤ, που αγόρασε μαζικά για να στηρίξει. Μόνο εκείνα τα ομόλογα - της ΕΚΤ πλέον - δεν κουρεύτηκαν στο PSI και φυσικά ο πέλεκυς έπεσε βαρύτερος στους εναπομείναντες ιδιώτες κατόχους χρέους, δηλαδή τις ελληνικές τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία και τους ιδιώτες ομολογιούχους. Μάλιστα η δέσμευση εκείνη ήταν ένα απ' τα βασικά επιχειρήματα ώστε η Ελλάδα να μην προχωρήσει σε άμεση αναδιάρθρωση τους δημοσίου χρέους αλλά και το ΔΝΤ να μην την απαιτήσει πριν παρέμβει στην περίπτωση της χώρας μας παρά τον "εμφύλιο" που είχε ξεσπάσει στο ΔΣ του. Εξάλλου στο κείμενο σημειώνεται χαρακτηριστικά πως η ελληνική πλευρά απέκλεισε το ενδεχόμενο "κουρέματος". Σημειώνεται πως γερμανικές, γαλλικές και Ολλανδικές τράπεζες κατάφεραν μέχρι το τέλος του 2011, οπότε ανακοινώθηκε το PSI, είχαν ξεφορτωθεί περίπου το μισό ελληνικό τους χρέος. [25]

Αδιαφανείς διαδικασίες για το PSI

1.     Αδιάφανος και άδηλος ο τρόπος διεξαγωγής της ψηφοφορίας του PSI plus. Σύμφωνα με το νόμο του PSI plus 4050/12, μπορούσαν να συμμετάσχουν στη διαδικασία και να ψηφίσουν μόνο οι τράπεζες και λοιποί φορείς συστημάτων διαχείρισης άυλων τίτλων, δηλ οι θεματοφύλακες των ομολόγων, τους οποίους ο νόμος ονόμαζε «ομολογιούχους» και όχι τα φυσικά πρόσωπα, πραγματικοί κάτοχοι των ομολόγων! Κανένα φυσικό πρόσωπο έδωσε οποιαδήποτε σχετική εξουσιοδότηση προς οποιονδήποτε φορέα/ τράπεζα /θεματοφύλακα, να συμμετάσχει και να ψηφίσει θετικά στην τροποποίηση  των ομολόγων τους και στην ανταλλαγή τους. H Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη γνώμη που εξέφρασε, λόγω του θεσμικού της ρόλου, στις 17-2-2012 (λίγες μέρες πριν τη θεσμοθέτηση του PSI plus) σε σχέση με το σχέδιο νόμου 4050/12 κάνει σαφή αναφορά στην αδιαφάνεια της διαδικασίας ψηφοφορίας και στην λόγω αυτής παραβίαση των συνταγματικών αρχών της ασφαλείας του δικαίου και της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης των κατόχων των ομολόγων. Αντίθετα το δημόσιο όχι μόνο δεν ακολούθησε τις υποδείξεις της ΕΚΤ, αλλά επέλεξε εξουσιαστικά να χρησιμοποιήσει  αδιαφανή και σκοτεινή ηλεκτρονική ψηφοφορία, παρότι το αποτέλεσμά της θα επηρέαζε με δυσμενή τρόπο και τα φυσικά πρόσωπα, αναθέτοντας στην κοινοπραξία Ελληνικά Χρηματιστήρια και Βondholders Communications Group LLC, το σχεδιασμό και τη διαχείριση της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, www.greekbonds.gr και 100 ipads. Η Τράπεζα της Ελλάδας, σε ένα πρωτοφανές για το θεσμικό της ρόλο ατόπημα, συμμετείχε στη διαδικασία, χωρίς να διασφαλίζεται η διαφάνεια και ασφάλεια της διαδικασίας, «διαπιστώνοντας», χωρίς την επίκληση στοιχείων, απλά την ύπαρξη!!! της απαιτούμενης απαρτίας και πλειοψηφίας προκειμένου να συντελεσθεί το κούρεμα των ομολόγων των φυσικών προσώπων. Τα φυσικά πρόσωπα δεν πρόβαλλαν τα παραπάνω σαν λόγο ακυρώσεως γιατί ζητούσαν να ακυρωθεί το PSIplus μόνον ως προς τα φυσικά πρόσωπα και όχι ολόκληρο.  Οι τράπεζες και τα νομικά πρόσωπα φορείς των συστημάτων, θέλησαν να «κουρευτούν» τα ομόλογά τους, προφανώς επειδή προβλέφθηκε από το νόμο 4046 /2012 να καλύψουν την ζημιά που υπέστησαν μέσω της ανακεφαλαιοποίησής τους και μέσω συμψηφισμού της ζημιάς αυτής με μελλοντικά τους κέρδη, κάτι το οποίο δεν προβλέφτηκε, βέβαια, για τα φυσικά πρόσωπα, άρα καλώς κουρεύτηκαν.

2.     Aκόμη και εκείνοι που σχεδίασαν το αρχικό PSI από το 2010 είχαν την άποψη να εξαιρεθούν τα φυσικά πρόσωπα. Σε γνωμοδότηση του Ιουλίου 2010 με θέμα "πως θα αναδιαρθρωθεί το ελληνικό χρέος", στη σελίδα 8  υπό τον τίτλο "Επιλέξιμο Χρέος" των δικηγόρων Buchheit και Μitou Goulati, της δικηγορικής εταιρίας Cleary Gottlieb, νομικής συμβούλου της Ελληνικής κυβέρνησης στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους μέσω του PSI plus, που σχεδίασε και την αναδιάρθρωση του χρέους της Αργεντινής, γράφεται επί λέξει: «Ένα ενδιαφέρον ερώτημα θα ήταν εάν μπορούσε να βρεθεί τρόπος να εξαιρεθούν από την αναδιάρθρωση τα ομόλογα που κατέχουν τα φυσικά πρόσωπα ή τουλάχιστον οι όροι αναδιάρθρωσής τους να είναι πιο ήπιοι. Αυτό εξαρτάται από δύο πράγματα. Πρώτον, το συνολικό ποσό ομολόγων που κατέχουν τα φυσικά πρόσωπα στο σύνολο του χρέους να είναι σχετικά μικρό. Οι θεσμικοί κάτοχοι ομολόγων θα αναγνωρίζουν το όφελος από άποψη δημοσίων σχέσεων να μην υπάρχουν χήρες και ορφανά που θα παραπονούνται στα δελτία των βραδινών ειδήσεων.  Εάν η εξαίρεση των φυσικών προσώπων αυξάνει σημαντικά την οικονομική θυσία που πρέπει να υποστούν οι θεσμικοί κάτοχοι ομολόγων τότε αυτές οι συμπάθειες θα σβήσουν.  Δεύτερον, κάποιος μηχανισμός πρέπει να βρεθεί που θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να προσδιορίσει πόσα είναι τα ομόλογα που κατέχουν τα φυσικά πρόσωπα κατά τον χρόνο ανακοίνωσης της αναδιάρθρωσης, προκειμένου, επειδή τα φυσικά πρόσωπα θα εξαιρεθούν, ομόλογα τρίτων να μη μεταφερθούν προσωρινά και μέχρι να περάσει η καταιγίδα της αναδιάρθρωσης σε χέρια φυσικών προσώπων για να αποφύγουν να περιληφθούν στην αναδιάρθρωση». Τα ομόλογα που κατείχαν Έλληνες φυσικά πρόσωπα είναι αξίας 2,3 δισ. και τα αλλοδαπά μικρότερης αξίας, άρα το σύνολό τους σε σχέση με το συνολικό χρέος των 206 δισεκατομμυρίων που περιελήφθη στο κούρεμα ήταν αστείο! Την εξαίρεση των φυσικών προσώπων είχε ζητήσει και η αρμόδια  για τη διαχείριση του χρέους 23η Διεύθυνση του Γενικού Λογιστηρίου  του Κράτους.

3.     Αγνόησε το ελληνικό κράτος τις γνωμοδοτήσεις και δεν τόλμησε το αυτονόητο. Αγνόησε το ελληνικό κράτος τις γνώμες των παραπάνω θεσμικών οργάνων και δεν τόλμησε να προστατεύσει τους Έλληνες ομολογιούχους, όπως έκανε η Ισλανδία, που προστάτευσε και αποζημίωσε μόνον τους Ισλανδούς καταθέτες, γεγονός που κρίθηκε, πολύ πρόσφατα, από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο EFTA, με ένα εξαιρετικό σκεπτικό που αφορά και την περίπτωσή των Ελλήνων φυσικών προσώπων, ότι δεν αποτελεί discrimination σε βάρος των Άγγλων και Ολλανδών καταθετών, που δεν αποζημιώθηκαν. Τα φυσικά πρόσωπα έχουν εμπιστοσύνη στην κρίση των δικαστών του ΣτΕ. [1]

Αποθεματικά ασφαλιστικών ταμείων

Σχετικά με την ανταλλαγή των ομολόγων των ασφαλιστικών  ταμείων και των άλλων δημόσιων υπηρεσιών  με νέα ελληνικά ομόλογα είναι αναγκαίο να ληφθούν υπόψη μερικά γεγονότα.

Καταρχήν πρέπει να διαχωρίσουμε τα ομόλογα των ασφαλιστικών ταμείων και των δημόσιων υπηρεσιών (π.χ. νοσοκομεία, πανεπιστήμια κτλ.) από τα ομόλογα των επενδυτών και κοινώς των κερδοσκόπων. Σύμφωνα με τους κανόνες του δημοσιονομικού δικαίου τα δημόσια δάνεια διαχωρίζονται σε αναγκαστικά και εκούσια. Αναγκαστικό είναι ένα δάνειο, όταν το κράτος επιβάλλει με νόμο στο εσωτερικό του την αγορά ομολόγων. Εκούσιο είναι ένα δάνειο όταν ένας επενδυτής αγοράζει με ελεύθερη θέληση σύμφωνα με το συμφέρον του ομόλογα από ένα  κράτος – δανειολήπτη.

Κατά  τη νομοθεσία που αρχίζει να ισχύει από το 1950 τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων και του κάθε δημόσιου φορέα μεταφέρονται ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ στην Τράπεζα της Ελλάδος. Η Κεντρική Τράπεζα ενεργώντας ως διαχειριστικό όργανο, επενδύει τα αποθεματικά σε τίτλους του ελληνικού δημοσίου της επιλογής των εκάστοτε υπουργών οικονομικών και κοινωνικής ασφάλισης. Όλα τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων και των δημόσιων φορέων αποτελούν ένα κοινό κεφάλαιο, το οποίο επενδύεται από την ΤτΕ σε κινητές αξίες του ελληνικού δημοσίου, είτε υπάρχουν στην πρωτογενή αγορά δηλαδή τα αγοράζει άμεσα από το ελληνικό δημόσιο, είτε υπάρχουν στην δευτερογενή αγορά δηλαδή τα αγοράζει από ιδιώτες, οι οποίοι έχουν αγοράσει απευθείας από το ελληνικό δημόσιο. Με άλλα λόγια τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων και των δημόσιων φορέων μετατρέπονται σε ομόλογα ελληνικού δημοσίου  με την εφαρμογή και την επιβολή του νόμου χωρίς να ρωτηθούν και να συμπράξουν. Σημειώνεται εδώ ότι η ΤτΕ καρπώνεται και αμοιβή από το κοινό κεφάλαιο των αποθεματικών για αυτήν την «εργασία ή υπηρεσία» που «προσφέρει» (π.χ. το 2005 καρπώθηκε 1,5 % ).

Σύμφωνα με το δεύτερο μνημόνιο που θεσπίζει την ανταλλαγή των ομολόγων και επιβάλλει τα μέτρα της Ε.Ε. στην χώρα, χορηγείται η εξουσία στην Τράπεζα της Ελλάδας να ανταλλάξει τα ομόλογα των ταμείων και των δημόσιων φορέων με νέα ελληνικά ομόλογα χωρίς τη σύμπραξη των ταμείων.

Από όλη τη νομοθεσία προκύπτει, ότι τα ασφαλιστικά ταμεία και οι δημόσιοι φορείς ουδέποτε είχαν την δυνατότητα να κρίνουν για την τύχη των αποθεματικών τους, αλλά αυτά διαχειρίζονταν από το ΤτΕ και την εκάστοτε κυβέρνηση. Επομένως ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΕΠΕΒΑΛΛΕ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟ ΔΑΝΕΙΣΜΟ ΣΤΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ που σχηματίζονταν από τη δουλειά των εργαζόμενων. Τα αναγκαστικά δάνεια σύμφωνα με τη θεωρία του δημοσιονομικού δικαίου θεωρούνται επίταξη. Σύμφωνα με το σύνταγμα όταν υπάρχει επίταξη περιουσίας αυτή αποδίδεται αυτούσια, δηλαδή όπως ακριβώς ήταν όταν επιτάχθηκε.

Τελικό συμπέρασμα: τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων και των δημόσιων φορέων ΔΕΝ μπορούν να «ΚΟΥΡΕΥΤΟΥΝ», αλλά πρέπει να ΑΠΟΔΟΘΟΥΝ ΑΥΤΟΥΣΙΑ όπως ήταν το αρχικό κεφάλαιο τους σε ρευστό. Οι μειώσεις των συντάξεων και οι περικοπές στις παροχές των ταμείων υγείας οφείλονται στο κούρεμα των αποθεματικών με νόμο, διότι τα αποθεματικά των ταμείων εξυπηρετούσαν τις υποχρεώσεις των ταμείων προς τους ασφαλισμένους. (σχετικό)

Η απόφαση για εξαίρεση των ασφαλιστικών ταμείων από την ΑΜΚ των Τραπεζών

Τα ασφαλιστικά Ταμεία δεν συμμετείχαν στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών, κατόπιν παρέμβασης του υπουργείου Εργασίας -την τελευταία στιγμή. Σε επιστολή που απέστειλε προς τις διοικήσεις των ασφαλιστικών ταμείων η γενική διευθύντρια Οικονομικών Υποθέσεων του υπουργείου Εργασίας Μ. Τριανταφύλλου αναφέρεται ότι σύμφωνα με τις προβλέψεις του τελευταίου μνημονίου οι φορείς της κεντρικής κυβέρνησης δεν έχουν δικαίωμα να συμμετάσχουν σε αυξήσεις κεφαλαίων τραπεζών. Υπενθυμίζεται ότι μέχρι την τελευταία στιγμή η θέση του υπουργού Εργασίας ήταν ότι η απόφαση για συμμετοχή ή όχι των Ταμείων στις αυξήσεις κεφαλαίου των τραπεζών ήταν δική τους απόφαση. «Η κυβέρνηση δεν θα προσπαθήσει να κατευθύνει τα ταμεία που έχουν αυτονομία στη λήψη αποφάσεων και θα αποφασίσουν εκτιμώντας το ύψος των διαθεσίμων τους, στο πλαίσιο του συμφέροντος του φορέα και των ασφαλισμένων του» ήταν η δήλωση του κυρίου Βρούτση τον Απρίλιο του 13. Ωστόσο, υπό τα νέα δεδομένα, μετά την επιστολή της ΓΓ του υπουργείου, τα Διοικητικά Συμβούλια του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ) και του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολουμένων αναίρεσαν τις προηγούμενες αποφάσεις τους και προχώρησαν στην πώληση προς την Alpha Bank των δικαιωμάτων τους για την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας, ενώ το ίδιο έπραξαν και κατά την διαδικασία της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της Εθνικής Τράπεζας. Απόφαση για συμμετοχή στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου των Τραπεζών, είχε λάβει αρχικά και το Ταμείο Ασφάλισης του προσωπικού των τραπεζών (Τ.Α.Υ.Τ.Ε.Κ.Ω). Κατόπιν αυτής της απόφασης, Ταμεία, μεταξύ των οποίων και το ΙΚΑ, αναγκάστηκαν να αναιρέσουν τις προηγούμενες αποφάσεις τους για συμμετοχής τους στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών, με την ιδιότητα των παλαιών μετόχων, «ως μονόδρομο για τη διατήρηση της αξίας των μετοχών τους» όπως λένε τα συνδικάτα.

«Νέο σχέδιο υφαρπαγής των περιουσιακών στοιχείων των Ταμείων, με αναγκαστική δραστική απομείωση της αξίας των μετοχών τους στις μεγάλες ελληνικές τράπεζες» διαβάζουν στην απόφαση ΓΣΕΕ και ΟΤΟΕ. Σε επιστολή διαμαρτυρίας στον πρωθυπουργό τα συνδικάτα τόνισαν ότι θα εξαντλήσουν κάθε αγωνιστικό και δικαστικό μέσο για την αποτροπή αποκλεισμού των Ταμείων από την άσκηση των προτιμησιακών μετοχικών δικαιωμάτων τους στη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης των Τραπεζών για την προστασία της περιουσιακής αξίας των μετοχών, που έχουν επενδυθεί στις Τράπεζες, και αποτελούν «περιουσία των ασφαλισμένων, που δεν εκχωρείται, δεν απαλλοτριώνεται, δεν χαρίζεται». Εξηγούν δε πως «τα δικαιώματα των μετόχων και εν προκειμένω των ασφαλιστικών Ταμείων είναι πλήρως κατοχυρωμένα από το ελληνικό και κοινοτικό δίκαιο και δεν επιδέχονται επιλεκτικό αποκλεισμό και παρεκκλίσεις ούτε από τη Διοίκηση ούτε καν από τον εθνικό νομοθέτη». Η επιστολή διαμαρτυρίας που απέστειλαν ΓΣΕΕ και ΟΤΟΕ στον Πρόεδρο της Κυβέρνησης Αντώνη Σαμαρά με τίτλο «νέα απειλή για τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων» αναφέρει χαρακτηριστικά: «Μετά το κούρεμα των αποθεματικών των ασφαλιστικών Ταμείων, που ήταν υποχρεωτικά κατατεθειμένα σε κρατικά ομόλογα, αποκαλύπτεται νέο σχέδιο υφαρπαγής περιουσιακών τους στοιχείων με αναγκαστική δραστική απομείωση της αξίας των μετοχών τους στις μεγάλες ελληνικές Τράπεζες, οι οποίες προβαίνουν σε αύξηση του μετοχικού τους κεφαλαίου και ανακεφαλαιοποίηση. Τα Δ.Σ. των ταμείων (πχ Τ.Α.Υ.Τ.Ε.Κ.Ω. με εξουσιοδότηση από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. αλλά και το Ι.Κ.Α. και το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης κ.α.) είχαν λάβει αποφάσεις συμμετοχής τους στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου των Τραπεζών, με την ιδιότητα των παλαιών μετόχων, ως μονόδρομο για τη διατήρηση της αξίας των μετοχών τους. Ελάχιστα πριν την επικείμενη εκπνοή της προθεσμίας συμμετοχής στην ΑΜΚ της ALPHA BANK, που χρονικά προηγείται των υπολοίπων συστημικών πιστωτικών ιδρυμάτων, στην οποία το Τ.Α.Υ.Τ.Ε.Κ.Ω. και το Τ.Α.Π.Ι.Λ.Τ. κατέχουν σημαντικό αριθμό μετοχών, με έκπληξη και δικαιολογημένη αγανάκτηση πληροφορηθήκαμε εντελώς αιφνιδιαστικά το περιεχόμενο επιστολής του Υπουργού Οικονομικών στην Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, όχι όμως και στα Ταμεία, ότι η κυβέρνηση έχει αναλάβει δέσμευση, που υπαγορεύθηκε από τους επικεφαλής του κλιμακίου της τρόικας, για τη μη συμμετοχή των Ταμείων στην ανακεφαλαιοποίηση των συστημικών πιστωτικών ιδρυμάτων, με τη δικαιολογία ότι τα Ταμεία θεωρούνται φορείς της γενικής κυβέρνησης. Κατά πληροφορίες ήδη και η Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων του Υπουργείου Εργασίας κοινοποίησε στα Ταμεία, κυριολεκτικά στο παρά πέντε, εξαιρετικά επείγον έγγραφο για τις ανειλημμένες δεσμεύσεις της Κυβέρνησης προς την τρόικα να αποκλεισθούν τα Ταμεία από το δικαίωμα προτιμήσεως για τη συμμετοχή τους στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου των Τραπεζών και στα δικαιώματα κτήσης μετοχών. Τα δικαιώματα των μετόχων και εν προκειμένω των ασφαλιστικών Ταμείων είναι πλήρως κατοχυρωμένα από το ελληνικό και κοινοτικό δίκαιο και δεν επιδέχονται επιλεκτικό αποκλεισμό και παρεκκλίσεις ούτε από τη Διοίκηση ούτε καν από τον εθνικό νομοθέτη. Αποφάσεις τέτοιου είδους είναι παράνομες, ποινικά κολάσιμες γι’ αυτούς που θα τις επιβάλλουν και θεμελιώνουν αστική ευθύνη προς αποζημίωση. Η Γ.Σ.Ε.Ε. και η Ο.Τ.Ο.Ε. θα εξαντλήσουν κάθε αγωνιστικό και δικαστικό μέσο για την αποτροπή αποκλεισμού των Ταμείων από την άσκηση των προτιμησιακών μετοχικών δικαιωμάτων τους στη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης των Τραπεζών για την προστασία της περιουσιακής αξίας των μετοχών, που έχουν επενδυθεί στις Τράπεζες, περιουσία των ασφαλισμένων που δεν εκχωρείται, δεν απαλλοτριώνεται, δεν χαρίζεται» καταλήγει η επιστολή των συνδικάτων στον πρωθυπουργό.» [26]

Κόβοντας τους τελευταίους πόρους των ασφαλιστικών ταμείων

Στις μνημονιακές υποχρεώσεις:

1.     Κατάργηση των κοινωνικών πόρων των ταμείων, μέτρο που θα «ρουφήξει» και την τελευταία σταθερή πηγή εσόδων τους. Η απώλεια των πόρων θα πρέπει να καλυφθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αν αυτό δεν είναι δυνατόν, η μείωση των συντάξεων και των λοιπών παροχών θα αποτελέσει μονόδρομο.

2.     Μείωση των εργοδοτικών εισφορών κατά 3,9 μονάδες, σταδιακά, αρχής γενομένης το 2014. Η μείωση θα συρρικνώσει τα έσοδα κατά 350 εκ ετησίως εντείνοντας το πρόβλημα του ΙΚΑ.

3.     Απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων.

4.     Χορήγηση ελαχίστου εγγυημένου εισοδήματος πιλοτικά από το 2014. [2]

Επιφυλακτικότητα για το αποτέλεσμα των μέτρων που περιλαμβάνονται στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο εξέφρασε και η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΟΚΕ) η οποία σχολίασε: «Όσον αφορά στις ασφαλιστικές παρεμβάσεις που αποσκοπούν στην διασφάλιση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος, στην πάταξη της εισφοροδιαφυγής και της αδήλωτης εργασίας, δυστυχώς δεν έχουν κατορθώσει να δώσουν την παραμικρή λύση στο πρόβλημα. Το αποτέλεσμα είναι να επιλέγεται συστηματικά τα τελευταία τρία έτη η μείωση των συντάξεων και η αύξηση των ορίων ηλικίας, ως το μόνο μέσο για την προσωρινή επιβίωση των ασφαλιστικών ταμείων. Είναι προφανές, ότι τα ασφαλιστικά ταμεία, τόσο της κύριας όσο και της επικουρικής ασφάλισης, θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν προβλήματα βιωσιμότητας όσο αυξάνεται ο δείκτης ανεργίας, όσο χιλιάδες εργαζόμενοι καθίστανται καθημερινά άνεργοι και όσο, βεβαίως, μειώνονται συστηματικά οι αποδοχές των εργαζομένων, που αποτελούν την βάση υπολογισμού των καταβαλλόμενων εισφορών.»

Όμως εκεί που τα ταμεία προσπαθούν να περισώσουν και να αυξήσουν τα έσοδά τους, οι δανειστές απαίτησαν την άμεση κατάργηση και των φόρων υπέρ τρίτων, μέτρο που θα μεγιστοποιήσει την απώλεια πόρων. Όπως υπολογίζεται περίπου 580 «υπέρ τρίτων» φόροι επιβαρύνουν καταναλωτές και επιχειρήσεις με πάνω 3 δισ. ευρώ ετησίως. Τα έσοδα αυτά θα χάσουν 23 φορείς και ασφαλιστικά ταμεία μεταξύ των οποίων το ΙΚΑ, το ΤΕΒΕ, ο ΕΔΟΕΑΠ, το ΝΑΤ, τα Ταμείο Εμπόρων, Νομικών, Μηχανικών, πετρελαιοειδών, τσιμέντου, Ξενοδόχων, Εθνικής Άμυνας κλπ. Οι περισσότεροι πόροι θα περάσουν στον κρατικό προϋπολογισμό ώστε να συνεχίσουν να εισπράττονται ή θα καταργηθούν σταδιακά με πρόσχημα τη φοροελάφρυνση νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Κατ’ ουσίαν όμως γίνεται για να αυξηθούν τα έσοδα του Δημοσίου που θα αποδοθούν στους δανειστές. Πάντως από τα ταμεία θα λείψουν, βάζοντας σε κίνδυνο κυρίως τις συντάξεις των επικουρικών ταμείων για τις οποίες δεν εγγυάται το κράτος. [27]

Η γενική εικόνα των ασφαλιστικών ταμείων σήμερα

Σε οικονομικό αδιέξοδο έχουν περιέλθει τα Ασφαλιστικά Ταμεία, καθώς εμφανίζουν «μαύρη τρύπα» 34,8 δισ. ευρώ στα οικονομικά τους, σύμφωνα με στοιχεία των εκπροσώπων των εργαζομένων. Αν μάλιστα προστεθούν οι βεβαιωμένες οφειλές του κράτους προς τα Ταμεία από το 1993 και οι απώλειες από το «κούρεμα», τότε η οικονομική αιμορραγία του συστήματος, εκτινάσσεται στα 59,8 δισ. ευρώ. [3]

Με βάση τα επικαιροποιημένα στοιχεία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής Πολιτικής (ΠΟΠΟΚΠ), η «ακτινογραφία» του ασφαλιστικού συστήματος, σύμφωνα με δημοσίευμα της Real, έχει ως εξής:

1.     Απώλειες εισφορών εξαιτίας της ανεργίας και της μείωσης μισθών 10,5 δισ. ευρώ.

2.     Εισφοροδιαφυγή, ευέλικτες μορφές απασχόλησης 8,5 δισ. ευρώ.

3.     Βεβαιωμένες οφειλές 8 δισ. ευρώ.

4.     Οφειλές κράτους από το 1993 12 δισ. ευρώ.

5.     Προωθούμενη μείωση εργοδοτικών εισφορών 1 δισ. ευρώ.

6.     Υπό εξέταση περικοπή κοινωνικών πόρων 1,3 δισ. ευρώ.

7.     Μείωση κρατικής χρηματοδότησης για φέτος 2,5 δισ. ευρώ.

8.     PSI 13 δισ. Ευρώ

9.     Συντάξεις σε εκκρεμότητα 3 δισ. Ευρώ  [4]

Προβλέψεις για την πορεία των ασφαλιστικών ταμείων

Ο κύριος Σάββας Ρομπόλης, καθηγητής του Παντείου και διευθυντής του ΙΝΕ/ ΓΣΕΕ «Βλέπει» κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος από το 2016. Συγκεκριμένα υπολογίζει ότι το 2015 θα είναι το τελευταίο έτος που θα διατηρείται η οριακή ισορροπία του ασφαλιστικού συστήματος, ενώ από το 2016 θα αρχίσει η κατάρρευση του. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα μελέτης για τις «Επιπτώσεις της γήρανσης του πληθυσμού στο Ασφαλιστικό Σύστημα της Ελλάδος 2013-2050» που εκπονήθηκε από το ΙΝΕ/ ΓΣΕΕ για λογαριασμό της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΟΚΕ). Σύμφωνα με την έκθεση, απαιτείται η θεσμοθέτηση νέων πόρων εκτός του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος ώστε να μην αρχίσει η κατάρρευση με δεδομένη και την αύξηση του προσδόκιμου ζωής κατά 7 χρόνια τα επόμενα 50 χρόνια. Το μοντέλο που χρησιμοποιεί η ομάδα των οικονομολόγων θα υποδεικνύει το ποσοστό έξτρα χρηματοδότησης που έχει ανάγκη το σύστημα (από νέους πόρους) έως το 2050. Στη μελέτη επισημαίνεται ότι η μείωση του επιπέδου των συντάξεων από 7%-20% και η αύξηση των ορίων ηλικίας δεν κατόρθωσαν να υποστηρίξουν τα ταμεία ιδιαίτερα, ενόψει των νέων δεδομένων και των συνεπειών της ύφεσης. Έτσι, η αύξηση της ανεργίας (29% το 2012, δηλ. 1.500.000 άτομα) και η μείωση των μισθών στερεί την κοινωνική ασφάλιση από πόρους της τάξης των 10,5 δισ. ευρώ, η εισφοροδιαφυγή από την αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία καθώς και από τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης με 8,5 δις ευρώ και η μη καταβολή των οφειλών του κράτους από το 1993 στα ασφαλιστικά Ταμεία (12 δισ. ευρώ) συρρικνώνουν σοβαρά την οικονομική κατάσταση της κοινωνικής ασφάλισης. Η επιταγή των δανειστών οι δαπάνες για συντάξεις να αυξηθούν κατά την περίοδο 2010-2060 μόνο κατά 2,6% του ΑΕΠ (Ν. 3863/10) και η χρηματοδοτική απόσυρση του κράτους κατά την περίοδο 2009-2014 και ιδιαίτερα μετά την 1/1/2015 από το δημόσιο συνταξιοδοτικό σύστημα απαιτούν αλλαγές στο σύστημα. Πάντως, από το 2015 θα τεθεί σε λειτουργία το νέο μοντέλο κοινωνικής ασφάλισης με τρείς πυλώνες (κύρια σύνταξη υποβαθμισμένη, ατομικοί υποχρεωτικοί λογαριασμοί, επαγγελματικά ταμεία) με περιορισμό της κρατικής χρηματοδότησης (από 24,1% του ΑΕΠ σε 17,4% του ΑΕΠ το 2060), μείωση των συνταξιοδοτικών δαπανών και επικράτηση της ιδιωτικοποιημένης ασφάλισης. Έτσι, η επιδίωξη αυτή ελέγχου της αύξησης των συνταξιοδοτικών δαπανών στην Ελλάδα από τους δανειστές της χώρας, παράλληλα με την αύξηση κατά 70% του συνταξιοδοτικού πληθυσμού, σηματοδοτεί την προοπτική κατάρρευσης του επιπέδου των συνταξιοδοτικών παροχών (κύριων, επικουρικών, κοινωνικών επιδομάτων, εφάπαξ, κλπ) και γενικότερα των κοινωνικών υπηρεσιών (μείωση κατά 35% των δημόσιων δαπανών υγείας 2010-2012), ως συμβολή στη μείωση των ελλειμμάτων των ασφαλιστικών ταμείων και στον περιορισμών της απόκλισης του λόγου δημόσιο χρέος προς ΑΕΠ. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά την περίοδο από Μάιο 2010 μέχρι Ιούνιο 2012 οι περικοπές των κύριων και επικουρικών συντάξεων ανήλθαν συνολικά στο επίπεδο των 4,2 δις ευρώ, ενώ στο πρόγραμμα περικοπών και λιτότητας των 11,6 δις ευρώ για την περίοδο 2013-2014, οι περικοπές κύριων, επικουρικών συντάξεων, εφάπαξ και κοινωνικών επιδομάτων αντιστοιχούν στο 43% του συνολικού ποσού, δηλ. 5,5 δις ευρώ. «Οι μισθωτοί έχουν χάσει 37 δισ. ευρώ, τα οποία επωφελήθηκαν κράτος και εργοδότες», είπε στον Alpha 989 ο επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, Σάββας Ρομπόλης. Παράλληλα, έκανε λόγο για «μετασχηματισμό της εργασίας σε καταναγκασμό, αλλά και καταναγκαστική ανεργία. Αποδυναμώνεται η δραστηριότητα της εργασίας». «Ούτε στις ΗΠΑ δεν είχαμε αυτή την ανεργία του 29% που προβλέπουμε. Δυστυχώς για εμάς, έχουμε επαληθευτεί και δεν χρειάζεται να αναθεωρούμε κάθε τρίμηνο όπως κάνει η τρόικα», πρόσθεσε. [5]

Όπως διαπιστώνει το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ η δημογραφική μεταβολή του πληθυσμού λόγω της αύξησης του προσδόκιμου ζωής και της ταυτόχρονης μείωσης των γεννήσεων (γήρανση του πληθυσμού) συμβάλλει σήμερα στην αύξηση των συνταξιοδοτικών δαπανών κατά 15%. Γεγονός που επιβαρύνει σε πολύ μεγάλο βαθμό τα έσοδα των φορέων κοινωνικής ασφάλισης και τα αποθεματικά τους, είναι ακόμη και το ότι μετά από 4 έτη η ανεργία κινείται το 2013 στο 28%-29% και η οικονομία είναι σε ύφεση με ρυθμούς της τάξης του -4,5%. Λαμβάνοντας υπόψη, τονίζεται στην ανάλυση, ότι το 2013 ο δείκτης ανεργίας είναι στα επίπεδα του 28%-29% (εκτιμήσεις ΙΝΕ/ΓΣΕΕ), παρατηρείται ότι η ανεργία αυξήθηκε κατά περίπου 200% σε σχέση με τα επίπεδα του 2009. Το ανησυχητικό φαινόμενο, προστίθεται, είναι ότι εκτός από τις εκτιμήσεις του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ και εκτιμήσεις διεθνών οργανισμών (ILO, IMF κτλ) προβλέπουν ότι η ανεργία αυτή θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα (άνω του 15%) τουλάχιστον μέχρι το 2020. «Φαινόμενο το οποίο θα επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας» τονίζουν οι μελετητές. Στον αντίποδα όμως της ραγδαίας αύξησης του ποσοστού ανεργίας υπήρξε και σημαντική μείωση στις συνταξιοδοτικές παροχές (δημοσιονομική πειθαρχία σύμφωνα με τα Μνημόνια 1, 2 και 3). Ο δείκτης παροχών (benefit ratio), ο οποίος εκφράζει το επίπεδο των παροχών του συνταξιοδοτικού συστήματος έχει μειωθεί αισθητά το 2013 σε σχέση με τις παροχές του 2009. Από τα στοιχεία παρατηρείται ότι οι δαπάνες για συντάξεις από τα επίπεδα των 33 δισ. ευρώ το 2009, μειώθηκε στα επίπεδα του 22,5 δισ. ευρώ το 2013, ποσοστιαία μείωση της τάξης του 32%. Αυτό το συμπέρασμα αποτυπώνεται και στην μέση σύνταξη γήρατος η οποία σύμφωνα με τα στοιχεία του Νοεμβρίου 2013 του Ενιαίου Συστήματος Ελέγχου & Πληρωμής Συντάξεων «Ήλιος» εκτιμάται στα επίπεδα των 927 ευρώ (ακαθάριστα), όταν στην μελέτη του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ του 2009 η μέση σύνταξη εκτιμήθηκε στα 1.350 ευρώ (ακαθάριστα) περίπου, που αντιστοιχεί σε ποσοστιαία μείωση περίπου της τάξης του 31,5%. Συμπεράσματα: Όπως τονίζεται, η μεθοδολογική αυτή προσέγγιση δεν αποσκοπεί στον προσδιορισμό του οργανικού ελλείμματος ως του κορυφαίου προβλήματος του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα. Αντίθετα, αποσκοπεί στην αποτύπωση της εξέλιξης των στοιχείων ενεργητικού του ΣΚΑ ως ποσοστού του ΑΕΠ κατά την περίοδο 2013-2050. Έτσι, οι προβληματισμοί που διατυπώνονται στα συμπεράσματα της εισήγησης ως προϋποθέσεις προτεραιοτήτων παρέμβασης και άσκησης δημόσιων κοινωνικο-ασφαλιστικών πολιτικών, κινούνται προς την κατεύθυνση της σύνθετης κοινωνικο-οικονομικής αντιμετώπισης των προβλημάτων της μακροχρόνιας βιωσιμότητας και της κοινωνικής αποτελεσματικότητας του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα. Στον επίλογο, λοιπόν, της εισήγησης αυτής αναφέρεται ότι από την μελέτη των επιδράσεων του προσδόκιμου ζωής, της γήρανσης του πληθυσμού, της ανεργίας, της μείωσης των μισθών, την αβεβαιότητα και τους χρηματο-οικονομικούς κινδύνους, την αναιμική ανάκαμψη και τα μέτρα περικοπής των συνταξιοδοτικών παροχών προκύπτει:

1.  Η οριακή ισορροπία εισροών-εκροών κατά το 2014-2015 και από το τέλος του 2015 και μετά ανατρέπεται, ακόμη και αυτή η οριακή ισορροπία στο κοινωνικο-ασφαλιστικό σύστημα της χώρας.

2.  Η δημογραφική μεταβολή του πληθυσμού λόγω της αύξησης του προσδόκιμου ζωής και της ταυτόχρονης μείωσης των γεννήσεων (γήρανση του πληθυσμού) συμβάλλει σήμερα στην αύξηση των συνταξιοδοτικών δαπανών κατά 15%. Με διαφορετικά σενάρια εκτίμησης της θνησιμότητας αυτή η επιβάρυνση προσεγγίζει το 27% (2050) σε διάστημα εμπιστοσύνης 95%.

3.  Οι περικοπές των συντάξεων και η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης εάν δεν συνοδεύονταν από τις συνθήκες και εκρηκτικής αύξησης της ανεργίας τότε το οριακό έτος στην εξέλιξη των αποθεματικών θα ήταν περίπου το 2025. Η παρατεταμένη και βαθειά ύφεση καθώς και η ανεργία μετατόπισε το οριακό έτος δέκα χρόνια νωρίτερα (2015).

4.  Οι δυσμενείς εξελίξεις στην βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος στην Ελλάδα αναδεικνύει την αναγκαιότητα νέου πλαισίου χρηματοδότησης του συνταξιοδοτικού συστήματος με την ανεύρεση νέων πόρων εκτός του Κρατικού Προϋπολογισμού (αύξηση αντικειμενικών αξιών δημόσιας περιουσίας, τυχερά παιχνίδια, κερδοφορία Τραπεζών και δημόσιων επιχειρήσεων, κρατικές προμήθειες, δημόσια έργα, καζίνο, κλπ. ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, 2010) με στόχο την μακροχρόνια οικονομική βιωσιμότητα και κοινωνική αποτελεσματικότητα του ΣΚΑ. [28], [29]

Η έκθεση της ΤτΕ 2012-2013

για τα ασφαλιστικά ταμεία (σελ. 74-78)

Μετά το 2020 αναμένεται να φανούν οι μεγαλύτερες μειώσεις, ενώ  την περίοδο 2020 – 2060 σύμφωνα με την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, το συνολικό ποσοστό αναπλήρωσης εκτιμάται ότι θα περιοριστεί κατά μέσο όρο σε 48,5%. Νέες μειώσεις στις συντάξεις από το 2015 - μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης στο 60% προτείνουν οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. «Βγείτε στη σύνταξη πριν από το 2015 αν έχετε κατοχυρώσει δικαίωμα, για να διασώσετε ότι απέμεινε από την κύρια σύνταξή σας» είναι η συμβουλή που δίνουν  ειδικοί της ασφάλισης,  καθώς η εφαρμογή του νέου τρόπου υπολογισμού της σύνταξης (βασική εγγυημένη σύνταξη 360 ευρώ + αναλογική) σε βάθος χρόνου θα προκαλέσει σοβαρές απώλειες στις συντάξεις.  Δεν είναι τυχαίο ότι ο Υπουργός Εργασίας κ. Γιάννης Βρούτσης, παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις  με την Τρόικα που βρίσκονται σε στάσιμη κατάσταση προς το παρόν, προετοιμάζει τις αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα βάσει  του νόμου 3863/10, συστήνοντας ως πρώτο βήμα ολιγομελή επιτροπή σοφών από ειδικούς της αγοράς.

Οι εμπειρογνώμονες  θα πρέπει έως  το τέλος του 2014 να προσαρμόσουν το λογισμικό των ταμείων με τη βοήθεια του νέου συστήματος «ΑΤΛΑΣ» το οποίο θα καταγράφει το ασφαλιστικό ιστορικό κάθε ασφαλισμένου. Αυτή τη στιγμή το σύστημα δεν είναι ικανό να εφαρμόσει τη ρύθμιση για υπολογισμό της σύνταξης με βάση ολόκληρο τον εργασιακό βίο του ασφαλισμένου, ενώ υπάρχουν ακόμα ανυπέρβλητα εμπόδια για την καθιέρωση ενιαίων κανόνων και εισφορών παροχών σε όλα τα ταμεία.

 -  Το νέο καθεστώς θα ισχύσει για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης μετά την 1-1-2015. Η βασική σύνταξη (σσ  βασική εγγυημένη σύνταξη 360 ευρώ) υπολογίζεται αναλογικά με βάση τα έτη ασφάλισης από την 1/1/2011 . Ολόκληρη τη βασική σύνταξη, θα πάρουν μόνο οι ασφαλισμένοι από 1.1.2011, οι οποίοι θ’ αρχίσουν να βγαίνουν στη σύνταξη από το 2026.  Η αναλογική σύνταξη θα υπολογίζεται  με βάση το σύνολο όλου του ασφαλιστικού βίου, αντί της καλύτερης 5ετίας στην τελευταία δεκαετία  που ισχύει σήμερα και  θα εξαρτάται αποκλειστικά  από τις εισφορές των εργαζομένων. Αυτό σημαίνει ότι, με δεδομένο ότι η κρατική επιχορήγηση θα βαίνει μειούμενη, η δυνατότητα καταβολής της σύνταξης θα εξαρτάται από τα έσοδα του ταμείου... Αν η οικονομία είναι εύρωστη – άρα και τα έσοδα σε ικανοποιητικό επίπεδο- θα καταβάλλονται οι συντάξεις και μάλιστα αυξημένες, αφού θα αποτελούν συνάρτηση του ΑΕΠ και του δείκτη τιμών καταναλωτή (αυτόν τον συντελεστή θα ορίσει η επιτροπή εμπειρογνωμόνων του υπουργείου εργασίας). Αν υπάρχει υστέρηση όπως σήμερα, οι συντάξεις θα είναι πενιχρές αφού  το κράτος θα εγγυάται μόνο τη βασική σύνταξη.

Μετά το 2020 αναμένεται να φανούν οι μεγαλύτερες μειώσεις, ενώ  την περίοδο 2020 – 2060 σύμφωνα με την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, το συνολικό ποσοστό αναπλήρωσης εκτιμάται ότι θα περιοριστεί κατά μέσο όρο σε 48,5%. Σήμερα  ποσοστό αναπλήρωσης των κύριων συντάξεων στην Ελλάδα θα 'πρεπε κανονικά  να είναι 65%-70%  αλλά με τις βίαιες περικοπές των μνημονίων, έχει συρρικνωθεί  στο 45%-55% για τις συντάξεις άνω των 1300 ευρώ. [30]

Ταυτόχρονα τα δημοσιεύματα κυκλοφορούν με τίτλους: «Σοκ: Από το 2020 έρχονται για όλους συντάξεις πείνας 360 ευρώ», και ακολουθούν οι αναλύσεις τους ως εξής...

Έρχονται συντάξεις πείνας προειδοποιεί η Τράπεζα της Ελλάδoς στην έκθεσή της, στην οποία εκτιμά πως είναι αναγκαία η ιδιωτική ασφάλιση για αξιοπρεπείς συντάξεις στο μέλλον. Στην Έκθεσή της, η Τράπεζα της Ελλάδος προειδοποιεί πως το νέο συνταξιοδοτικό τοπίο που διαμορφώνεται στη χώρα θα φέρει ξανά τα πάνω κάτω στους συνταξιούχους, αφού μοναδική σταθερά θα είναι η βασική σύνταξη των 360 ευρώ και όλο το υπόλοιπο ποσό θα χτίζεται με συντελεστές, οι οποίοι θα οδηγούν σε αναλογική σύνταξη υπολογιζόμενη επί του συνόλου των αποδοχών και των εργασιακών ετών που έχουν διανυθεί από την πρώτη ημέρα πρόσληψης.

Έτοιμα τα μέτρα, θα ισχύουν το 2020

 Όπως αναφέρει η «Καθημερινή» ο νέος τρόπος υπολογισμού, ο οποίος θα προσαρμόζει σταδιακά τα επίπεδα των συντάξεων στις μειωμένες δυνατότητες κρατικής χρηματοδότησης, έχει θεσμοθετηθεί ήδη από το 2010 και θίγει, πρωτίστως, όλους όσοι ασφαλίστηκαν για πρώτη φορά μετά την 1.1.2011, αναμένεται δε να γίνει αισθητός για όλους όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης μετά την 1.1.2015.

Κάντε ιδιωτική ασφάλιση

Το ασφαλιστικό σύστημα με τη σημερινή του μορφή και με τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που θεσπίστηκαν το 2010 θα δίνει συντάξεις κάτω από τα όρια της φτώχειας στους μελλοντικούς συνταξιούχους, προειδοποιεί η Τράπεζα της Ελλάδος στην έκθεσή της για τη νομισματική πολιτική. Το γεγονός αυτό καθιστά αναγκαία την ανάπτυξη της επαγγελματικής και ιδιωτικής ασφάλισης άμεσα, ώστε όσοι συνταξιοδοτηθούν μετά το 2020 να έχουν σύνταξη που θα τους εξασφαλίζει αξιοπρεπή διαβίωση.

Δεν επιτρέπει ιδιωτική ασφάλιση το φορολογικό καθεστώς

Ωστόσο το φορολογικό καθεστώς που ισχύει στη χώρα μας δεν επιτρέπει ούτε ενθαρρύνει την ιδιωτική ασφάλιση. Πρώτα από όλα, πρόσφατα καταργήθηκαν οι φοροαπαλλαγές που αφορούν στην ιδιωτική ασφάλιση (Ν.4110/2013) και άρα οι σχετικές δαπάνες δεν εκπίπτουν του φορολογητέου εισοδήματος. Δεύτερον, σε ό,τι αφορά στην επαγγελματική ασφάλιση, η πλειονότητα των επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι μικρού μεγέθους, γεγονός που δυσχεραίνει τη δυνατότητά τους να παράσχουν τέτοιου είδους καλύψεις ενώ οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις προσκρούουν σε ένα τείχος γραφειοκρατίας. [31]

Ειδικότερα σύμφωνα με την έκθεση της ΤτΕ, το κείμενο της οποίας παρατίθεται αυτούσιο, επισημαίνονται τα εξής:

Αυξημένη βιωσιμότητα, αλλά μειωμένη επάρκεια

Στην Ελλάδα, παρότι το ασφαλιστικό σύστημα προβλέπει θεσμικά και τους τρεις ασφαλιστικούς πυλώνες (κοινωνική, επαγγελματική και ιδιωτική ασφάλιση), οι συντάξεις παρέχονται σχεδόν αποκλειστικά από φορείς δημόσιου χαρακτήρα μέσω του πρώτου πυλώνα (βλ. Διάγραμμα Α). Η περιορισμένη ανάπτυξη του δεύτερου και του τρίτου πυλώνα μπορεί να αποδοθεί τόσο σε υστέρηση από την πλευρά της ζήτησης όσο και σε θεσμικές αγκυλώσεις που δρουν ανασταλτικά από την πλευρά της προσφοράς. Η ανάγκη ενίσχυσης της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του δημόσιου συνταξιοδοτικού συστήματος οδήγησε ―με μεγάλη καθυστέρηση― στην ασφαλιστική μεταρρύθμιση του 2010, η οποία περιόρισε σημαντικά τη γενναιοδωρία του πρώτου πυλώνα.

• Το συνολικό ποσοστό αναπλήρωσης εκτιμάται ότι θα περιοριστεί κατά μέσο όρο σε 48,5% την περίοδο 2020-2060, έναντι 95,7% πριν από την ασφαλιστική μεταρρύθμιση.

• Ελλείψει άλλων πηγών εισοδήματος, το μειωμένο ποσοστό αναπλήρωσης του πρώτου πυλώνα θα οδηγεί κάτω από το όριο της σχετικής ένδειας όσους κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου λάμβαναν μέχρι και 1,2 φορές το διάμεσο εισόδημα. Η διασφάλιση της επάρκειας των μελλοντικών συντάξεων προϋποθέτει αυξημένο ρόλο για το δεύτερο και τον τρίτο πυλώνα και προαπαιτεί υψηλή συμμετοχή, υψηλές εισφορές και επαρκείς αποδόσεις.

Ανάγκη ενίσχυσης του δεύτερου και του τρίτου ασφαλιστικού πυλώνα

Η μειωμένη γενναιοδωρία του πρώτου πυλώνα δημιουργεί προϋποθέσεις για ενίσχυση της μέχρι σήμερα περιορισμένης ζήτησης ιδιωτικών συνταξιοδοτικών προγραμμάτων. Εντούτοις, η διεθνής εμπειρία έχει αναδείξει μια σειρά από παράγοντες που ενδέχεται να υπονομεύσουν την αποτελεσματική αξιοποίηση της ιδιωτικής και της επαγγελματικής ασφάλισης, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη για προσεκτικό σχεδιασμό.

Περιορισμοί από την πλευρά της προσφοράς

Στην περίπτωση της Ελλάδος, η προσφορά ασφαλιστικής κάλυψης μέσω του δεύτερου πυλώνα προσκρούει σε τρία βασικά εμπόδια:

1.     στο ασταθές, άνευ κινήτρων, φορολογικό καθεστώς που αντιμετωπίζουν οι εργοδότες,

2.     στο υψηλό ποσοστό μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, οι οποίες θεσμικά δεν έχουν τη δυνατότητα ίδρυσης ταμείου επαγγελματικής ασφάλισης, και

3.     στις γραφειοκρατικές διαδικασίες που αντιμετωπίζουν οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις.

4.     Επιπλέον ανασταλτικός παράγοντας για την Ελλάδα μπορεί να θεωρηθεί η έλλειψη προτάσεων για ολοκληρωμένες εξειδικευμένες παροχές από τα ταμεία αυτά.

• Στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει αναληφθεί η πρωτοβουλία Red Tape Challenge (RTC) με σκοπό τη βελτίωση του κανονιστικού πλαισίου, τη συγκράτηση του κόστους και τον περιορισμό των κινδύνων τους οποίους αντιμετωπίζουν οι εργοδότες που προσφέρουν επαγγελματική ασφάλιση.

• Οι Munnell et al. επισημαίνουν ότι στις ΗΠΑ η απλοποίηση των διαδικασιών δεν έχει λειτουργήσει ως αποτελεσματικό κίνητρο για την παροχή επαγγελματικής ασφάλισης στις μικρές επιχειρήσεις και παραπέμπουν σε πρόσφατες πρωτοβουλίες που συνδυάζουν υποχρεωτική εγγραφή, φορολογικά κίνητρα και κρατική συμμετοχή. Ο νόμος 3029/2002 δίνει τη δυνατότητα ίδρυσης ταμείου επαγγελματικής ασφάλισης μόνο σε επιχειρήσεις όπου ο αριθμός των ασφαλιζόμενων υπερβαίνει τους 100. Επιπλέον, δεν υπάρχει πρόβλεψη για τη δημιουργία ενός επαγγελματικού ταμείου από πολλούς εργοδότες (multi-employer occupational fund).

Σχεδιασμός

(α) Εθελοντική συμμετοχή

Στο βαθμό που η συμμετοχή σε συνταξιοδοτικά προγράμματα δεύτερου και τρίτου πυλώνα παραμένει εθελοντική, η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι η κάλυψη του ενεργού πληθυσμού κυμαίνεται μεταξύ 13% και 50%, ενώ μικρότερα ποσοστά συμμετοχής καταγράφονται στους νέους, τα χαμηλότερα εισοδήματα και τους μερικώς ή ευκαιριακά απασχολούμενους (παρατήρηση: η χώρα μας πια εκτός από υψηλό δείκτη ανεργίας έχει ως επί το πλείστον ευέλικτα ωράρια, mini jobs, και υποαπασχολούμενους). Σύμφωνα με τις συστάσεις του ΟΟΣΑ, η ενίσχυση των φορολογικών κινήτρων για αποταμίευση ή/και η επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση της συμμετοχής σε εθελοντικά συνταξιοδοτικά προγράμματα. Εντούτοις, όπως επισημαίνουν οι Antolin et al., οι φορολογικές ελαφρύνσεις δεν αποτελούν ισχυρό κίνητρο για τα χαμηλά εισοδήματα, γεγονός που έχει οδηγήσει χώρες όπως η Τσεχία, η Γερμανία, το Μεξικό και η Νέα Ζηλανδία σε στοχευμένες επιδοτήσεις της ιδιωτικής ασφάλισης.

• Στη Γερμανία εφαρμόζονται από το 2001 τα προγράμματα Riester, τα οποία προσφέρουν συνδυασμό φοροελαφρύνσεων και επιδότησης που κυμαίνονται ανάλογα με το ύψος των εισφορών.

• Στην Ελλάδα, η πρόσφατη κατάργηση των φοροαπαλλαγών που αφορούν την ιδιωτική ασφάλιση (Ν. 4110/2013) κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Το μέτρο αυτό εντάσσεται στο πλαίσιο μιας γενικής κατάργησης φοροαπαλλαγών με βραχυπρόθεσμα δημοσιονομικά κριτήρια, αλλά η διεθνής εμπειρία θέτει εν αμφιβόλω τη σκοπιμότητα μιας τέτοιας ρύθμισης σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

(β) Υποχρεωτική ή αυτόματη εγγραφή

Η υποχρεωτική (Αυστραλία, Χιλή) ή ημιυποχρεωτική συμμετοχή (Δανία, Ολλανδία) σε συνταξιοδοτικά προγράμματα δεύτερου και τρίτου πυλώνα διασφαλίζει σημαντικά υψηλότερη κάλυψη, που προσεγγίζει το 70% του ενεργού πληθυσμού.

• Εντούτοις, σε χώρες με εκτεταμένη παραοικονομία η υποχρεωτική εγγραφή δεν αρκεί. (παρατήρηση: Η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό παραοικονομίας στην ΕΕ, 24% του ΑΕΠ μετά 5 χρόνια μεταρρυθμίσεις [32] Παρά το γεγονός ότι στη Χιλή και το Μεξικό εξασφαλίζονται υψηλά ποσοστά εγγραφής (73,7% και 57,7% αντίστοιχα), το ποσοστό όσων εισφέρουν ενεργά κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου είναι και στις δύο περιπτώσεις περίπου 40 ποσοστιαίες μονάδες μικρότερο. Το φαινόμενο αυτό εμφανίζεται σε μικρότερη έκταση στο δεύτερο πυλώνα.

• Εναλλακτικά, στην Ιταλία, τη Ν. Ζηλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο κ.ά. έχει επιλεγεί η αυτόματη εγγραφή (auto-enrolment) με δικαίωμα αποχώρησης. Στην περίπτωση της Ν. Ζηλανδίας, τα προγράμματα Kiwisaver έχουν οδηγήσει σε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά κάλυψης που προσεγγίζει το 55%, με περιορισμένες αποκλίσεις ανά εισοδηματική κλίμακα ή ηλικιακή κατηγορία.

• Καθοριστική σημασία για την επιτυχή εφαρμογή τόσο της υποχρεωτικής όσο και της αυτόματης εγγραφής έχει ο σχεδιασμός του βασικού ασφαλιστικού προϊόντος (default scheme). Σύμφωνα με τον Rinaldi, η περιορισμένη αποτελεσματικότητα της αυτόματης εγγραφής στην Ιταλία κατά την πρώιμη περίοδο εφαρμογής της αποδίδεται στον πολύ συντηρητικό χαρακτήρα του βασικού συνταξιοδοτικού προγράμματος, το οποίο είχε περιορισμένη απήχηση στους νέους εργαζομένους. Όπως τονίζει ο ΟΟΣΑ, η ανάγκη για υψηλή συμμετοχή στο δεύτερο και τρίτο πυλώνα δεν είναι η μόνη πρόκληση για την εξασφάλιση επάρκειας. Εξίσου σημαντική είναι και η διαχείριση του διοικητικού κόστους αλλά και του επενδυτικού κινδύνου που ενδεχομένως θα αντιμετωπίσουν τα νέα συνταξιοδοτικά σχήματα. Η οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων έχει καταδείξει την ανάγκη αναθεώρησης και προσαρμογής του θεσμικού πλαισίου και του ρόλου των εποπτικών αρχών, με σκοπό την αποτελεσματική προστασία των ασφαλισμένων. Τέλος, η προσπάθεια ενίσχυσης της ιδιωτικής ασφάλισης έχει επίσης μια σημαντική μακροοικονομική και χρηματοοικονομική διάσταση. Όπως επισημαίνει ο Daykin, η ενίσχυση του δεύτερου και του τρίτου πυλώνα δεν συνεπάγεται απαραίτητα αύξηση της συνολικής αποταμίευσης, καθώς ενδέχεται να απορροφήσει πόρους από παραδοσιακούς φορείς ιδιωτικής αποταμίευσης, όπως το τραπεζικό σύστημα. [6]

Οι μελλοντικές προθέσεις για τα ασφαλιστικά ταμεία να δημιουργηθεί ιδιωτικός ασφαλιστικός πυλώνας

Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος κ. Γιώργος Προβόπουλος «προέβλεψε» το ολοένα και χαμηλότερο ποσοστό αναπλήρωσης του εισοδήματος από το σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης, θεωρώντας ως κρίσιμης σημασίας ζήτημα την ανάπτυξη του δεύτερου ασφαλιστικού πυλώνα στην Ελλάδα. Με άλλα λόγια, γίνεται σαφές πως η διασφάλιση ενός «αξιοπρεπούς» εισοδήματος κατά την λεγόμενη τρίτη ηλικία, απαιτεί και την πρόσθετη και έγκαιρη αποταμίευση από τον ίδιο τον ασφαλισμένο. «Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει είναι να ενημερωθούν οι πολίτες για το ύψος της σύνταξης που μπορούν να περιμένουν από το κοινωνικό σύστημα ασφάλισης» δήλωσε στο συνέδριο Money Conference η κα Μαργαρίτα Αντωνάκη, γενική διευθύντρια της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδας και ο πρόεδρος της International Life κ. Μιλτιάδης Νεκτάριος (στο ίδιο συνέδριο) προχώρησε στην παράθεση στοιχείων σχετικά με το περιβόητο ποσοστό αναπλήρωσης, δηλαδή το ποσοστό του εργασιακού του εισοδήματος που θα εισπράττει ο συνταξιούχος. Ενώ λοιπόν είναι διεθνώς επιθυμητό ένα ποσοστό αναπλήρωσης της τάξεως του 75%, στην Ελλάδα πριν το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης το ποσό αυτό έφτανε στο 99% και ήταν το υψηλότερο της Ευρώπης και μάλιστα προερχόμενο μόνο από τον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης! Το 2010 υποχώρησε στο 59% και σήμερα εκτιμάται πως περιορίστηκε σε ακόμη χαμηλότερο ποσοστό, το οποίο όμως –αν προσμετρήσουμε μόνο τις δαπάνες της κοινωνικής ασφάλισης- παραμένει μεγαλύτερο από το μέσο όρο της Ευρώπης, που κυμαίνεται γύρω στο 50%! Επίσης, παρά το «μαχαίρι» που έπεσε στις συντάξεις, αυτές εξακολουθούν να κοστίζουν μεγάλο ποσοστό του ελληνικού ΑΕΠ. Συγκεκριμένα, με βάση τα στοιχεία του 2011, η συνολική συνταξιοδοτική δαπάνη ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ελλάδα (με σχεδόν μηδενική ιδιωτική συμμετοχή) ήταν η τρίτη σε μέγεθος μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ. Τέλος, αν κάποιος συνεκτιμήσει την ιδιαίτερα άσχημη κατάσταση των δημόσιων οικονομικών, το πολύ υψηλό ποσοστό ανεργίας και τη συνεχή άνοδο του μέσου όρου ζωής, τότε καθίσταται προφανές το γιατί ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος προχώρησε σε εκτιμήσεις για δραστική υποχώρηση του ποσοστού αναπλήρωσης του εισοδήματος από το σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης στο μέλλον.

Νόμος για τη δημιουργία επαγγελματικών ταμείων υπάρχει στην Ελλάδα από το 2002, αλλά σύμφωνα με την κα Αντωνάκη, δεν λειτούργησε αποτελεσματικά λόγω των σημαντικών περιορισμών που είχε και άφησε ουσιαστικά έξω τις ασφαλιστικές εταιρείες. Σήμερα μάλιστα εκτιμάται πως στο δεύτερο πυλώνα ασφάλισης είναι ενταγμένοι μόλις γύρω στα 12.000 άτομα. Το σύνολο των παραγόντων της αγοράς προβλέπει πως μεγάλο ποσοστό της συνταξιοδοτικής δαπάνης θα πρέπει να καλυφθεί από τον ιδιωτικό τομέα και ειδικότερα από τον δεύτερο και τον τρίτο πυλώνα (ατομικά συνταξιοδοτικά συμβόλαια από τις υπάρχουσες ασφαλιστικές εταιρείες). Στο εξωτερικό, πριν το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης περίπου 22 τρισ. δολάρια ήταν τοποθετημένα σε συνταξιοδοτικά ταμεία (pension funds), όταν τα αντίστοιχα ποσά για τα αμοιβαία κεφάλαια και τις ασφαλιστικές εταιρείες ήταν 20 και 18 τρισ. δολάρια. Το βέβαιο είναι ότι όλοι αναγνωρίζουν πως θα πρέπει να υπάρξει ουσιαστικός διάλογος για το θέμα και να ληφθούν οι απαραίτητες αποφάσεις από την πολιτεία. «Συστήματα υπάρχουν πολλά και κάθε χώρα διαλέγει αυτό που της ταιριάζει. Στην Ελλάδα, όλο συζητάμε και συζητάμε. Απαιτείται ουσιαστικός διάλογος και λήψη αποφάσεων», υποστηρίζει η κα Αντωνάκη. Μερικά από τα ζητήματα που θα πρέπει να τεθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, είναι:

1.     Θα υπάρξουν φορολογικά κίνητρα από την πλευρά της πολιτείας και αν ναι, ποια θα είναι αυτά; Ποιο χρονικό ορίζοντα θα έχουν αυτά και πόσο εύκολο είναι να δοθούν σε περίοδο έντονης δημοσιονομικής στενότητας όπως η τρέχουσα;

2.     Θα προσφέρουν τα επαγγελματικά ταμεία «εγγυημένες παροχές», ή το ύψος της σύνταξης θα είναι αποτέλεσμα αποκλειστικά και μόνο των επενδυτικών αποδόσεων; (στη δεύτερη περίπτωση θα έχουμε ανταγωνισμό μεταξύ ΑΕΔΑΚ και ασφαλιστικών εταιρειών).

3.     Θα νομοθετήσει το ελληνικό Δημόσιο έτσι ώστε σταδιακά να γίνει μια μετατόπιση των ασφαλιστικών εισφορών από το σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης στα επαγγελματικά ταμεία;

Σύμφωνα με κύκλους της ασφαλιστικής αγοράς, οι εταιρείες του κλάδου θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σοβαρό ρόλο στη διαχείριση των επενδυτικών ταμείων, ιδίως μάλιστα καθώς η υιοθέτηση των αρχών του Solvency II κατά τα επόμενα χρόνια, σημαίνει ουσιαστικά μεγαλύτερα κεφάλαια, καλύτερη διοίκηση και μεγαλύτερη διαφάνεια. [7]

Γενικά στοιχεία ασφαλιστικών ταμείων

Από τις 750.000 ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ οι 350.000 δεν πληρώνουν εισφορές γιατί προφανώς αδυνατούν να το κάνουν. Η λύση που βρήκε η κυβέρνηση είναι να επιταχύνει τις διαδικασίες πλειστηριασμού των ακινήτων... έτσι ώστε κάποιος που ενδεχομένως να σκεφτεί να ανοίξει μια δουλειά, μεταξύ όλων των άλλων να υπολογίσει και το ρίσκο να χάσει το σπίτι του αν τα πράγματα δεν πάνε καλά ευθύς εξ αρχής. Μόνο το Νοέμβριο του 2013 οι ληξιπρόθεσμες οφειλές στο δημόσιο αυξήθηκαν κατά 1,1 δισ. ευρώ, αθροίζοντας από την αρχή του χρόνου 7,3 δισ. ευρώ, στο σύνολο άνω των 62 δισ. ευρώ που λιμνάζουν. Μέσα στο 2013 τα φυσικά πρόσωπα που δημιούργησαν νέες οφειλές προς το Δημόσιο αυξήθηκαν κατά 147.720 και έφθασαν τα 2.695.791 άτομα, ενώ τα νομικά πρόσωπα που οφείλουν στο Δημόσιο αυξήθηκαν κατά 339.028 και έφθασαν συνολικά τα 487.686. Από τα χρήματα αυτά, ελάχιστα θα εισπραχτούν και όσο περνά ο καιρός θα εισπράττονται λιγότερα, μέχρι που το σύστημα θα καταρρεύσει. Η απάντηση της κυβέρνησης στο πρόβλημα είναι η αύξηση των προστίμων σε όσους έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές. Αν 2,7 εκατ. Έλληνες έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές τότε σχεδόν όλοι οι οικονομικά ενεργοί Έλληνες έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές στο δημόσιο και οι περισσότεροι από αυτούς τις έχουν γιατί αδυνατούν να τις καταβάλουν. Κάποιος που δεν μπορεί να πληρώσει 10.000 δεν θα μπορεί να πληρώσει και τις 11.000 μετά το πρόστιμο των δύο μηνών ή τις 13.000 μετά τους 12 μήνες. Ο κ. Στουρνάρας και η Τρόικα υποστηρίζουν πως αφού πληρώνουν οι Γερμανοί υψηλούς φόρους, θα πρέπει να πληρώνουν και οι Έλληνες. Η διαφορά έγκειται πως οι Γερμανοί έχουν να πληρώσουν και αν δεν πληρώσουν αυτά που θα χάσουν θα είναι περισσότερα από αυτά που θα κερδίσουν. Οι Έλληνες δεν έχουν να πληρώσουν και ορθώς από άποψη οφέλους ρίσκου, τις τελευταίες 10 και 20.000 ευρώ τις κρατάνε για τις δύσκολες ώρες. Επιπλέον, οι φόροι και τα τέλη στην Ελλάδα δεν είναι ανταποδοτικά. Αντί να επιστρέφουν στους πολίτες σαν υπηρεσίες, πηγαίνουν σε δάνεια, τράπεζες και επιχειρηματικούς ομίλους. [8]

Το Ταμείο Νομικών

Το Ταμείο Νομικών (τώρα Τ.Α.Ν. του Ε.ΤΑ.Α.) απέκτησε το έτος 1956 περίπου 11.500.000 μετοχές της Εθνικής Τράπεζας διαθέτοντας προς τούτο 77.000.000 ευρώ της εποχής εκείνης, που η σημερινή τους αξία φυσικά είναι πολλαπλάσια αυτού του ποσού. Έκτοτε παραμένουν στο χαρτοφυλάκιό του και παρακολουθούν τις διακυμάνσεις του Χρηματιστηρίου, χωρίς κανένας ποτέ να έχει προβεί σε αξιοποίηση των ευκαιριών που παρουσιάστηκαν κατά διαστήματα ώστε να έχει εισπράξει το ταμείο σημαντικά ποσά. Και πώς να γινόταν προσπάθειες αξιοποίησης αυτών των περιουσιακών στοιχείων, αφού ποτέ η πολιτεία δεν επέβαλε στα ταμεία την πρόσληψη χρηματοοικονομικού Συμβούλου, που θα καθοδηγούσε τα Διοικητικά Συμβούλιά τους στην επωφελή διαχείριση των χρημάτων τους που είχαν επενδυθεί σε μετοχές. Έτσι ποτέ σε όλο αυτό το πολύ μακρύ χρονικό διάστημα δεν έγινε καμιά κίνηση ρευστοποίησης των μετοχών που θα απέφερε τεράστια κέρδη και αύξηση των αποθεματικών του, αφήνοντας αναξιοποίητες όλες τις ευκαιρίες που παρουσιάστηκαν. Κανένα Διοικητικό Συμβούλιο δεν αποφάσιζε να εκποιήσει τις μετοχές, γιατί φοβόταν πως σε περίπτωση που οι μετοχές της Εθνικής Τράπεζας ανέβαιναν και άλλο μετά την εκποίηση, τα μέλη του θα κατηγορούνταν για δραστηριότητα βλαπτική για τα συμφέροντα του ταμείου και των ασφαλισμένων και ίσως να αντιμετώπιζαν και διώξεις. Και όμως, αν πριν 6-7 χρόνια που η αξία της μετοχής της Εθνικής Τράπεζας είχε φτάσει τα 48 ευρώ, γινόταν η ρευστοποίησή τους, το ταμείο θα εισέπραττε ζεστό χρήμα 450.000.000 ευρώ. Έκτοτε η αξία της μετοχής κατρακύλησε και στις 31/12/2012 η αξία των μετοχών του ταμείου δεν υπερέβαινε τα 14.000.000, ενώ στις 31/3/2013 έπεσε στα 7.500.000 ευρώ, αφού η αξία κάθε μετοχής είχε φτάσει τις λίγες δεκάρες. Έκτοτε με τα τελευταία γεγονότα και την αποτυχία της προσπάθειας ενοποίησης της Εθνικής με την Eurobank, τα πράγματα έχουν χειροτερεύσει ακόμη. Τώρα πια η αξία των μετοχών της Εθνικής Τράπεζας που κατέχει ο Τ.Α.Ν. του Ε.ΤΑ.Α. είναι κάτω των 5.000.000 ευρώ, δηλαδή απώλειες ασύλληπτων διαστάσεων. Δεν έφταναν τα 6.000.000.000 ευρώ που χάθηκαν διά μιας με το PSI, τώρα χάθηκαν και τα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ που ο Τ.Α.Ν. έχει καταβάλλει από τα χρήματα των ασφαλισμένων για να αγοράσει τις μετοχές αυτές. Έτσι χωρίς αποθεματικά πια (το σύνολο των αποθεματικών του δεν αρκούν για την πληρωμή συντάξεων 10 μηνών), και με έσοδα που υπολείπονται κατά πολύ των εξόδων, δηλαδή με ελλείμματα στους ισολογισμούς του, καταλαβαίνει κανείς τί περιμένει τους συνταξιούχους στο άμεσο μέλλον. Τη ζημιά δηλαδή θα την πληρώσουν αποκλειστικά και μόνο αυτοί που δεν έχουν καμία απολύτως ευθύνη για το κατάντημα αυτό, οι ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι. Ενώ οι υπεύθυνοι για τη διαχρονική καταλήστευση των ασφαλιστικών οργανισμών όχι μόνο δεν πρόκειται να δώσουν λόγο για τα διαχρονικά τους εγκλήματα, αλλά συνεχίζουν να αποφασίζουν για τα ζητήματα της κοινωνικής ασφάλισης και να ανοσιουργούν σε βάρος των ταμείων και των ασφαλισμένων.

Για τους ασφαλισμένους και συνταξιούχους δικηγόρους, όπως και για όλους τους ασφαλισμένους και συνταξιούχους γενικά, το μέλλον προδιαγράφεται εντελώς ζοφερό. Αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών σε εξοντωτικά επίπεδα και κατακρήμνιση των συντάξεων στο επίπεδο ενός επιδόματος ελεημοσύνης. Το ερώτημα που γεννάται είναι, γιατί μόλις φταρνιστούν ελαφρά οι τράπεζες σπεύδει ασθμαίνουσα η πολιτεία και τις … ανακεφαλαιώνει με εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ στα ασφαλιστικά ταμεία που η πολιτική όλων των κυβερνήσεων της τελευταίας 60ετίας τα έχει κυριολεκτικά ρημάξει, δεν δίνει ούτε την συμμετοχή της στην τριμερή ασφάλιση των μετά το 1993 ασφαλισμένων, που προβλέπεται από τις διατάξεις του Ν. 2084/1992, δεν εκπληρώνει δηλαδή θεσμοθετημένη και απαιτητή υποχρέωσή της, που μόνο για τον Τ.Α.Ν. του Ε.ΤΑ.Α. ανέρχεται σε 183.000.000 και μάλιστα όταν πέρυσι μόλις του έφαγε με το περιβόητο PSI ποσό 600.000.000 ευρώ από τα αποθεματικά του. [9]

Η «Αγωνιστική Συσπείρωση Δικηγόρων» σε εκδήλωση της, στα γραφεία του Δικηγορικού Συλλόγου Αθήνας (ΔΣΑ),για το Ασφαλιστικό, ανέφερε ότι είναι τραγική η οικονομική κατάσταση με τα αποθεματικά στα ασφαλιστικά ταμεία των δικηγόρων, με αποτέλεσμα να ελλοχεύει ο κίνδυνος για την καταβολή συντάξεων στο άμεσο μέλλον. Ο Αγγ. Βρεττός, επικεφαλής της «Αγωνιστικής Συσπείρωσης Δικηγόρων» και μέλος του ΔΣ του ΔΣΑ, αναφερόμενος στα αποθεματικά των Ταμείων των δικηγόρων, σημείωσε ότι έχουν υποστεί διαχρονική καταλήστευση αδιάλειπτα εδώ και 60 χρόνια, αρχής γενομένης με την άτοκη κατάθεση στις τράπεζες, στη συνέχεια έγινε η τοποθέτησή τους σε μετοχές, ενώ η χαριστική βολή δόθηκε με το «κούρεμα», μέσω του λεγόμενου PSI. Όπως είπε, τα διαθέσιμα του Ταμείου Ασφάλισης Νομικών (ΤΑΝ) στην Τράπεζα της Ελλάδας πριν από το «κούρεμα» ήταν 800.000.000 ευρώ και 234.000.000 ευρώ ήταν τα αποθεματικά του Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης Δικηγόρων. Μετά το «κούρεμα», μέσω του PSI, στα δύο παραπάνω Ταμεία τα αποθεματικά μειώθηκαν σε 198.601.940 και 58.380.976 ευρώ, αντίστοιχα. Την τραγικότητα της κατάστασης απεικόνιζε και το πρόσφατο υπηρεσιακό σημείωμα του διευθυντή Οικονομικού του Ταμείου Ασφάλισης Νομικών, όπου αναφέρεται ότι τα έσοδα του ΤΑΝ το 2012 ανήλθαν σε 196.635.697 ευρώ και τα έξοδα σε 248.068.075 ευρώ. Το Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητα απασχολούμενων (Ε.Τ.Α.Α.) είχε στα χέρια του αναλογικά τα περισσότερα ομόλογα, δηλαδή 5.382.037.000,11 ευρώ, ενώ το Ι.Κ.Α. που είναι συγκριτικά πολύ μεγαλύτερος ασφαλιστικός οργανισμός είχε ομόλογα 2.200.000.000 ευρώ). Οι Τομείς Νομικών του Ε.Τ.Α.Α. (Δικηγόροι, Συμβολαιογράφοι, Δίκ. Επιμελητές) είχαν ομόλογα άνω των 1.800.000.000 ευρώ, Και ειδικότερα ο Τομέας Ασφάλισης Νομικών, ο Τομέας Επικουρικής Ασφάλισης Δικηγόρων και ο Τομέας Υγείας και Πρόνοιας Αθηνών Δικηγόρων 1.440.000.000 ευρώ. Όταν λέμε όμως «είχαν» ομόλογα εννοούμε ότι συμπεριλαμβάνονταν και τα ομόλογα των αμοιβαίων ομολογιακών κεφαλαίων που είχαν (ο Τ.Α.Ν. περίπου 23.000.000 ευρώ), καθώς και τα ομόλογα στα οποία η Τράπεζα της Ελλάδας είχε επενδύσει τα χρήματα του ταμείου, που είναι υποχρεωτικά κατατεθειμένα σε αυτήν, και αποτελούσαν το λεγόμενο «κοινό κεφάλαιο» και ήταν 780.000.000 ευρώ για το TAN., 234.000.000 για τον ΤΕΑΔ και 71.000.000.000 Τομέα Υγείας και Πρόνοιας Δικηγόρων Αθηνών. Πρέπει να επισημανθεί ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ομολόγων που είχε ο ΤΑΝ και τα άλλα Ταμεία αρμοδιότητας της Διοικούσας Επιτροπής του ΕΤΑΑ δεν ήταν ομόλογα που αποκτήθηκαν με αποφάσεις των Διοικητικών τους Συμβουλίων, αλλά τους τα «φόρτωσε» υποχρεωτικά η πολιτεία. π.χ. στον ΤΑ.Ν. ομόλογα 345.500.000 ευρώ προέρχονταν από οφειλές του κράτους προς το Ταμείο Νομικών από την δεκαετία του 1990 που αυθαίρετα είχε παρακρατήσει και αναγκάσθηκε να τα αποδώσει το 2004 με την μορφή ομολόγων λήξεως 2016 και τα ομόλογα που είχε αγοράσει η τράπεζα της Ελλάδας με χρήματα του κοινού λογαριασμού των ασφαλιστικών ταμείων χωρίς την έγκριση ούτε καν την γνώμη των Διοικήσεων των ασφαλιστικών οργανισμών. Το τελευταίο αυτό ζήτημα πρέπει να μας ανησυχήσει ιδιαίτερα. Διότι τα χρηματικά αποθεματικά των ταμείων μας, που είναι υποχρεωτικά κατατεθειμένα στη Τράπεζα της Ελλάδας και είναι ενταγμένα στο λεγόμενο «κοινό κεφάλαιο» τα διαχειρίζεται η Τράπεζα της Ελλάδας κατά την ανέλεγκτη κρίση της  χωρίς να υπάρχει καμιά ουσιαστική ενημέρωση των Διοικήσεων των Ασφαλιστικών Οργανισμών. Η μοναδική υποχρέωση της Τράπεζας είναι να αποδίδει την πρόσοδο της διαχείρισης που σήμερα είναι περίπου 3,5% το χρόνο, δηλαδή κάτω από τον επίσημο πληθωρισμό, με αποτέλεσμα ακόμη σήμερα τα χρήματα των ασφαλισμένων να υφίστανται απομείωση, αντί για αύξηση. Για αυτό είναι εύλογη η αξίωση για αναλυτική ενημέρωση μάς σχετικά με το πώς αξιοποιούνται τα χρήματα των ασφαλισμένων μας που είναι υποχρεωτικά κατατεθειμένα στην Τράπεζα της Ελλάδας. Έτσι από τα ομόλογα που κατέχει ο Τ.Α Ν., λιγότερα από 30.000.000 έχουν αγοραστεί με αποφάσεις του Δ Σ. (που κι αυτές ως επί τον πλείστον ήταν υπαγορευμένες), ενώ τα υπόλοιπα έχουν φορτωθεί παρά τη θέληση των διοικήσεων του ασφαλιστικού μας οργανισμού  -για τους ασφαλισμένους δεν γίνεται λόγος . Μελέτες που έχουν γίνει έδειξαν ότι αν δεν είχε συντελεστεί η καταλήστευση αυτή, σήμερα  το σύνολο των ασφαλιστικών οργανισμών θα είχε 30 τρις. ευρώ χρηματικά διαθέσιμα και δεν θα είχε κανένα οικονομικό πρόβλημα. [33], [34]

Την ίδια στιγμή η μεγάλη πλειοψηφία των δικηγόρων δυσκολεύεται ή ακόμα και αδυνατεί να καταβάλλει τις ασφαλιστικές εισφορές, με συνέπεια πολλοί από αυτούς να στερούνται του δικαιώματος των ιατροφαρμακευτικών παροχών. Ενδεικτικό του προβλήματος είναι το γεγονός ότι το 2013, μέχρι τα τέλη Μάη, στον Τομέα Υγείας είχαν κατατεθεί μόλις 7.500 βιβλιάρια επί συνόλου 23.500 ασφαλισμένων δικηγόρων, καθώς αδυνατούν να σφραγίσουν τα βιβλιάρια για να απολαμβάνουν ιατρική περίθαλψη. Στο Ταμείο Νομικών το 2012 κατατέθηκαν 16.500 βιβλιάρια, ενώ μέχρι τον Ιούνιου του 2013, είχαν κατατεθεί μόλις 6.500 βιβλιάρια ασφαλισμένων δικηγόρων. [10] , [35]

Επιπρόσθετα με την κατάργηση του Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων από το 2006, μέρος του οποίου πήγαινε στο Ταμείο Νομικών, διογκώνεται η αστάθεια του ταμείου. Ο Φόρος Μεταβίβασης Ακινήτων αντικαταστάθηκε από τον ΦΠΑ, από τον οποίο όμως το Ταμείο Νομικών δεν παίρνει τίποτα. «Χωρίς αυτόν τον πνεύμονα το Ταμείο δεν μπορεί να ζήσει», είπε ο Γιάννης Γουσέτης μέλος της «Αγωνιστικής Συμπαράταξης Δικηγόρων», σημειώνοντας ότι αν μέσα στο 2006 ποσοστό από τον ΦΠΑ δε δοθεί στο Ταμείο, τα επόμενα χρόνια οι μεν συντάξεις θα μειωθούν δραματικά, οι δε εισφορές θα αυξηθούν τρομερά. [36]

Χαριστικά πλήγματα της βιωσιμότητας του Ταμείου Νομικών πριν την έλευση του PSI πέρα της μη απόδοσης στο Ταμείο Νομικών του 10% επί των επιβαλλομένων υπέρ του Δημοσίου, των ΟΤΑ και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας φόρων κατά τη μεταβίβαση ακινήτων, ήταν:

1.     η ψήφιση του αντιασφαλιστικού «νόμου Σιούφα» (2084/1992), καθώς ένα μέρος από τους πόρους του Ταμείου θα αποδίδονταν πλέον στον ΛΑΦΚΑ (Λογαριασμός Αλληλεγγύης Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης). Δυνάμει δε του άρθρου 61 του ίδιου νόμου προικίσθηκε με εφάπαξ εισφορά 10% επί των κατά την 31.12.1991 κατατεθειμένων στην Τράπεζα της Ελλάδος ή σε άλλο πιστωτικό ίδρυμα χρηματικών διαθεσίμων των ασφαλιστικών φορέων υπέρ των οποίων έχουν θεσπιστεί κοινωνικοί πόροι σύμφωνα με το άρθρο 59 του νόμου αυτού, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται το Ταμείο Νομικών και το Ταμείο Προνοίας Δικηγόρων Πειραιά. Με το άρθρο 2 παρ. 3 – 5 ν. 3408/2005 ορίσθηκε η επιστροφή μόνο των ποσών της ειδικής μηνιαίας εισφοράς υπέρ του ΛΑΦΚΑ που παρακρατήθηκαν από τις συντάξεις των συνταξιούχων φορέων κύριας και επικουρικής ασφάλισης σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 60 ν. 2084/1992, χωρίς να θίγονται οι λοιπές διατάξεις που διέπουν τον λογαριασμό αυτό,

2.     η μη καταβολή από την πολιτεία της κρατικής συμμετοχής στις ασφαλιστικές εισφορές που της αναλογούν στο Ταμείο Νομικών, όπως προβλέπεται από το νόμο 2084/92. Σύμφωνα δε με την από 23.11.2007 επιστολή του Προέδρου της Ολομελείας των Δικηγορικών Συλλόγων, Δ. Παξινού η οφειλή του κράτους υπερέβαινε τα 100.000.000 ευρώ,

3.     η απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, που έκρινε ασυμβίβαστη με την κοινοτική νομοθεσία τον πόρο του Ταμείου από τις συστάσεις και επεκτάσεις των Εταιριών Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ).

4.     οι απώλειες των επενδεδυμένων στο Χρηματιστήριο χρημάτων του Ταμείου που υπολογίζονται για το έτος 2000 τουλάχιστον σε 20 δισ. Δραχμές (58,7 εκατ. Ευρώ)

5.     η διάταξη του άρθρου 37 του Ν. 3863/2010 σύμφωνα με την οποία: «από 1-1- 2015 και εφεξής το κράτος αναλαμβάνει την χρηματοδότηση της βασικής σύνταξης όλων των φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και του Ν.Α.Τ., πλην TOU ΕΤΑΑ και Ε.ΤΑ.Π. ΜΜΕ. και του Συστήματος Ασφάλισης Προσωπικού της Τράπεζας της Ελλάδας». [37], [38], [39], [40], [41], [42]

Συντάξεις ένδειας

Στόχος της κυβέρνησης είναι η σύνταξη, με βάση τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς να βγαίνει κατ' έτος από το νέο χρόνο μειούμενη, έως ότου να αντιστοιχεί στο 48% του μισθού που ελάμβανε κάποιος ως εργαζόμενος. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την «Ελευθεροτυπία», πρόκειται για σχέδιο του διοικητή του ΙΚΑ Ροβέρτου Σπυρόπουλου, το οποίο έχει δώσει στην κυβέρνηση και αναμένεται να επαναφέρει σε σχετική Ημερίδα του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου για το Ασφαλιστικό την ερχόμενη Πέμπτη. Το εν λόγω σχέδιο προβλέπει ότι η νέα Ενιαία Εθνική Σύνταξη να διαμορφωθεί στα 360 προς όλους τους ασφαλισμένου, όπως ορίζεται στο Ν. 3863/2010 και επιπρόσθετα στους ανασφάλιστους που δεν ξεπερνούν ένα κατώτατο όριο ετήσιου εισοδήματος (7.000 ευρώ) με την ταυτόχρονη ισχύ της κατώτερης σύνταξης και την ανταποδοτική με βάση τις εισφορές των ασφαλισμένων και των εργοδοτών, για τους μισθωτούς. Επίσης, προβλέπεται η δημιουργία εναλλακτικών επιλογών θεμελίωσης επιπρόσθετων ασφαλιστικών δικαιωμάτων, μέσω επαγγελματικών ταμείων, για παροχή πρόσθετων τμημάτων σύνταξης, πρόσθετων υπηρεσιών υγείας και άλλων παροχών. Σύμφωνα με το δημοσίευμα τις εφημερίδας, το σχέδιο Σπυρόπουλου επανέρχεται έπειτα από τα  ελλείμματα των ασφαλιστικών ταμείων (2,6 δισ. για το 2014) και τις απαιτήσεις της τρόικας για περαιτέρω περικοπές, τις θέσεις που έχει εκφράσει ο διοικητής του ΙΚΑ για τη δημιουργία ενός Ταμείου κύριας σύνταξης και τις απόψεις των ασφαλιστικών εταιρειών, ότι ο μέσος όρος αναπλήρωσης των συντάξεων δεν υπερβαίνει το 50% του μισθού. [11]

Το σχέδιο για τη βασική σύνταξη, η οποία σύμφωνα με το νόμο 3863/10 εισάγεται στο ασφαλιστικό για όσους πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν από το 2015 και μετά, οδηγεί σε μειώσεις που κυμαίνονται μεταξύ 7% και 25%, ανάλογα με τις αποδοχές των εργαζομένων και ανάλογα με τις εισφορές που έχουν πληρώσει στα Ταμεία τους. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Ελεύθερος Τύπος, το σχέδιο για την εφαρμογή της βασικής σύνταξης θα ισχύσει για όλους τους ασφαλισμένους, αλλά το ποσό των 360 ευρώ θα είναι διαφορετικό και θα εξαρτάται αφενός από τα έτη ασφάλισης και αφετέρου από το συνολικό χρόνο παραμονής των εργαζομένων στην Ελλάδα. Οι νέες ρυθμίσεις:

Για όσους έχουν ασφαλιστεί για πρώτη φορά από το 2011 και μετά και θα συνταξιοδοτηθούν με ελάχιστο χρόνο 15 έτη ασφάλισης, θα χορηγείται το πλήρες ποσό της βασικής σύνταξης, δηλαδή 360 ευρώ, αλλά στα 67 και πιθανώς με συνυπολογισμό εισοδηματικού κριτηρίου. Για όσους είναι ήδη ασφαλισμένοι και πρόκειται να βγουν στη σύνταξη από το 2015 και μετά, θα χορηγείται αναλογία της βασικής των 360 ευρώ για τα χρόνια ασφάλισης που έχουν από το 2011 και μετά και επίσης αναλογική σύνταξη με βάση τις εισφορές που έχουν καταβάλει από το 2011 και μετά. Το κυρίως τμήμα της σύνταξης θα είναι αυτό που αντιστοιχεί στις εισφορές που έχουν καταβάλει οι εργαζόμενοι για τα χρόνια ασφάλισής τους μέχρι το 2010. Για όσους συνταξιοδοτούνται τα έτη 2013 και 2014, το τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί σε αυτά τα 2 έτη θα υπολογιστεί με συντελεστή αναπλήρωσης 2%. Το νέο σύστημα θα σπάει την τελική σύνταξη σε τρία μέρη:

1.  Τμήμα σύνταξης για τα χρόνια ασφάλισης μέχρι το 2010. Σύμφωνα με το νόμο αυτό το κομμάτι της σύνταξης θα εξακολουθήσει να υπολογίζεται, με βάση τα όσα ισχύουν σήμερα, σε κάθε φορέα. Έτσι, για παράδειγμα ένας ασφαλισμένος του ΙΚΑ που θα βγει στη σύνταξη το 2015 για τα χρόνια της ασφάλισής του μέχρι το 2010 θα πάρει σύνταξη με βάση της καλύτερη πενταετία της τελευταίας δεκαετίας.

2.  Αναλογικό τμήμα σύνταξης με βάση τις εισφορές που καταβλήθηκαν από το 2011 και μετά. Η αναλογία θα βγαίνει με συντελεστές αναπλήρωσης ανά έτος ασφάλισης που ξεκινά από 0,8% και φτάνει στο 1,5%.

3.  Αναλογικό τμήμα από τη βασική σύνταξη των 360 ευρώ, τόσο όσα τα έτη που μεσολαβούν από το 2011 μέχρι την ημερομηνία συνταξιοδότησης. Για παράδειγμα, ένας ασφαλισμένος που θα βγει στη σύνταξη το 2018 θα πάρει τα 8/35 από τη βασική σύνταξη των 360 ευρώ, δηλαδή 82,2 ευρώ. [12]

Η απάντηση και οι προτάσεις των νομικών προς το Υπουργείο Εργασίας

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ (Π.Ε.Δ.)

ΑΙΤΗΣΗ - ΑΝΑΦΟΡΑ

ΠΡΟΣ: Το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας

Κοινοποιούμενη:    

Προς το Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητα Απασχολούμενων (Ε.Τ.Α.Α)

Προς τον Τομέα Ασφάλισης Νομικών (Τ.Α.Ν.) και τον Τομέα Επικουρικής Ασφάλισης Δικηγόρων (Τ.Ε.Α.Δ.)

Προς την Ολομέλεια Προέδρων Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδας

ΘΕΜΑ:

Προτάσεις για την άρση του σημερινού αδιεξόδου της καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών των δικηγόρων και της διαβίβασης των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους στο Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (Κ.Ε.Α.Ο.)

Όπως είναι γνωστό, η μεγάλη πλειοψηφία των δικηγόρων και η συντριπτική πλειοψηφία των νέων δικηγόρων (ασφαλισμένων μετά το 1993) δυσκολεύονται ή ακόμα και αδυνατούν να καταβάλουν τις ετήσιες ασφαλιστικές εισφορές τους προς το Ε.Τ.Α.Α., με αποτέλεσμα να στερούνται ακόμη και το δικαίωμα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για τους ίδιους και τις οικογένειές τους, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζουν και τον κίνδυνο ασκήσεως ποινικών διώξεων σε βάρος τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα εκκρεμούν χιλιάδες αιτήσεις δικηγόρων προς το Ε.Τ.Α.Α. για ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους από ασφαλιστικές εισφορές, έχουν γίνει δε πάνω από 1.300 ρυθμίσεις οφειλών, από τις οποίες τηρούνται λιγότερες από 400. Αντίστοιχα στοιχεία υπάρχουν, τόσο για τον Τομέα Υγείας, όπου μέχρι τα τέλη Μαΐου του τρέχοντος έτους είχαν κατατεθεί μόλις 7.500 βιβλιάρια, όσο και για τον Τομέα Ασφάλισης Νομικών, όπου στο ίδιο χρονικό διάστημα κατατέθηκαν μόλις 6.500 βιβλιάρια.

Τα αίτια της παραπάνω αδυναμίας της πλειοψηφίας των δικηγόρων να ανταποκριθούν στην καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών τους, δεν πρέπει να αναζητηθούν μόνο στη γενική οικονομική κατάσταση της χώρας, ούτε και στις συνθήκες άσκησης του δικηγορικού λειτουργήματος κατά την τελευταία τριετία (περιορισμός της επαγγελματικής ύλης, θεαματική αύξηση του κόστους πρόσβασης στη δικαιοσύνη, επιβολή Φ.Π.Α. στην παροχή νομικών υπηρεσιών, υψηλή φορολόγηση, επιβολή τέλους επιτηδεύματος κ.ά.), αλλά και στο ύψος των επιβαλλόμενων ασφαλιστικών εισφορών, τον τρόπο προσδιορισμού τους (χωρίς σύνδεση με το φορολογητέο εισόδημα) και την ανά τριετία υποχρεωτική μετάταξη των νέων ασφαλισμένων δικηγόρων σε ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία, σύμφωνα με το άρθρο 44 παρ. 15 του ν. 3986/2011.

Η ανωτέρω -ήδη οριακή- κατάσταση πρόκειται να επιδεινωθεί ραγδαία από την 1-1-2014, λόγω της διαβίβασης των ληξιπρόθεσμων οφειλών από ασφαλιστικές εισφορές του Ε.Τ.Α.Α. άνω των 5.000 ευρώ, στο Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (Κ.Ε.Α.Ο.) του άρθρου 101 του ν. 4172/2013, για την είσπραξή τους και τη λήψη μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος των οφειλετών δικηγόρων.

Άμεση συνέπεια όλων των ανωτέρω αναμένεται να είναι η μαζική έξοδος των δικηγόρων από το επάγγελμα, η οποία θα οδηγήσει μελλοντικά στην κατάρρευση του Τομέα Ασφάλισης Νομικών, αλλά και στην πλήρη κατάρρευση του Ε.Τ.Α.Α. στο άμεσο μέλλον, καθώς τα ίδια ζητήματα και για τους ίδιους λόγους, αντιμετωπίζουν και οι ασφαλισμένοι στους υπόλοιπους Τομείς του Ταμείου. Η εκτίμηση αυτή δεν αποτελεί δική μας αυθαίρετη πρόβλεψη, αλλά τεκμηριωμένη εκτίμηση του ίδιου του Ε.Τ.Α.Α., σε δελτίο τύπου του οποίου, με ημερομηνία 1-10-2012, αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι: «Χωρίς το Ταμείο μας να ερωτηθεί και χωρίς προηγούμενη αναλογιστική μελέτη, επιβλήθηκαν από την Πολιτεία αυξήσεις των ασφαλιστικών εισφορών σε ένα πλεονασματικό Ταμείο, που είχαν αντίθετο αποτέλεσμα στις εισπράξεις μας, αφού ολοένα και περισσότεροι (νέοι κυρίως) Μηχανικοί, Υγειονομικοί και Νομικοί αποχωρούν από το λειτούργημά τους, αδυνατώντας να καλύψουν τις ασφαλιστικές εισφορές τους, με τους φορείς αλλά και την διοίκηση του ΕΤΑΑ ενάντια στις αυξήσεις». Και το δελτίο τύπου καταλήγει υπογραμμίζοντας την αναγκαιότητα να αποκατασταθεί η «δυνατότητα επιλογής του ασφαλισμένου όπως ισχύει σε όλους τους υπόλοιπους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης της ασφαλιστικής κατηγορίας ένταξης τους», δηλαδή η κατάργηση του άρθρου 44 παρ. 15 του ν. 3986/2011 ή η εξαίρεση και των ασφαλισμένων του Ε.Τ.Α.Α. από την εφαρμογή της εν λόγω διατάξεως.

 Για την αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων (επαγγελματικής επιβίωσης) των δικηγόρων ασφαλισμένων του Ε.Τ.Α.Α. προτείνονται τα ακόλουθα:

1.  Να ανασταλεί επ’ αόριστον η εφαρμογή των διατάξεων και αποφάσεων για την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών των δικηγόρων ασφαλισμένων του Ε.Τ.Α.Α. και να εξεταστεί η μείωση αυτών, τουλάχιστον για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η οικονομική κρίση της Χώρας. Σημειώνουμε ότι ο Οργανισμός Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματικών (Ο.Α.Ε.Ε.) έχει ήδη αποφασίσει το «πάγωμα» των ασφαλιστικών εισφορών των ασφαλισμένων του και μάλιστα, όπως επισημαίνεται στο δελτίο τύπου του Ο.Α.Ε.Ε., με ημερομηνία 22-11-2013, «Η Διοίκηση και το Δ.Σ. του Οργανισμού, εκτιμώντας την τρέχουσα οικονομική συγκυρία, αποφάσισαν να μην αυξηθούν οι ασφαλιστικές εισφορές για δύο ακόμη έτη, έως 31/12/2015, διευκολύνοντας έτσι τους ασφαλισμένους να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους». Αντίστοιχη μείωση σχεδιάζεται και για τους μηχανικούς, ο Τομέας Ασφάλισης των οποίων (Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε.) υπάγεται στο Ε.Τ.Α.Α. όπως και ο Τομέας Ασφάλισης Νομικών (Τ.Α.Ν.).

2.  Να η καταργηθεί το άρθρο 44 παρ. 15 του ν. 3986/2011 ή να αποφασιστεί η εξαίρεση και των ασφαλισμένων του Ε.Τ.Α.Α. από την εφαρμογή της εν λόγω διατάξεως και να κατοχυρωθεί η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής της ασφαλιστικής κατηγορίας ένταξης των δικηγόρων ασφαλισμένων του Ε.Τ.Α.Α. Σημειώνουμε ότι αντίστοιχη υπουργική απόφαση έχει ήδη εκδοθεί για τους ασφαλισμένους του Ο.Α.Ε.Ε. (Απόφαση Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας Φ80000/10255/334/06.06.2012, Καθορισμός διαδικασίας για την επιλογή κατάταξης σε κατώτερη ασφαλιστική κατηγορία από τους ασφαλισμένους του Ο.Α.Ε.Ε., ΦΕΚ Β΄ 1849/13.06.2012). Αντίστοιχη απόφαση σχεδιάζεται να εκδοθεί και για τους μηχανικούς, ο Τομέας Ασφάλισης των οποίων (Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε.) υπάγεται στο Ε.Τ.Α.Α. όπως και ο Τομέας Ασφάλισης Νομικών (Τ.Α.Ν.). Πράγματι, όπως αναφέρεται σε δελτίο τύπου του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, με ημερομηνία 20-11-2013, ο Υπουργός Εργασίας δήλωσε τα εξής: «Οι πρόεδροι των Επιστημονικών Συλλόγων των Μηχανικών μου έθεσαν μία σειρά από ζητήματα που απασχολούν τον κλάδο τους. Ένα βασικό αίτημα σύσσωμου του κλάδου τους -και κυρίως των νέων μηχανικών- είναι αυτό που αφορά στην δυνατότητα επιλογής ασφαλιστικής κατηγορίας στους ασφαλισμένους του Τομέα Μηχανικών και Εργοληπτών Δημόσιων Έργων του ΕΤΑΑ. Θεωρώ ότι οι σημερινές οικονομικές συνθήκες καθιστούν άμεση την ανάγκη να καλυφθούν όλες οι σχετικές με το αίτημα προϋποθέσεις και να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες ενέργειες μέχρι το τέλος του έτους για την διευθέτηση του αιτήματος, τηρουμένων πάντα των προβλεπόμενων κανόνων της ανταποδοτικότητας στις συνταξιοδοτικές τους παροχές».

3.  Να ανασταλεί τουλάχιστον για μία τριετία η διάταξη του άρθρου 101 παρ. 9 του ν. 4172/2013 για τη διαβίβαση των ληξιπρόθεσμων οφειλών από ασφαλιστικές εισφορές του Ε.Τ.Α.Α. άνω των 5.000 ευρώ, στο Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (Κ.Ε.Α.Ο.). Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να εξεταστεί και η τροποποίηση της ως άνω διατάξεως, ώστε να μην διαβιβάζονται στο Κ.Ε.Α.Ο. οι ληξιπρόθεσμες εισφορές δικηγόρων ασφαλισμένων του Ε.Τ.Α.Α., οι οποίοι έχουν ατομικά φορολογητέα εισοδήματα κατώτερα των 12.000 ευρώ ή οικογενειακά εισοδήματα κατώτερα των 20.000 ευρώ.

4.  Να εξεταστεί η δυνατότητα αντικατάστασης του υπάρχοντος συστήματος υπολογισμού των εισφορών των ασφαλισμένων του Ε.Τ.Α.Α. από ένα νέο δικαιότερο σύστημα, στο οποίο οι ασφαλιστικές εισφορές θα υπολογίζονται αναλογικά με βάση το φορολογητέο εισόδημα του ασφαλισμένου, όπως συμβαίνει σε άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης [Μεγάλη Βρετανία, Αυστρία, Γαλλία, Ιταλία, Σουηδία, Κύπρος και Λουξεμβούργο (πηγή: http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=858&langId=el)]. Παράδειγμα τέτοιου συστήματος (σύνδεσης της εισφοροδοτικής ικανότητας με το φορολογητέο εισόδημα) έχουμε στη Χώρα μας, με τη διάταξη του άρθρου 9 παρ. 1 του ν. 3050/2002, στην περίπτωση των ασφαλισμένων του Ο.Α.Ε.Ε. που δραστηριοποιούνται σε περιοχές με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων. Οι ως άνω ασφαλισμένοι, όταν έχουν φορολογητέο εισόδημα κάτω των 13.216 ευρώ (400άσιο του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη) δικαίως απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών στον Ο.Α.Ε.Ε. και υπάγονται στη χαμηλότερη ασφαλιστική κατηγορία του Ο.Γ.Α., η οποία προϋποθέτει την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών μόλις 600 ευρώ ετησίως, τόσο για τον τομέα συνταξιοδότησης όσο και για τον τομέα της υγείας. Ένα δεύτερο παράδειγμα αναλογικού προσδιορισμού των ασφαλιστικών εισφορών με βάση το φορολογητέο εισόδημα θεσπίστηκε πρόσφατα, με τις διατάξεις της υποπαραγράφου ΙΑ.6, περ. 1 του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012, για τις εισφορές των «παλαιών» ασφαλισμένων (προ του 1993) στο Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. και συγκεκριμένα για όσους εξ αυτών αμείβονται με μισθό μεγαλύτερο των 2.432,25 ευρώ τον μήνα (97,29 ευρώ επί 25 ημέρες ασφάλισης). Για τους ασφαλισμένους αυτούς προβλέφθηκε η αναλογική αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών τους με βάση το μισθό τους (βλ. και Εγκ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ 13/1.3.2013).

5.  Να αναγνωριστεί νομικά η ιδιότητα του «μη δυναμένου να καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές», με τη θέσπιση ενός ανεισφορολόγητου ποσού για δικηγόρους με μηδενικά φορολογητέα εισοδήματα ή με ένα ελάχιστο πραγματικό φορολογητέο εισόδημα από την άσκηση του λειτουργήματός τους (π.χ. κάτω των 3.000 ευρώ).

6.  Να συσταθεί ειδική Επιτροπή στο Ε.Τ.Α.Α., στην οποία θα μπορούν να προσφεύγουν οι δικηγόροι ασφαλισμένοι του Ταμείου αιτούμενοι την ελάφρυνση των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών τους, υπό την προϋπόθεση: α) ότι είχαν αποδεδειγμένα πολύ χαμηλά φορολογητέα εισοδήματα από το έτος 2009 τουλάχιστον μέχρι και σήμερα και β) ότι δεν εμφανίζουν αυξητική μεταβολή των περιουσιακών τους στοιχείων (με εξαίρεση γονικές παροχές) δυσανάλογη προς τα φορολογητέα εισοδήματά τους, κατά τρόπο ώστε να τεκμηριώνεται η εισφοροδοτική τους ικανότητα. Η Επιτροπή αυτή, εξετάζοντας όλους τους λόγους αδυναμίας καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών που θα προβάλουν οι ασφαλισμένοι δικηγόροι, θα μπορεί να προβαίνει σε διαγραφή οφειλών για όσους είχαν εντελώς ανεπαρκή φορολογητέα εισοδήματα ή σε μείωση οφειλών για όσους είχαν εισοδήματα έως 7.178 ευρώ (όριο φτώχιας), με αντίστοιχη αναλογική μείωση της μελλοντικής τους σύνταξης, για κάθε χρόνο που αδυνατούν να καταβάλουν, πλήρως ή μερικώς, τις ασφαλιστικές τους εισφορές.

7.  Να παρασχεθεί άμεσα ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε όλους τους δικηγόρους ανασφάλιστους του Ε.Τ.Α.Α., ανεξάρτητα από την ύπαρξη ληξιπρόθεσμων οφειλών στο πρόσωπό τους και να εκδοθεί σχετική απόφαση για τη θεώρηση των ασφαλιστικών τους βιβλιαρίων από την 1-1-2014 για ολόκληρο το έτος. Να σημειωθεί ότι σχετικές αποφάσεις λαμβάνονται από το Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. για τους ασφαλισμένους μηχανικούς του Ε.Τ.Α.Α.

8.  Να θεσμοθετηθεί η συμμέτοχη εκπροσώπου των ασφαλισμένων δικηγόρων στη Δ.Ε. του Ε.Τ.Α.Α., όπως έχει θεσμοθετηθεί για εκπροσώπους άλλων Τομέων του Ε.Τ.Α.Α. (όπως το Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. και το Τ.Σ.ΑΥ.). [13]

Η μελλοντική φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών

Από την 1η Ιανουαρίου του 2014 αλλάζουν τα πάντα στους άμεσους φόρους εισοδήματος: μέτρα όπως η κατάργηση του αφορολογήτου ορίου και των εκπτώσεων φόρου εισοδήματος, η επιβολή φόρου 26%-40,3% στα καθαρά εισοδήματα των αυτοαπασχολουμένων, η κατάργηση των ειδικών αφορολογήτων για προστατευόμενα τέκνα και των εκπτώσεων φόρου για οικογενειακές δαπάνες (ενοίκια, δίδακτρα, ασφάλιστρα ζωής, τόκους δανείων πρώτης κατοικίας κ.λπ.), η επιβολή φόρου 10%-33% στα εισοδήματα από ακίνητα και η αύξηση των συντελεστών φορολόγησης των κερδών των εταιρειών από το επίπεδο του 20% στα επίπεδα του 26%-33% αλλάζουν το τοπίο στη φορολογία. Σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό, τα έσοδα που θα επιδιώξει να εισπράξει το Δημόσιο από τη φορολογία εισοδήματος των φυσικών προσώπων (μισθωτών, συνταξιούχων, αυτοαπασχολουμένων, αγροτών και εισοδηματιών) και των εταιρειών (Α.Ε., ΕΠΕ, Ο.Ε., Ε.Ε. κ.λπ.) θα είναι αυξημένα κατά 11,5% ή κατά 1,33 δισ. ευρώ. Υπολογίζεται έτσι ότι κάθε νοικοκυριό θα κληθεί να πληρώσει περίπου 878 ευρώ περισσότερα σε σχέση με ότι πλήρωσε το 2013 για φόρους εισοδήματος.

Νέα τεκμήρια: Από τη νέα χρονιά θα ισχύσει και ένα νέο αυστηρότερο καθεστώς τεκμηρίων για τον προσδιορισμό των ελάχιστων εισοδημάτων όλων των φυσικών προσώπων. Έτσι, τα χρήματα που δαπανούν οι φορολογούμενοι για να αγοράζουν ακίνητα, επιχειρήσεις, μετοχές, ομόλογα, έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου, μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων ή να αναγείρουν οικοδομές, καθώς και τα κεφάλαια που θα διαθέτουν για να συστήνουν νέες επιχειρήσεις ή για να συμμετέχουν στα μετοχικά κεφάλαια υφιστάμενων επιχειρήσεων θα μετράνε στον υπολογισμό από την Εφορία των εισοδημάτων τους ως «τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων».  Τα νέα αυτά τεκμήρια θα προστίθενται στα ποσά των υπόλοιπων τεκμηρίων που ήδη ισχύουν (π.χ. στα ποσά των ετήσιων δαπανών για την εξόφληση στεγαστικών, καταναλωτικών ή προσωπικών δανείων και πιστωτικών καρτών, για την αγορά αυτοκινήτων, δικύκλων, τρικύκλων, σκαφών αναψυχής, κινητών αντικειμένων αξίας μεγαλύτερης των 10.000 ευρώ κ.λπ.), καθώς επίσης και στα ποσά των αντικειμενικών δαπανών (τεκμηρίων) διαβίωσης που ήδη ισχύουν για τη χρήση Ι.Χ. αυτοκινήτων, κατοικιών, σκαφών αναψυχής κ.λπ., με συνέπεια να εκτοξευτούν στα ύψη τα ποσά των τεκμαρτών εισοδημάτων που θα πρέπει να καλύπτουν οι φορολογούμενοι με βάση τα πραγματικά τους έσοδα και εισοδήματα. Εφόσον τα εισοδήματα του 2014 που θα δηλωθούν το 2015 είναι χαμηλότερα από το άθροισμα των τεκμηρίων απόκτησης περιουσιακών στοιχείων και των αντίστοιχων διαβίωσης, ο φορολογούμενος θα καλείται να πληρώνει υπέρογκο φόρο με βάση το τεκμαρτό και όχι το δηλωθέν εισόδημά του.

Τι χάνουν οι φορολογούμενοι με το νέο σύστημα:

1.  Οι μη μισθωτοί χάνουν όλες τις εκπτώσεις φόρου εισοδήματος. Για τα εισοδήματα που απέκτησαν το 2013 οι αυτοαπασχολούμενοι, οι αγρότες και οι εισοδηματίες δεν θα ισχύσει το 2014 καμία από τις ρυθμίσεις που προβλέπουν την έκπτωση από τον φόρο εισοδήματος ποσοστού μέχρι 10% από τις ετήσιες δαπάνες για ενοίκια, δίδακτρα φροντιστηρίων, ασφάλιστρα ζωής, τόκους στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας, ιατρικές επισκέψεις, ιατρικές εξετάσεις, νοσήλια, δωρεές χρηματικών ποσών και διατροφή λόγω διαζυγίου.

2.  Καταργείται το μέτρο των αποδείξεων για τους μη μισθωτούς φορολογούμενους. Για τους αυτοαπασχολούμενους, τους αγρότες και τους εισοδηματίες δεν ισχύει φέτος ως κίνητρο για τη συλλογή αποδείξεων λιανικής πώλησης ή παροχής υπηρεσιών η συγκέντρωση συγκεκριμένου ποσού αποδείξεων για την κατοχύρωση κάποιου αφορολόγητου ορίου εισοδήματος, αφού όλες οι διατάξεις που μείωναν την τελική φορολογική τους επιβάρυνση έχουν πλέον καταργηθεί. Για τους μισθωτούς άγνωστο παραμένει αν θα δοθεί τελικά κάποιο κίνητρο, εκτός από το «πρόστιμο» 22% για κάθε απόδειξη που δεν μαζεύουν στο εξής μέχρι να καλύψουν τουλάχιστον το 10% του πραγματικού ή τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματός τους.

3.  750.000 αυτοαπασχολούμενοι, δηλαδή φορολογούμενοι που ασκούν ατομικώς εμπορικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών και ελεύθερα επαγγέλματα, θα κληθούν να καταβάλουν εξοντωτικούς φόρους με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ των καθαρών φορολογητέων εισοδημάτων που θα εμφανίσουν πως είχαν το έτος 2013. Σε κάθε περίπτωση που το εισόδημα θα υπερβαίνει τα 50.000 ευρώ, το υπερβάλλον ποσό θα φορολογείται με συντελεστή 33%. Η τελική επιβάρυνση επί των καθαρών εισοδημάτων θα φτάνει σε πολλές περιπτώσεις το 40,3%, καθώς οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι θα επιβαρύνονται και με προκαταβολή φόρου 55% έναντι του επόμενου οικονομικού έτους, η οποία θα προσαυξάνει τον κύριο φόρο (26%x1,55=40,3%). Ακόμη και όσοι αυτοαπασχολούμενοι δηλώσουν ζημίες λόγω της οικονομικής κρίσης θα υποχρεωθούν να εμφανίσουν τεκμαρτά καθαρά κέρδη με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης (τα τεκμήρια διαβίωσης) για τα σπίτια στα οποία διαμένουν και για τα Ι.Χ. αυτοκίνητα που χρησιμοποιούν! Επί των ανύπαρκτων αυτών κερδών θα φορολογηθούν κι αυτοί με 26% από το πρώτο ευρώ και με προκαταβολή φόρου 55%, που θα ανεβάζει την τελική επιβάρυνση στο 40,3%!

4.  Για μισθώματα που εισέπραξαν φέτος τα φυσικά πρόσωπα θα φορολογηθούν το 2014 με ξεχωριστή αυτοτελή κλίμακα φόρου εισοδήματος, η οποία θα προβλέπει συντελεστές φόρου 10% για τα πρώτα 12.000 ευρώ και 33% για το υπερβάλλον ποσό (για το τμήμα του ετησίου εισοδήματος άνω των 12.000 ευρώ).

Παράδειγμα Ελεύθερου Επαγγελματία από το 2013 στο 2014: Άγαμος με ατομική επιχείρηση λιανικής πώλησης ενδυμάτων είχε καθαρά κέρδη 5.000 ευρώ το 2012 και 3.000 ευρώ το 2013. Ο φορολογούμενος διαμένει σε διαμέρισμα 80 τ.μ. και έχει κι ένα Ι.Χ. αυτοκίνητο 1.600 κυβικών εκατοστών, το οποίο αγόρασε το 2005.

Φόρος 2013 (στο εισόδημα του 2012):

Δηλωθέν εισόδημα: 5.000 ευρώ

Εισόδημα βάσει τεκμηρίων διαβίωσης:

α) Ελάχιστο τεκμήριο: 3.000 ευρώ

β) Τεκμήριο για το διαμέρισμα: 80 τ.μ. x 40 ευρώ/τ.μ.= 3.200 ευρώ

γ) Τεκμήριο για το Ι.Χ. αυτοκίνητο: 4.480 ευρώ

Σύνολο τεκμαρτού εισοδήματος: 10.680 ευρώ

Ο φόρος υπολογίστηκε με την ενιαία φορολογική κλίμακα, στην οποία ίσχυε μηδενικός συντελεστής φόρου για τα πρώτα 5.000 ευρώ (αφορολόγητο όριο 5.000 ευρώ) και συντελεστής 10% για τα επόμενα 5.680 ευρώ του ετησίου εισοδήματος.

ΣΥΝΟΛΟ: (10.680 - 5.000) =  5.680, Χ 10%  = 568 ευρώ

Φόρος 2014 (στο εισόδημα του 2013):

Δηλωθέν εισόδημα: 3.000 ευρώ

Εισόδημα βάσει τεκμηρίων διαβίωσης:

α) Ελάχιστο τεκμήριο: 3.000 ευρώ

β) Τεκμήριο για το διαμέρισμα: 80 τ.μ. x 40 ευρώ/τ.μ.= 3.200 ευρώ

γ) Τεκμήριο για το Ι.Χ. αυτοκίνητο: 4.480 ευρώ

Σύνολο τεκμαρτού εισοδήματος: 10.680 ευρώ

Ο φόρος θα υπολογιστεί με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ του ετήσιου τεκμαρτού εισοδήματος των 10.680 ευρώ.

ΣΥΝΟΛΟ: 10.680 Χ 26% =2.776,80 ευρώ

ΑΥΞΗΣΗ 388,87%

Συνεπώς, για τον φορολογούμενο με την ατομική επιχείρηση λιανικής πώλησης ο φόρος επί του εισοδήματος του 2013 θα είναι αυξημένος κατά 2.208,80 ευρώ ή κατά 388,87% σε σύγκριση με τον φόρο επί του εισοδήματος του 2012. [14]

Γενική εικόνα στον χώρο της Υγείας από τον ΟΟΣΑ

Πτώση 11,1% κατέγραψαν οι κατά κεφαλήν δαπάνες για την υγεία στην Ελλάδα σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης του Οργανισμού Οικονομικών Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) με τίτλο «Η Υγεία με μια Ματιά» (Health at a Glance 2013).  Αναφέρεται πως οι συνολικές δαπάνες για την υγεία μειώθηκαν διεθνώς την περίοδο από το 2009 ως το 2011 στις 11 από τις 33 χώρες-μέλη του Οργανισμού, με τους φτωχούς πολίτες στις χώρες οι οποίες έχουν πληγεί περισσότερο από την οικονομική κρίση, να αντιμετωπίζουν τον σοβαρότερο κίνδυνο να αποκτήσουν χρόνια προβλήματα υγείας λόγω της μειωμένης πρόσβασης σε φάρμακα και σε ιατρικές εξετάσεις. Προειδοποίησε δε, ότι τα βραχυπρόθεσμα δημοσιονομικά οφέλη πιθανόν πρόκειται να είναι πολύ μικρότερα από τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις για την υγεία και τις δαπάνες για την υγεία.

Στην Ελλάδα οι κατά κεφαλήν δαπάνες για την υγεία μειώθηκαν κατά 11,1%, ενώ στην Ιρλανδία 6,6%. Η αύξηση των δαπανών υγείας μειώθηκε εξάλλου σημαντικά και σε άλλες χώρες, ανάμεσά τους στις ΗΠΑ (1,3%) και στον Καναδά (0,8%). Μόνο στην Ιαπωνία και στο Ισραήλ ο ρυθμός αύξησης των δαπανών για την υγεία αυξήθηκε από το 2009, εν συγκρίσει με την προηγούμενη δεκαετία. Οι δαπάνες στη Νότια Κορέα συνέχισαν να αυξάνονται με ρυθμό ανώτερο του 6% του χρόνο από το 2009, αλλά παρόλα αυτά είναι μειωμένες σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.

Για την πολιτική λιτότητας στον χώρο της υγείας ανέφερε ότι:

1.    Οι περικοπές στις δαπάνες σε οικονομικά αποδοτικά προγράμματα πρόληψης της παχυσαρκίας, της κατάχρησης αλκοόλ και του καπνίσματος εγείρουν ανησυχίες, σύμφωνα με την έκθεση του Οργανισμού.

2.    Οι μειώσεις στην παροχή υπηρεσιών υγείας και οι μεταβολές στον τρόπο χρηματοδότησής τους, με την αύξηση του άμεσα καταβλητέου κόστους για τους ασθενείς επίσης πλήττει την πρόσβαση στην περίθαλψη, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ.

3.    Ακόμα, προειδοποίησε ότι οι οικονομικά ασθενέστεροι στις χώρες μέλη του είναι αυτοί που πλήττονται περισσότερο και μπορεί να στερούνται ιατροφαρμακευτική περίθαλψη που τους είναι απολύτως απαραίτητη: από φάρμακα ως εξετάσεις για χρόνιες παθήσεις. [15]

Γενική εικόνα στον χώρο της Υγείας από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας

Η μεγαλύτερη περικοπή δαπανών Υγείας στην Ευρώπη, η ύπαρξη των περισσοτέρων γιατρών και φαρμακοποιών σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη χώρα της γηραιάς ηπείρου, και ο περιορισμός της φαρμακευτικής δαπάνης κατέταξε τη χώρα μας στην 25η θέση μεταξύ 35 χωρών ο Οργανισμός Health Powerhouse (HCP). Η χώρα μας υποχώρησε κατά τρεις θέσεις, μέσα σε ένα χρόνο!

Τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας καταγράφουν δραματική πτώση (-28%) στις κατά κεφαλήν δαπάνες για την υγεία, στη χώρα μας, από το 2009 έως το 2011. Από 3.276 δολάρια το 2009, οι κατά κεφαλήν δαπάνες για την υγεία μειώθηκαν σε 3.069 δολάρια το 2010 και σε 2.359 δολάρια το 2011. Όπως επισημαίνεται στη μελέτη της HCP, πρόκειται για τη μεγαλύτερη μείωση δαπανών υγείας στην Ευρώπη, καθώς, το διάστημα 2009-2011 καμία άλλη χώρα δεν μείωσε τις δαπάνες υγείας πάνω από 10%. Σε σύγκριση με χώρες που βρίσκονται κοντά στην Ελλάδα στον πίνακα κατάταξης συστημάτων υγείας, οι κατά κεφαλήν δαπάνες για την υγεία ανέρχονταν σε 2.443 δολάρια στη Μάλτα, σε 2.359 δολάρια στην Ελλάδα, σε 2.221 δολάρια στην Κύπρο, 2.088 δολάρια στη Σλοβακία, 1.669 δολάρια στην Ουγγαρία, 1.337 δολάρια στη Λιθουανία και 546 δολάρια στην ΠΓΔΜ. Επίσης, ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι κατά κεφαλήν δαπάνες για την υγεία στο Βέλγιο ανέρχονταν σε 4.119 δολάρια, στη Σουηδία σε 3.870 δολάρια, στην Ιταλία σε 3.130 δολάρια και στην Πορτογαλία σε 2.624 δολάρια.

Σε γενικές γραμμές η μελέτη του HCP παρατηρεί ότι τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης που χρηματοδοτούνται από την κοινωνική ασφάλιση («συστήματα Bismarck») φαίνεται να καταλαμβάνουν στον πίνακα EHCI όλο και πιο συχνά υψηλότερες θέσεις από τα συστήματα που χρηματοδοτούνται μέσω της φορολογίας («συστήματα Beveridge»). Υπάρχουν επιτυχημένα συστήματα υγείας χρηματοδοτούμενα μέσω των φόρων, αλλά κυρίως σε μικρές, εύπορες χώρες, όπως η Δανία, η Ισλανδία και η Νορβηγία. Είναι σαφές ότι οι περισσότερες χώρες από αυτές με τις κορυφαίες επιδόσεις, όπως η Ολλανδία, η Ελβετία, το Βέλγιο, η Γερμανία και η Γαλλία, έχουν συστήματα υγείας βασισμένα στην κοινωνική ασφάλιση. Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, η Ολλανδία παραμένει στην κορυφή του πίνακα κατάταξης των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης, με 870 βαθμούς από το μέγιστο σύνολο των 1.000 βαθμών. Μετά από την Ολλανδία, ακολουθούν η Ελβετία (851), η Ισλανδία (818), η Δανία (815), η Νορβηγία (813), το Βέλγιο (797), η Γερμανία (796), το Λουξεμβούργο (794), η Γαλλία (777), η Φινλανδία (773), η Σουηδία (756), η Αυστρία (750) και το Ηνωμένο Βασίλειο (718). Στη χαμηλότερη κλίμακα της κατάταξης βρίσκεται η Σερβία (451), την οποία ξεπερνούν μόνο η Ρουμανία (478), η Λετονία (516), η Πολωνία (521), η Βουλγαρία (528), η Αλβανία (542), η Ουγγαρία (546), η ΠΓΔΜ (546), η Μάλτα (559), η Ελλάδα (568) και η Κύπρος (582). [16] , [16.2]

Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και Υγεία

Ο αμερικανός καθηγητής Οικογενειακής και Κοινοτικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του New Mexico, Howard Waitzkin, ένας από τους μεγαλύτερους και πλέον διακεκριμένους προοδευτικούς θεωρητικούς του πεδίου των πολιτικών υγείας, σε συνέντευξή του ερωτηθείς για το αν
πιστεύει ότι η παρουσία του ΔΝΤ στην Ελλάδα θα μεταβάλει αρνητικά την ψυχική και σωματική υγεία του πληθυσμού, απάντησε: «Έχει επιβεβαιωθεί από πολλές μελέτες ότι οι πολιτικές του ΔΝΤ έχουν αρνητικές συνέπειες στην υγεία. Η φυματίωση έχει αυξηθεί εξαιτίας των πολιτικών του ΔΝΤ. Οι αυτοκτονίες αυξάνονται σε χώρες όπου εφαρμόζονται ακραία νεοφιλελεύθερα μέτρα. Κάθε πολιτική που ενισχύει την ανισότητα, την κακή διατροφή, τους αστέγους, που υπονομεύει την εκπαίδευση οδηγεί σε επιδείνωση της υγείας του πληθυσμού. Η επιμονή στην ελεύθερη και αυτορρυθμιζόμενη αγορά είναι ένα είδος ιδεολογίας, ένα είδος θρησκείας χωρίς καμιά απόδειξη ότι βελτιώνει την υγεία. Επιπλέον μπορούμε να εντοπίσουμε την εξής αντίφαση, ενώ τα αιτήματα του πληθυσμού για υπηρεσίες υγείας αυξάνονται εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, οι δαπάνες για τη δημόσια υγεία συρρικνώνονται. Ανοίγεται έτσι η ευκαιρία για ιδιωτικοποίηση της υγείας. Η ιδιωτικοποίηση όμως δεν σημαίνει τίποτα παραπάνω από μετακίνηση δημόσιων πόρων σε ιδιωτικές εταιρείες που θέλουν απλώς να συσσωρεύσουν πλούτη. Ο Στίγκλιτς ενώ διετέλεσε υπεύθυνος για τις ιδιωτικοποιήσεις, τώρα αναθεωρεί και κάνει κριτική σ’ αυτά τα προγράμματα. Στην Αργεντινή και τη Νότια Κορέα βασικά κοινωνικά μεγέθη, μεταξύ των οποίων και η υγεία, βελτιώθηκαν όταν σταμάτησαν να εφαρμόζονται προγράμματα σκληρών περικοπών.» [43]

Από την παρουσίαση του ψυχίατρου και διευθυντή του Ινστιτούτου Υγείας του παιδιού Γιώργου Νικολαΐδη, οι συνέπειες της παρουσίας του ΔΝΤ σε αριθμούς:

1.     Συγκριτική μελέτη σε 21 χώρες του τέως ανατολικού μπλοκ στα έτη 1991-2002 έδειξε ότι οι χώρες με δανειακή σύμβαση με το ΔΝΤ εμφάνισαν 16,6% μεγαλύτερη θνησιμότητα από TBC (φυματίωση). Για κάθε χρόνο επιπλέον παραμονής στο ΔΝΤ η νοσηρότητα και η θνησιμότητα από TBC αυξάνονταν κατά 4,1%!

2.     Στην Αργεντινή η δεκαετία της «σωτηρίας» 1991 – 2001 από το ΔΝΤ πέταξε το μισό σχεδόν πληθυσμό της χώρας (48%) εκτός ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Οι μισθοί των εργαζομένων σε υγεία και περίθαλψη μειώθηκαν κατά 40%.3 Στη Λετονία επί ΔΝΤ η συμμετοχή των ασφαλιστικών ταμείων στις ιατρικές παροχές καταρχήν συρρικνώθηκε στο 25% και στη συνέχεια καταργήθηκε.

3.     Η εμπλοκή του ΔΝΤ σε μια χώρα οδηγεί σε πτώση των δεικτών υγείας και αύξηση της θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα, κακοήθεις νεοπλασίες, διαταραχές σχετιζόμενες με τη χρήση αλκοόλ, αυτοκτονίες. Αύξηση των δεικτών αυτοκτονικότητας (17% 2007:2009, 25% 2009:2010, 40% 2010:2011) και βίαιων εγκλημάτων (100% 2007:2009). Αύξηση των νέων HIV λοιμώξεων (52% 2010) και της χρήσης οπιοειδών (20% 2011)

4.     Στην Ελλάδα το μνημόνιο προβλέπει σχέδιο συγχωνεύσεων στα νοσοκομεία του ΕΣΥ από 137 σε 83 (από 46.000 κλίνες σε 35.000) σε μια διετία. Τον Αύγουστο εξαγγέλθηκαν μαζικές συγχωνεύσεις των προνοιακών φορέων (από 94 σε 22). Με απόφαση Σαχινίδη τον Αύγουστο, οι περισσότεροι οργανισμοί του υπουργείου Υγείας θα υποστούν περικοπές 45% του ετήσιου προϋπολογισμού τους. Οι μισοί σχεδόν από τους 151 φορείς της «εφεδρείας» ανήκουν στο χώρο της Υγείας και της Πρόνοιας.

5.     Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη επιδημιολογική έρευνα, μελαγχολικός αισθάνεται ένας στους δύο Έλληνες, ενώ ένας στους πέντε που βρίσκεται σε υψηλή οικονομική δυσχέρεια, κάνει σκέψεις αυτοκτονίας.

6.     Οι χώρες που διέκοπταν τις συμβάσεις τους με το Δ.Ν.Τ. παρουσίαζαν μείωση των δεικτών υγείας από TBC κατά 30,7%!

7.     Ενοποίηση φορέων και διαδικασιών ασφαλιστικής κάλυψης και εν συνεχεία σταδιακή μείωση έως εξάλειψη της συμμετοχής των ταμείων στις ασφαλιστικές δαπάνες (π.χ. στην Λετονία αρχικά μείωση στο 50%, μετά στο 25% και τελικά κατάργηση της συμμετοχής των ταμείων στην πλειονότητα των παροχών)

8.     Αύξηση της κοινωνικής απορύθμισης με αποτέλεσμα αύξηση της εγκληματικότητας (βιαιοπραγίες, πορνεία, διακίνηση ναρκωτικών κ.ο.κ.)

9.     Διαχωρισμός συνταξιοδοτικών και κοινωνικοασφαλιστικών εισφορών, ταμείων και λογαριασμών με αποτέλεσμα την ταχύτατη «χρεοκοπία» αμφότερων και την συνακόλουθη μείωση των παροχών

10.  «Επιστημονική» μετανάστευση και απορφάνιση των υπηρεσιών από σημαντικό μέρος του εξειδικευμένου προσωπικού των χωρών υπό παρουσία ΔΝΤ [108]

Με βάση την απογραφή του 2011 έχουμε απόλυτη μείωση του πληθυσμού για πρώτη φορά στην ιστορία των απογραφών της σύγχρονης Ελλάδας. Ο μόνιμος πληθυσμός ανήλθε σε 10.815.197 άτομα. Στην αμέσως προηγούμενη απογραφή, το 2001, ο πληθυσμός της χώρας είχε διαμορφωθεί στα 10.939.771 άτομα. Η δε, αύξηση της παιδικής θνησιμότητας λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις. 6 ξεχασμένες παιδικές ασθένειες αναζωπυρώθηκαν (ιλαρά, ηπατίτιδα, ανεμοβλογιά, διφθερίτιδα, τέτανος), λόγω της αύξησης του ανεμβολίαστου παιδικού πληθυσμού. 8 στα 10 παιδιά ανέργων και ανασφάλιστων γονέων δεν είχαν κάνει τα απαραίτητα παιδιατρικά εμβόλια. Η περιγεννητική θνησιμότητα αυξήθηκε από τα 6,29 το 2003 στα 9 παιδιά ανά 1.000 γεννήσεις το 2011, γεγονός που κατατάσσει τη χώρα µας «πρωταθλήτρια» στην περιγεννητική θνησιµότητα στην Ευρώπη. [109]

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Ν. Αυγερόπουλου στην τηλεοπτική εκπομπή «Εξάντας» για την Γουατεμάλα, όπου του ΔΝΤ βρίσκεται από 1984, τα έως σήμερα αποτελέσματα είναι τα εξής:

1.     4η στο κόσμο σε παιδική ασιτία

2.     Το 56,2% κάτω από το όριο της φτώχειας

3.     1 στα 2 παιδιά πεθαίνει από υποσιτισμό

4.     Το 49% των παιδιών που ζουν πάσχει από χρόνιο υποσιτισμό έχοντας 65% λιγότερο βάρος από το φυσιολογικό

5.     Ο χρόνιος υποσιτισμός οδηγεί σε ψυχοκινητική καθυστέρηση ένα στους δύο κατοίκους

6.     2 στους 3 κατοίκους δεν έχουν πρόσβαση στην υγεία

7.     Τουλάχιστον 8 μέρες του μήνα οι μισοί κάτοικοι δεν έχουν να φάνε τίποτα

8.     Το 30% των γυναικών και το 20% των ανδρών άνω των 15 ετών είναι αναλφάβητοι

9.     Σε κάθε χωματερή ζουν σε παράγκες τουλάχιστον 800 οικογένειες για να τρέφονται από τα αποφάγια και να συγκεντρώνουν ανακυκλώσιμο υλικό.

10.  Σχεδόν το 25% του πληθυσμού ζει με λιγότερο από 2 δολάρια την ημέρα

11.  12 οικογένειες ελέγχουν την οικονομία της χώρας (αντιπροσωπεύοντας το σύνολο των πολυεθνικών-εγχώριων εταιρειών)

12.  Το 90% της γης το κατέχει το 10% του πληθυσμού

13.  Το 97% της παραγωγικής γης το κατέχει το 3% του πληθυσμού μετατρέποντας την σε εμπορικές μονοκαλλιέργειες (παράγουν μόνο μπανάνες, καφέ, ζάχαρη, βιοκαύσιμα και καουτσούκ εντατικά)

14.  Η αλιεία και ιχθυοκαλλιέργεια έχει αμιγώς εξαγωγικό χαρακτήρα. Πάνω από το 87% των αλιευμάτων εξάγονται.

15.  Ιδιωτικές συνοικίες φυλασσόμενες για να ζει το 10% του πληθυσμού

16.  Μισθοί και εργασιακά δικαιώματα συρρικνώθηκαν [44]

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η έκθεση CARONE για την Υγεία

Η έκθεση Carone αποτελεί πλέον για το υπουργείο Υγείας την κατευθυντήρια γραμμή της πολιτικής αναδιάρθρωσης των υπηρεσιών περίθαλψης των Ταμείων και του ΕΣΥ στην Ελλάδα.

A.    ΕΟΠΥΥ

Η δημιουργία του ΕΟΠΠΥ είναι ένα σημαντικό βήμα για να εξορθολογιστεί η κοινωνική ασφάλιση στον χώρο της Υγείας και για να διασφαλιστεί δίκαιη χρηματοδότηση και πρόσβαση στον χώρο της περίθαλψης ανάμεσα στις πληθυσμιακές ομάδες. Ο ΕΟΠΠΥ καλύπτει το 95% του πληθυσμού αλλά ένας αριθμός από μικρότερα Ταμεία παραμένει εκτός. Η συγχώνευση όλων των Ταμείων στον ΕΟΠΠΥ θα έχει ευεργετικά αποτελέσματα στους φόρους και στη διακύμανση των μισθών.

B.    Τα επόμενα βήματα

1.     Πλήρης λειτουργία του ΕΟΠΠΥ σε συνδυασμό με τη μετακίνηση του απαραίτητου διοικητικού προσωπικού. Καλή διανομή του προσωπικού ανάμεσα στις διευθύνσεις (από τώρα).

2.     Συγχώνευση των τομέων της Υγείας, από τα διαφορετικά κοινωνικά ταμεία στο ΕΟΠΠΥ (Ιούνιος 2012).

3.     Μείωση των αριθμών των συμβάσεων και αύξηση του αριθμού των ασθενών ανά γιατρό, ώστε να είναι πιο κοντά στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες (από τον Ιούνιο του 2012 και μετά).

4.     Μετακίνηση του ΕΟΠΠΥ κάτω από την αποκλειστική ευθύνη του υπουργείου Υγείας (Ιούνιος 2012).

5.     Εξισωτικές συνεισφορές από όλους τους εργαζομένους (τέλος του 2012).

6.     Συμβάσεις με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς στη βάση της σύμβασης με ένα στοιχείο πληρωμής ανάλογα με τις επιδόσεις (από τις αρχές του 2013).

Η βοήθεια σε θέματα διοικητικής ικανότητας μπορεί να έλθει από τη Φινλανδία και τη Γερμανία. Η βοήθεια στη σύναψη συμφωνιών μπορεί να έλθει από την Πορτογαλία και τη Βρετανία.

Σε χώρες όπως το Βέλγιο, η Πορτογαλία και η Βρετανία έχουν αναπτυχθεί συστήματα που συνδέουν τις επιδόσεις με την αμοιβή, στα νοσοκομεία και στην πρωτοβάθμια περίθαλψη.

C.    Αναδιάρθρωση του ΕΣΥ

Το νοσοκομειακό δίκτυο χρειάζεται αναδιοργάνωση. Σε μερικές περιπτώσεις υπάρχει πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα και η ικανότητα δεν είναι απαραίτητα συνδεδεμένη με τις ανάγκες του πληθυσμού της περιοχής, υπάρχει χώρος για να διερευνηθούν οι οικονομίες κλίμακας και οι οικονομίες πεδίου και για να μειωθεί η αναποτελεσματικότητα.

D.    Τα μέτρα

1.     Καθορισμός περιοχών, με προτεραιότητα στις υπηρεσίες των νοσοκομείων, προκειμένου να εξορθολογιστούν: μεταμόσχευση, έκτακτης ανάγκης, δομές καρκίνου (από τώρα).

2.     Επαναπροσδιορισμός τομέων περιοχών σε ένα πλαίσιο διοικητικών και μεταρρυθμίσεων περιφερειών Υγείας και πραγματικών αναγκών των ασθενών (από τώρα).

3.     Αποτελεσματική συγχώνευση νοσοκομείων και προσαρμογή προβλέψεων εντός νοσοκομείων και μεταξύ νοσοκομείων της ίδιας περιφέρειας, δυνητικά έχοντας μερικές εγκαταστάσεις όπου θα λειτουργούν μόνο ημέρα (χωρίς να υπάρχουν νοσηλευόμενοι και χωρίς έκτακτα περιστατικά), μακροχρόνια περίθαλψη ή παρηγορητική φροντίδα, μονάδες για καρκινοπαθείς.

Χώρες όπως η Γερμανία, η Δανία ή το Βέλγιο θα μπορούσαν να παρέχουν βοήθεια σε αυτόν τον τομέα.

E.     Λίστα αναμονής και «φακελάκι»

Λίστες αναμονής εμφανίζονται ως αιτία ανησυχίας για τα ΜΜΕ και τους ασθενείς. Επίσης υπάρχει αύξηση των ανεπίσημων πληρωμών στους γιατρούς, οι οποίοι χρεώνουν τους ασθενείς «ανεπίσημα» προκειμένου να χρειαστεί να περιμένουν μικρότερο χρονικό διάστημα. Οι λίστες αναμονής απαιτούν ένα καλύτερο σύστημα διαχείρισης.

F.     Τα βήματα

1.     Να εξεταστεί η λίστα αναμονής με τους ασθενείς που πρόκειται να υποβληθούν σε θεραπεία στα νοσοκομεία και στα άλλα τμήματα, ξεκινώντας την εξέταση σύμφωνα με κριτήρια αντίστοιχα των συνθηκών.

2.     Να δημιουργηθεί ένα σύστημα το οποίο απεικονίζει τους ασθενείς που περιμένουν για θεραπεία και μετακινεί αυτούς που πλέον δεν χρειάζονται θεραπεία.

3.     Να υπάρχει η δυνατότητα να νοσηλεύονται οι ασθενείς εκτός τομέα περιοχής και σε άλλα νοσοκομεία του ΕΣΥ.

G.    Φαρμακευτικά προϊόντα

Η εξωνοσοκομειακή περίθαλψη στην Ελλάδα είναι αρκετά πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (στην αρχή του προγράμματος ήταν διπλάσιος ο αριθμός σε σύγκριση με της ΕΕ). Αυτό οφειλόταν στην έλλειψη ελέγχου, παρακολούθησης και αξιολόγησης της συμπεριφοράς στον τομέα της συνταγογράφησης και της κατανάλωσης, καθώς και στην έλλειψη κοινών μέτρων ελέγχου για τη ζήτηση και την προσφορά στον κλάδο.

H.    Τι θα γίνει

1.     Να διασφαλιστεί η συχνή ενημέρωση της λίστας τιμών μέσω εξωτερικών τιμών αναφοράς(σε τριμηνιαία βάση).

2.     Να υιοθετηθούν κριτήρια για την αποζημίωση των φαρμάκων, π.χ. κριτήρια για να βάζουν τα φάρμακα στη θετική λίστα (2012).

Τεχνική βοήθεια μπορεί να δοθεί από Γερμανία, Πορτογαλία, Γαλλία και Φινλανδία.

I.      Η δραστική ουσία

Η κυβέρνηση έχει μόλις εκδώσει ένα υπουργικό διάταγμα που επιβάλλει τη συνταγογράφηση με δραστική ουσία. Ο ΕΟΦ είναι έτοιμος να εκδώσει τη λίστα με τα φάρμακα με ενεργή ουσία, επωνυμία, τιμή και δείκτη του επιμερισμού του κόστους.

J.     Οι αλλαγές

1.     Έκδοση της λίστας με τις δραστικές ουσίες, επωνυμία, τιμή και δείκτη του επιμερισμού του κόστους σε όλα τα φάρμακα στην ιστοσελίδα του ΕΟΦ.

2.     Ενημερωτική καμπάνια για ασθενείς, γιατρούς και φαρμακοποιούς, που περιλαμβάνει φυλλάδια σε ιατρικές εγκαταστάσεις.

3.     Μελέτη αλλαγών στην ιατρική εκπαίδευση προκειμένου να προωθήσει τις INN συνταγές σε σχέση με τις επώνυμες.

4.     Παρακολούθηση της εφαρμογής των ΙΝΝ συνταγών και αυτών για γενική υποκατάσταση.

K.    Κριτήρια για τιμολόγηση

Η απόφαση να πληρωθεί ένα φάρμακο με κρατικά χρήματα θα πρέπει να είναι διαφανής, βασισμένη σε σχετικά κριτήρια, και οι αποφάσεις θα πρέπει να είναι αναθεωρήσιμες. Η διαφάνεια έγκειται στο ότι πρέπει όλα τα κριτήρια για τη διατίμηση ενός προϊόντος και την αξιολόγηση της αξίας του να είναι αντικειμενικά, επαληθεύσιμα και προσβάσιμα στο κοινό.

L.     Ηλεκτρονική συνταγογράφηση

Η εξασφάλιση ενός λειτουργικού συστήματος ηλεκτρονικών συνταγογραφήσεων είναι θέμα ζωτικής σημασίας . Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της υπερκατανάλωσης και της νοθείας, καθώς και στο να περιοριστούν οι δημόσιες δαπάνες στα φαρμακευτικά προϊόντα στα εξωτερικά ιατρεία.

M.    Το νέο σύστημα

1.     Ανάπτυξη λογισμικού που διασφαλίζει τη διαλειτουργικότητα μεταξύ του συστήματος που διαχειρίζονται τα φαρμακεία και της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, έτσι ώστε να καταγράφονται οι χειρόγραφες συνταγογραφήσεις ηλεκτρονικά (ΗΔΙΚΑ).

2.     Διασφάλιση της πρόσβασης στο Internet στις εγκαταστάσεις του ΕΟΠΠΥ και του ΕΣΥ.

3.     Ενδυνάμωση της δυνατότητας του συστήματος να συλλέγει στοιχεία και να έχει πρόσβαση σε αυτά σε κανονική βάση, με σκοπό να αναγνωρίζει την υπέρ- ή υποσυνταγογράφηση και τα αδικήματα.

4.     Ολοκλήρωση των βασικών ιατρικών πληροφοριών για τον ασθενή σε ένα σύστημα για να διασφαλιστούν οι καλές πρακτικές στο ζήτημα της συνταγογράφησης.

5.     Διασφάλιση ότι το σύστημα καλύπτει το 90% όλων των ιατρικών πράξεων που πληρώνονται από τη δημόσια χρηματοδότηση.

Η βοήθεια μπορεί να δοθεί από τη Σουηδία, τη Γερμανία, την Πορτογαλία, τη Βρετανία, το Βέλγιο, την Εσθονία, τη Δανία και τη Φινλανδία.

N.    Ζητούνται παθολόγοι και νοσοκόμες

Η Ελλάδα έχει δείκτη αριθμού γιατρών ανά ασθενή που είναι ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη. Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν σημαντικές ανισορροπίες, πάρα πολλές ειδικότητες και έλλειψη πρωτοβάθμιας περίθαλψης από γιατρούς. Η Ελλάδα έχει επίσης έλλειψη σε νοσοκόμες.

O.    Οι λύσεις

1.     Κατάρτιση περισσότερων παθολόγων.

2.     Επανειδίκευση ειδικευμένων προκειμένου να γίνουν παθολόγοι.

3.     Εκπαίδευση νοσοκόμων.

4.     Διευθέτηση πολυάριθμων κενών θέσεων σπουδαστών στις ιατρικές σχολές σύμφωνα με τις ανάγκες του τομέα και της γήρανσης του εργατικού δυναμικού.

Η βοήθεια μπορεί να δοθεί από τη Γαλλία και τη Γερμανία, τη Σουηδία, τη Βρετανία και τη Γερμανία.

P.     «Φρένο» στις δαπάνες στα φάρμακα

Αν η δημόσια δαπάνη σε φαρμακευτικά προϊόντα είναι μεγαλύτερη από τον προϋπολογισμό των 2,88 δισ. ευρώ με τον ΦΠΑ, οι επιχειρήσεις φαρμάκων θα πρέπει να αποπληρώνουν τη διαφορά. Αυτό το σύστημα, με κάποιες παραλλαγές, είναι ήδη σε εφαρμογή σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, όπως σε Πορτογαλία, Βέλγιο, Ιταλία, Ουγγαρία, Πολωνία και Ρουμανία. Παρ' όλα αυτά είναι η πρώτη φορά στην Ελλάδα που εφαρμόζεται αυτό το σύστημα και γι' αυτό ίσως χρειαστεί να δομηθούν διοικητικές ικανότητες και γνώση στον συγκεκριμένο τομέα.

Q.    Επόμενα βήματα

Υπολογισμός στοιχείων για τις μηνιαίες πωλήσεις από την κάθε εταιρεία για το 2012. Η βοήθεια σε διοικητική ικανότητα και σύναψη συμφωνιών μπορεί να έρθει από την Πορτογαλία και τη Γαλλία. [45]

Οι μεταρρυθμίσεις του Υπουργείου Υγείας

Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας ξεκίνησε τις μεταρρυθμίσεις αναφορικά με την ανασυγκρότηση του ΕΟΠΥΥ, την τιμολόγηση των φαρμάκων-ιατρικών πράξεων αλλά τις δαπάνες των Δημόσιων Νοσοκομείων.

A. Δημόσια Νοσοκομεία

Στα δημόσια νοσοκομεία η έλλειψη σε φαρμακευτικό και υγειονομικό υλικό έγινε αισθητή από τους πρώτους κιόλας μήνες μετά την υπογραφή του Μνημονίου 1, και έχει εκτραχυνθεί σήμερα σε βαθμό που δεν δικαιολογεί τις εισφορές σε σχέση με τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Στο Θεαγένειο της Θεσσαλονίκης δεν είχαν καρκινοπαθείς να πάρουν εξειδικευμένα φάρμακα, εξαιτίας των οφειλών ύψους 7,3 εκατ, ευρώ του νοσοκομείου προς την εταιρεία που προμήθευε τα συγκεκριμένα φάρμακα. Ο διοικητής του νοσοκομείου κατέθεσε μηνυτήρια αναφορά και ακολούθησε η παρέμβαση της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης. Η εισαγγελέας Πρωτοδικών, Ιωάννα Κατσή, έδωσε εντολή να γίνει επείγουσα προκαταρκτική έρευνα για να διαπιστωθεί εάν στοιχειοθετείται το αδίκημα της έκθεσης σε κίνδυνο ζωής. [46]

Ο ΣΦΕΕ ανακοίνωσε ότι σύμφωνα με τα στοιχεία που είχε συλλέξει έως τις 31/12/201:

1.     Τα συνολικά χρέη του ΙΚΑ για φάρμακα είναι 343.500.000 ευρώ. Το 2010 το ΙΚΑ αγόρασε φάρμακα αξίας 276.000.000 ευρώ, από τα οποία παραμένει ανεξόφλητο το 16,8%.

2.     Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι υπάρχουν ανεξόφλητα τιμολόγια αξίας 8.778.000 ευρώ, που έχουν εκδοθεί πριν από το 2010.

3.     Εξίσου ανησυχητική είναι και η κατάσταση στα στρατιωτικά νοσοκομεία, καθώς το ποσό της οφειλής ξεπερνά πλέον τα 100.000.000 ευρώ, αφού δεν έχουν πληρώσει τα τελευταία δύο χρόνια!

4.     Ειδικά το 2011 η κατάσταση δείχνει ανεξέλεγκτη, καθώς τα στρατιωτικά νοσοκομεία εξόφλησαν μόλις το 15% των αγορών φαρμάκων. [47]

Με βάση τον νόμο 3816/10 μία σειρά από εξειδικευμένα και ακριβά φάρμακα χορηγούνται αποκλειστικά από τα φαρμακεία των κρατικών νοσοκομείων. Τα νοσοκομεία όμως λόγω της δραστικής περικοπής των προϋπολογισμών τους δεν διαθέτουν τα απαραίτητα ποσά για να προμηθευτούν τα φάρμακα αυτά, με αποτέλεσμα συχνά να παρουσιάζονται ελλείψεις και να βγαίνουν εκκλήσεις από τα Κοινωνικά Ιατρεία να βρεθεί το απολύτως αναγκαίο για την επιβίωση του ασθενούς φάρμακο. [48]

Με επιστολή της από 22/1/2014 η υπεύθυνη του φαρμακείου του Γενικού Νοσοκομείου Τρικάλων, Αικατερίνη Χασιώτη, ενημερώνει τους αρμόδιους φορείς πώς έχει σοβαρό πρόβλημα για την λειτουργία του φαρμακείου, αφού το ποσό που ενέκρινε το Υπουργείο Υγείας για τις δαπάνες αγοράς φαρμάκων τελείωσε, και ως εκ τούτου δεν μπορούσε το φαρμακείο να καλύψει τις κλινικές και τους εξωτερικούς απόρους με φάρμακα. [49]

Αντίστοιχες ανακοινώσεις έχουν βγει σχεδόν από όλα τα νοσοκομεία ανά τακτά χρονικά διαστήματα, τις οποίες όμως τα μεγάλα ΜΜΕ δεν τις δημοσιοποιούν, και συνήθως μόνο από έρευνα στα τοπικά ΜΜΕ μπορούν να βρεθούν. Ακολουθούν παραδείγματα…

Στο ΑΧΕΠΑ: «Το Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης, ανακοινώνει την έλλειψη αντιρετροϊκών φαρμάκων, εκθέτοντας τη ζωή εκατοντάδων οροθετικών της Βόρειας Ελλάδος σε θανάσιμο κίνδυνο. Είναι γνωστό ότι και το έχουμε πει πολλές φορές: Οι οροθετικοί δεν έχουν περιθώρια ζωής χωρίς την αντιρετροϊκή θεραπεία. Ο οροθετικός που στερείται την αντιρετροϊκή αγωγή, ενώ την έχει ανάγκη, νοσεί και μπορεί να αποτελέσει μέγιστο οικονομικό κόστος στο Εθνικό Σύστημα Υγείας όσο και κοινωνικό κόστος με την εξάπλωση της επιδημίας. Ζητάμε την απρόσκοπτη πρόσβαση στα φάρμακα για όλους όσους τα χρειάζονται τώρα» [50]

Στο Γενικό Νοσοκομείο Ρεθύμνης ο διευθυντής της Μονάδας Τεχνητού Νεφρού του Νοσοκομείου Ρεθύμνου κ. Ιωάννης Παρασύρης, αναφέρεται στο θέμα της έλλειψης φαρμάκων στο νοσηλευτικό ίδρυμα και στην στάση του διοικητή του Νοσοκομείου: «Σχετικά με το θέμα των ελλείψεων φαρμάκων στο Νοσοκομείο Ρεθύμνου και χωρίς να θέλω να εμπλακώ στις λεπτομέρειες του προβλήματος και επειδή ενοχλούν οι πολιτικολογίες, όπως και οι προχειρότητες αντιμετώπισης των ζητημάτων που το αφορούν αναγκάζομαι να μιλήσω για την αποκατάσταση της αλήθειας. Η ΜΤΝ δεν έχει παραλάβει ερυθροποιητίνες για τις ανάγκες των ασθενών της το μήνα Δεκέμβριο 2013 και μάλιστα τα αποθέματα των συγκεκριμένων φαρμάκων έχουν τελειώσει στις 30/12/2013. Συνέπεια αυτής της έλλειψης, που δεν ξέρω την διάρκεια της, είναι η επιδείνωση της αναιμίας των ασθενών της αιμοκάθαρσης και η αύξηση των αναγκών για μεταγγίσεις αίματος. Το προαναφερθέν πρόβλημα είναι σοβαρό και η εξήγηση του λαλίστατου κ. Ξυπολυτά στα Μέσα Ενημέρωσης ότι δεν το γνώριζε κρίνεται τουλάχιστον πρόχειρη επειδή έχει ενημερωθεί από το φαρμακείο του Νοσοκομείου και όχι μόνο. Επιπλέον σαν ιατρός θα περίμενα να αναγνωρίζει ότι οι προσπάθειες των συναδέλφων του στο Νοσοκομείο μας έχουν επιβαρυνθεί κατά πολύ εξ αιτίας της οικονομικής κρίσης, όπως και να σέβεται τις προσπάθειες τους και όχι να τονίζει ότι οι “γιατροί θα έπρεπε να προσπαθήσουν να βρουν τα συγκεκριμένα φάρμακα από τα γειτονικά Νοσοκομεία” σαν να μην γνωρίζει ποιες είναι οι ακριβείς υποχρεώσεις των γιατρών του ΕΣΥ. Μήπως επιτέλους δεν γνωρίζει τα δικά του καθήκοντα του στο Νοσοκομείο που τον έφεραν να διοικεί;» [51]

Στο Γενικό Νομαρχιακό Νοσοκομείο Βόλου, Αχιλλοπούλειο, στις 21/3/2012 απέστειλε αναφορά ο υπεύθυνος φαρμακείου, εκπέμποντας SOS για τους κινδύνους που εγκυμονεί η τραγική εικόνα για τους νοσηλευόμενους αλλά και τους ασθενείς που προμηθεύονται τα φάρμακά τους από το Νοσοκομείο, προσκομίζοντας τα ασφαλιστικά τους βιβλιάρια. Ήταν το δεύτερο έγγραφο που απέστελλε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα ο υπεύθυνος του φαρμακείου στη Διοίκηση του Νοσοκομείου του Βόλου. Το πρώτο, προειδοποιούσε, για την εξάντληση του κονδυλίου για τα φάρμακα, με βάση τον προϋπολογισμό του Νοσοκομείου, καθώς και για τους κινδύνους που θα προκύψουν, σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι: «ιδιαίτερα τις τελευταίες εβδομάδες, οι υπεύθυνοι του φαρμακείου γίνονται αποδέκτες εντονότατων διαμαρτυριών από αρρώστους, καθώς εις μάτην αναζητούν να γράψουν στα ασφαλιστικά τους βιβλιάρια, τα φάρμακα που τους έχει χορηγήσει ο γιατρός τους για την ασθένεια από την οποία υποφέρουν.» [52]

Στο Γενικό Νοσοκομείο του Πύργου παρουσιάζονται δραματικές ελλείψεις. Υπάρχουν μέρες που το κτήριο θερμαίνονταν υποτυπωδώς με χρήση κλιματιστικών επειδή δεν υπήρχε πετρέλαιο για την κεντρική θέρμανση. Αυτά κατήγγειλε ο πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων Ανδρέας Βγενόπουλος σε συνέντευξη τύπου που παραχώρησε. Ο διευθυντής της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας, κ. Χριστόπουλος δήλωσε ότι «Δυστυχώς, το Νοσοκομείο Πύργου βρίσκεται στο "κόκκινο", εξαιτίας της έλλειψης πιστώσεων και κονδυλίων», και αποκάλυψε ότι έχει προχωρήσει σε αναφορές και παρεμβάσεις ακόμα και στον Εισαγγελέα. Τεράστιο πρόβλημα αντιμετωπίζει το Μικροβιολογικό Εργαστήρι στο οποίο εξαιτίας της έλλειψης αντιδραστηρίων δεν μπορούν να γίνουν σημαντικές αιματολογικές εξετάσεις στους ασθενείς για να διαπιστωθεί το πρόβλημα υγείας τους. Επίσης, το Ακτινολογικό Εργαστήριο παρουσιάζει ελλείψεις από φιλμ για τις απαιτούμενες ακτινογραφίες των ασθενών. Η  Ψυχιατρική κλινική έχει μείνει με δυο ψυχιάτρους, καθώς θέση επικουρικού γιατρού δεν προκηρύχθηκε και κινδυνεύει με "λουκέτο", ενώ το νοσοκομείο έχει μείνει και χωρίς ιατροδικαστή. Οι συγγενείς ατόμων που αποβιώνουν αναγκάζονται να ταξιδέψουν ως την Πάτρα για μια υπογραφή στο πιστοποιητικό θανάτου. [53]

Η έλλειψη σε επιστημονικό προσωπικό καθιστά πολλές επικίνδυνη την λειτουργία των νοσοκομείων. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση της πρόεδρου της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοποιών Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων (ΠΕΦΝΙ), Ειρήνης Τσικαλάκη: «οι κενές θέσεις φαρμακοποιών απειλούν τόσο την ασφάλεια της φαρμακευτικής περίθαλψης των ασθενών όσο και τα οικονομικά των νοσοκομείων. Σε δέκα νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας, όπως το Πανεπιστημιακό της Λάρισας, δεν υπάρχει ούτε ένας φαρμακοποιός (Πανεπιστημιακό Λάρισας, Γ.Ν. Τρικάλων, Γ.Ν. Βέροιας, Γ.Ν. Δράμας, Γ.Ν. Ρόδου, Γ.Ν. Σπάρτης, Γ.Ν. Καρπενησίου, Γ.Ν. Αιγίου, Γ.Ν. Αμαλιάδας και Κ.Υ.- Νοσοκομείο Καλαβρύτων), σε 56 υπηρετεί μόνον ένας φαρμακοποιός και σε μεγάλα νοσοκομεία της Αθήνας υπηρετούν δύο φαρμακοποιοί, με αδυναμία κάλυψης της εφημερίας. Στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» υπηρετούν έξι (χρειάζονται 15), στον «Ερυθρό» δύο από οκτώ και στο «Λαϊκό» μόλις τρεις. Η ετήσια κατανάλωση φαρμάκων στο ΕΣΥ αγγίζει τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ και εμφανίζει ρυθμό αύξησης έως και 20%. Η κατάσταση επιδεινώνεται από την απουσία μηχανογραφικού συστήματος και την αδυναμία των διοικήσεων να διαπραγματευτούν για τις τιμές με τις προμηθεύτριες εταιρείες, όπως ορίζει η σχετική αγορανομική διάταξη. Η διοίκηση της Πανελλήνιας Ενωσης Φαρμακοποιών Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων (ΠΕΦΝΙ) έχει προειδοποιήσει με σειρά εγγράφων την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Στο πιο πρόσφατο από αυτά τονίζεται ότι στα 132 νοσοκομεία της χώρας υπηρετούν μόλις 286 φαρμακοποιοί, αριθμός ο οποίος υπολείπεται κατά 45% των οργανικών θέσεων. [54]

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΟΕΝΓΕ Δημήτρη Βαρνάβα «με βάση τους υπάρχοντες οργανισμούς των νοσοκομείων και όχι τη τελική εικόνα που πρέπει να περιγράφει ένας άρτιος Υγειονομικός Χάρτης, λείπουν σήμερα άνω των 6.000 γιατρών ΕΣΥ, πρόβλημα που αποτελεί υγειονομική βόμβα».

Συγκεκριμένα, τα κενά έχουν ως εξής:

Γ.Ν. ΒΕΡΟΙΑΣ: λόγω υποστελέχωσης κλείνουν τα προγράμματα εφημεριών της Χειρουργικής, της Γυναικολογικής, της Ορθοπεδικής Κλινικής. Ελάχιστος είναι ο αριθμός των Αναισθησιολόγων.

Γ.Ν. ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ: Η Ορθοπεδική Κλινική διακόπτει το πρόγραμμα εφημεριών. Κενά έχουν η Παιδιατρική, η Οφθαλμολογική, η Γυναικολογική, η Καρδιολογική, η ΩΡΛ Κλινική, το Νεφρολογικό Τμήμα, το Μικροβιολογικό και η Αιμοδοσία.

Γ.Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ: Έκλεισαν η Γαστρεντερολογική και Οφθαλμολογική Κλινική, έμειναν με έναν γιατρό η ΩΡΛ, το Ογκολογικό και Αιματολογικό Τμήμα

Γ.Ν. ΛΑΡΙΣΑΣ: κινδυνεύουν να κλείσουν άμεσα η Παιδιατρική και Γυναικολογική Κλινική

Π.Π.Γ.Ν. ΛΑΡΙΣΑΣ: Η Αγγειοχειρουργική Κλινική δεν μπορεί να καλύψει όλο το πρόγραμμα εφημεριών της, κενά έχουν και τα Τμήματα Ογκολογικό, Ακτινοθεραπευτικό και Πυρηνικής Ιατρικής

Γ.Ν. ΤΡΙΚΑΛΩΝ: Με έναν γιατρό έμειναν η Ουρολογική και Οφθαλμολογική Κλινική, με δύο η Γυναικολογική, η ΩΡΛ, το Μικροβιολογικό, η Αιμοδοσία, και σε δύο μήνες και η Παιδιατρική Κλινική. Λόγω υποστελέχωσης δεν αναπτύχθηκαν οι προβλεπόμενες Κλινικές Πνευμονολογική, Νεφρολογική, Νευρολογική, Ψυχιατρική.

Γ.Ν. ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ: Η Μονάδα Τεχνητού Νεφρού, με 60 ασθενείς, έμεινε χωρίς Νεφρολόγο και αποσπάσθηκε για κάλυψη ο Διευθυντής της αντίστοιχης των Τρικάλων. Κενά παρουσιάζουν και η Παιδιατρική, η Γυναικολογική, η Οφθαλμολογική, η Ουρολογική, η ΩΡΛ Κλινική.

Γ.Ν. ΡΟΔΟΥ: Με έναν γιατρό λειτουργούν η Αγγειοχειρουργική και Παιδοχειρουργική Κλινική, με κενά η Παιδιατρική, η Νεφρολογική, η Νευρολογική, η Θωρακοχειρουργική Κλινική

Γ.Ν. ΚΙΛΚΙΣ: Κανείς πνευμονολόγος, κενά στη Χειρουργική, την Οφθαλμολογική, την Ουρολογική Κλινική και το Μικροβιολογικό Τμήμα.

Γ.Ν. ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ: Με δύο γιατρούς η Χειρουργική και Καρδιολογική Κλινική, με έναν η Ορθοπεδική και η ΩΡΛ.

Γ.Ν. ΕΔΕΣΣΑΣ: Η Παθολογική Κλινική δανείζεται παθολόγους από το ΓΝ Γιαννιτσών για να καλύψει τις εφημερίες της.

Γ.Ν. ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ: Μόνον ένας παιδίατρος.

Γ.Ν. ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ: Κενά παρουσιάζουν η Ορθοπεδική, η Παιδιατρική, η Οφθαλμολογική Κλινική.

Γ.Ν. ΣΠΑΡΤΗΣ: Η Παθολογική και Χειρουργική Κλινική απέμειναν με δύο γιατρούς.

Γ.Ν. ΤΡΙΠΟΛΗΣ: Δεν υπάρχει Γαστρεντερολόγος, Νευρολόγος, Δερματολόγος, στη μονάδα τεχνητού νεφρού υπάρχει ένας μόνον νεφρολόγος, μεγάλα κενά στη Γυναικολογική – ΩΡΛ – Παιδιατρική – Ουρολογική - Κλινική, στο Αναισθησιολογικό, στη ΜΕΘ, στην Αιμοδοσία, υπάρχει μόνον ένας παιδοχειρουργός και ένας γναθοχειρουργός.

Γ.Ν. ΡΕΘΥΜΝΟΥ: Το τμήμα επειγόντων περιστατικών λειτουργεί με έναν μόνον γιατρό, μεγάλα κενά στην Ουρολογική και Οφθαλμολογική Κλινική.

Γ.Ν. ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ: Κανείς Ψυχίατρος, μεγάλα κενά στην Ορθοπεδική, την Οφθαλμολογική, την Ουρολογική, την ΩΡΛ Κλινική.

Γ.Ν. ΣΑΜΟΥ: Με έναν καρδιολόγο και έναν παιδίατρο.

Γ.Ν. ΛΗΜΝΟΥ: Μ έναν παθολόγο, έναν χειρουργό, έναν ακτινολόγο, έναν νεφρολόγο και έναν γυναικολόγο.

Στη ΓΑΥΔΟ, δεν υπάρχει κανείς γιατρός

ΜΗΛΟΣ: Δεν υπάρχουν Ακτινολόγος, Καρδιολόγος, Πνευμονολόγος, Μικροβιολόγος.

ΠΑΤΜΟΣ: Δεν υπάρχει Παιδίατρος.

ΝΑΞΟΣ: Η Μονάδα Τεχνητού Νεφρού χωρίς Νεφρολόγους.

ΠΑΡΟΣ: Δεν υπάρχει Παιδίατρος.

Αντίστοιχα κενά υπάρχουν και στα νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας της Λήμνου, της Μυτιλήνης, της Ζακύνθου, της Κέρκυρας, της Λευκάδας, της Καρύστου, των Κυθήρων, της Χίου, της Σύρου, της Λέρου, των Χανίων, των Σερρών, της Φλώρινας, της Αλεξανδρούπολης, της Ξάνθης, των Γρεβενών, της Κοζάνης, της Πτολεμαΐδας, της Έδεσσας, της Δράμας, της Θήβας, της Χαλκίδας, της Καρύστου, της Κύμης, του Καρπενησίου, της Ιεράπετρας, της Νεάπολης, της Σητείας, της Πάτμου, της Τήνου, της Τζια, της Κω, της Σκοπέλου, της Ικαρίας... [55]

Στον Ευαγγελισμό το μεγαλύτερο νοσοκομείο της χώρας υπάρχει έλλειψη αντιδραστηρίων και φαρμάκων!!! Στο Βιοχημικό τμήμα, λόγω έλλειψης των αντιδραστηρίων δεν γίνονται βασικές εξετάσεις όπως δείκτες φλεγμονής και καρδιακής ανεπάρκειας (CRP και pro-BNP). [56] Σύμφωνα με τις καταγγελίες Σωματείο Εργαζομένων του Νοσοκομείου Ευαγγελισμός ανά τμήμα έχουμε:

ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ: ως τα τέλη Οκτωβρίου είχε διατεθεί το 97% της φαρμακευτικής δαπάνης (36 εκατομμύρια ευρώ). Αν δεν γίνει άμεση χρηματοδότηση τουλάχιστον 5 εκατομμύρια ευρώ, θα δυσκολευτούμε στη χορήγηση φαρμάκων. Το 1 εκατομμύριο ευρώ που δόθηκε δεν επαρκεί.

ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Το Εργαστήριο το 2013 ζήτησε 1,1 εκατομμύρια ευρώ. Δόθηκαν 630.000 ευρώ. Δύο από τους τρεις αναλυτές δεν λειτουργούν λόγω έλλειψης αντιδραστηρίου. Πώς θα γίνουν οι 280.000 γενικές αίματος που προβλέπονται για το 2014; Οι 18.000 ευρώ που δόθηκαν ως έκτακτη επιχορήγηση επαρκούν για λίγες μέρες.

ΒΙΟΧΗΜΙΚΟ: λόγω έλλειψης αντιδραστηρίων δεν γίνονται βασικές εξετάσεις όπως δείκτες φλεγμονής και καρδιακής ανεπάρκειας (CRP και pro-BNP). Ο υπέρ-αναλυτής κάνει 4 εκατομμύρια εξετάσεις το χρόνο. Θα μπορεί να τις κάνει το 2014;

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ: μειωμένες δαπάνες κατά 15% και αύξηση δουλειάς κατά 15% για το 2013. Εκατοντάδες δύσκολες εξετάσεις έρχονται κατά μήνα από άλλα νοσοκομεία, χωρίς την ανάλογη επιχορήγηση για τα αναλώσιμα. Υπάρχει σοβαρή δυσκολία στην εκτέλεση αντιβιογραμμάτων και προσδιορισμού επιπέδων φαρμάκων λόγω έλλειψης αντιδραστηρίων.

ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΟ: υπάρχει ένα kit, stand by για περίπτωση μεταμόσχευσης οργάνων ή μυελού των οστών. Τι κάνουμε όταν υπάρξει ανάγκη για 2 μεταμοσχεύσεις ταυτόχρονα; Ο επαναληπτικός έλεγχος νεφροπαθών προς μεταμόσχευση για κυτταροτοξικά αντισώματα γίνεται ανά 6μηνο και όχι ανά 3μηνο, όπως πρέπει, λόγω έλλειψης αντιδραστηρίων. Από το 2009 ως το 2012 το εργαστήριο χρηματοδοτήθηκε με 2,8 εκατομμύρια το 2009, 2,1 το 2011 και 1,64 το 2012.

ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ: ενώ η εργασία αυξήθηκε κατά 19% στις αιμοληψίες και 13,5% στις διασταυρώσεις αίματος, στα αντιδραστήρια και τα αναλώσιμα υπάρχουν ελάχιστα αποθέματα. Ακόμα και στα αποθέματα ασκών συλλογής του αίματος υπάρχει θέμα. Που θα μπει το αίμα σε μία μαζική ανάγκη π.χ. σε ένα σεισμό; [57]

Το Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Νίκαιας έχει οδηγηθεί Σε ακραίο σημείο εξαιτίας της ελλιπούς κρατικής χρηματοδότησης, όπως καταγγέλλουν εργαζόμενοι και ο σύλλογός τους. Λείπουν φάρμακα, όπως αντιβιοτικά, αντιπηκτικά, για τους ασθενείς με AIDS, αναλώσιμα, ορθοπεδικό υλικό, υλικά για νευροχειρουργικές επεμβάσεις κ.ά. Το φαρμακείο του νοσοκομείου είναι σε οριακή κατάσταση, ενώ οι εργαζόμενοι προειδοποιούν πως αν συνεχιστούν οι περικοπές στα κονδύλια θα λείψουν τρόφιμα και είδη καθαριότητας. [58] Υπάρχουν βάρδιες κατά τις οποίες αναλογούν 1 με 2 νοσηλεύτριες σε 30 με 40 ασθενείς, την ίδια ώρα που από τις 11 Κλινικές λειτουργούν μόνον οι 6 και 2 κρεβάτια στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (Μ.Ε.Θ.) παραμένουν κλειστά. [59]

Στο ΕΑΝΠ ΜΕΤΑΞΑ οι γιατροί του νοσοκομείου κάλεσαν σε έκτακτη σύσκεψη για να εξετασθεί η κατάσταση και να βρεθούν λύσεις. Οι σοβαρές ελλείψεις σε φάρμακα και υλικοτεχνική υποδομή κάνουν τη ζωή των καρκινοπαθών ακόμη πιο δύσκολη καθώς αναγκάζονται να καθυστερούν τις θεραπείες τους. Υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις σε φάρμακα και υλικοτεχνική υποδομή. Αποτέλεσμα είναι να μην λειτουργούν επαρκώς όλα τα τμήματα ξεκινώντας από τη διάγνωση (Αξονικός Τομογράφος, Βιοψίες, Παθολογονατομικό Εργαστήριο, Πυρηνική ιατρική), επηρεάζοντας τελικά την ορθή θεραπευτική αντιμετώπιση (χειρουργεία, χημειοθεραπείες, ακτινοθεραπείες, νοσηλεία) των ασθενών. [60] Μιλάμε για το μεγαλύτερο ογκολογικό νοσοκομείο της χώρας, το οποίο διαθέτει το 50% του νοσηλευτικού προσωπικού που απαιτείται για το κατώτατο όριο ασφαλούς λειτουργίας του. Παρά την κατάργηση τμημάτων και κλινών στη βραδινή βάρδια του «Μεταξά» αντιστοιχεί 1 νοσηλευτής για 40 ασθενείς. Το νοσοκομείο δεν διαθέτει σύγχρονο αξονικό τομογράφο, ψηφιακό μαστογράφο, απουσιάζουν αντιδραστήρια για τις εξειδικευμένες αιματολογικές εξετάσεις, και υγειονομικό υλικό. [61] Από 2 έως 4 μήνες είναι η λίστα αναμονής για εξέταση και έναρξη θεραπείας για τους καρκινοπαθείς. Η απόφαση της διοίκησης του Ειδικού Αντικαρκινικού νοσοκομείου ΜΕΤΑΞΑ για συγχώνευση των κλινικών, δεν μπορεί παρά να χαρακτηριστεί ως «εγκληματική», την ώρα που η επίπτωση του καρκίνου στη χώρα αυξάνει και το δημόσιο νοσοκομείο αποτελεί το μοναδικό καταφύγιο για χιλιάδες καρκινοπαθείς, και όταν οι λίστες αναμονής των ασθενών μακραίνουν επικίνδυνα. Πιο συγκεκριμένα, στο ΕΑΝ ΜΕΤΑΞΑ υπάρχουν τεράστιες αναμονές για εξέταση στα εξωτερικά ιατρεία και για την έναρξη αντικαρκινικής θεραπείας. Χαρακτηριστικά, για μια σειρά ειδικοτήτων, όπως παθολόγοι - ογκολόγοι, ακτινοθεραπευτές, αιματολόγοι, οι ανά δίμηνο ανανεούμενες λίστες για εξέταση στα τακτικά ιατρεία πληρούνται αυθημερόν, αποκλείοντας πληθώρα καρκινοπαθών οι οποίοι θα πρέπει να περιμένουν το επόμενο δίμηνο για να προσπαθήσουν ξανά για ραντεβού. Ειδικά για την ακτινοθεραπεία, που απαιτεί αναμονή σε δεύτερη λίστα για σχεδιασμό και έναρξη θεραπείας, ο χρόνος αυτός διπλασιάζεται. Σήμερα, 26/11/13, όποιος ασθενής θέλει να κλείσει ραντεβού με ογκολόγο στο ΜΕΤΑΞΑ δεν θα μπορέσει, γιατί οι λίστες είναι πλήρεις για το επόμενο δίμηνο. Το σύστημα για το άλλο δίμηνο θα ανοίξει στις 09/12/13 και αναμένεται να πληρωθεί αυθημερόν. Επίσης, όποιος ασθενής έχει ήδη εξεταστεί από ακτινοθεραπευτή και θέλει να προγραμματίσει την έναρξη της ακτινοθεραπείας του, η πρώτη διαθέσιμη ημερομηνία είναι η 21η Ιανουαρίου 2014, δηλαδή δύο μήνες μετά. Είναι προφανές ότι η ενίσχυση με προσωπικό είναι απόλυτη ανάγκη για το νοσοκομείο. Αυτή τη στιγμή από τις 156 θέσεις μόνιμου ιατρικού προσωπικού ΕΣΥ που προβλέπονται από τον Οργανισμό, υπηρετούν μόνο οι 96. Οι συγχωνεύσεις, αναφέρει η ΕΙΝΑΠ, δεν αποτελούν λύση του προβλήματος, αντιθέτως επιδεινώνουν την υπάρχουσα κατάσταση. Η δημιουργία κλινικών που θα νοσηλεύουν 80 και πλέον ασθενείς υποβαθμίζει την περίθαλψή τους και είναι επισφαλής προοπτική γι' αυτούς. Όταν δε κατά τη διάρκεια της εφημερίας οι ασθενείς αυτοί βρίσκονται υπό την ευθύνη ενός ειδικευμένου σε εφημερία ετοιμότητας ιατρού, τα πράγματα θα είναι επιεικώς τραγικά. [62]

Στο Γενικό Νοσοκομείο της Καλαμάτας επικρατεί χαοτική κατάσταση με απλήρωτους ιατρούς, ελλείψεις σε φάρμακα και υγειονομικό υλικό. [63] Λόγω έλλειψης αναισθησιολόγων, μόνο έκτακτα χειρουργεία προγραμματίζονται. Σύμφωνα με τον πρόεδρο των ιατρών ΕΣΥ Μεσσηνίας, Μανόλη Μάκαρη, «αυτή τη στιγμή υπηρετούν μόνο τρεις αναισθησιολόγοι και δεν θα πραγματοποιούν τακτικά χειρουργεία, για λόγους ασφαλείας». Ο πρόεδρος των ιατρών ΕΣΥ Μεσσηνίας τόνισε ότι πρέπει να επισπευστούν οι διαδικασίες για την άμεση πρόσληψη δύο επικουρικών ιατρών αναισθησιολόγων, θέσεις που έχουν προκηρυχθεί και η διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Ιανουάριο. Υπογράμμισε δε, ότι στο νοσοκομείο Καλαμάτας υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις ιατρικού προσωπικού που φτάνουν το 35%, με σοβαρότερες αυτές τις παντελούς έλλειψης γαστρεντερολόγου, αλλά και παθολόγων, καθώς υπηρετούν μόνο πέντε και για τις δύο παθολογικές κλινικές, ενώ κατ' ελάχιστο έπρεπε να υπηρετούν οκτώ. Επίσης, ανέφερε ότι δεν υπάρχει καρδιολόγος στο νοσοκομείο Κυπαρισσίας και μια φορά την εβδομάδα πηγαίνει και εξυπηρετεί ένας καρδιολόγος από το νοσοκομείο Καλαμάτας και μια γιατρός από το κέντρο υγείας Πύλου, ενώ διακομίζονται στο Παναρκαδικό Νοσοκομείο Τρίπολης όλα τα νευροχειρουργικά περιστατικά. [64]

Στο Γενικό Νοσοκομείο Βόλου, «Η αποδόμηση του Νοσοκομείου Βόλου έχει ξεπεράσει κάθε επίπεδο. Έχουμε σοβαρό πρόβλημα στην Παιδιατρική», αφού όπως τονίζει ο πρόεδρος της ΕΙΝΚΥΜ, Νίκος Χαυτούρας, από τους 13 μόνιμους γιατρούς, 8 στο Νοσοκομείο Βόλου και 5 στα Κέντρα Υγείας, κατέληξε στα Κέντρα Υγείας να μην υπάρχει κανείς και στο Νοσοκομείο μόνον 2, εκ των οποίων ο ένας από το Κ.Υ. Αργαλαστής. Στον Αλμυρό δε, του οποίου το Κέντρο Υγείας καλύπτει τουλάχιστον 35.000 πληθυσμού, από τους δύο, δεν υπάρχει πλέον ούτε ένας, με το ίδιο σκηνικό να επικρατεί και στο Πήλιο αλλά και στα νησιά των Βορείων Σποράδων. Ταυτόχρονα, πρόβλημα αντιμετωπίζει και το Πανεπιστημιακό της Λάρισας, ενώ στην Καρδίτσα έχει φύγει και ο τελευταίος παιδίατρος και υπάρχει μόνο ένας με απόσπαση. [65]

Στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου (ΠΑΠΑΓΝΗ) παρουσιάζονται ελλείψεις σε φάρμακα που χορηγούνται για τις θεραπείες των καρκινοπαθών. [66]

Στο Πανεπιστημιακό νοσοκομείο Ιωαννίνων το ίδιο ακριβώς, έλλειψη σε φάρμακα, υγειονομικό υλικό και επιστημονικό προσωπικό. Έφτασαν δεκάδες καρκινοπαθείς και συγγενείς τους ζουν ένα ακόμη μαρτύριο αφού οι προγραμματισμένες χημειοθεραπείες στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων σταμάτησαν επειδή το νοσοκομείο αδυνατούσε να ανταπεξέλθει στο κόστος αγοράς των αντικαρκινικών φαρμάκων και είχε σωρευμένες οφειλές προς τις φαρμακευτικές εταιρείες που το προμήθευαν. [67]

Ενδεικτική είναι η επιστολή που απέστειλε στον Υπουργό Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη, η Αντιπεριφερειάρχης Λακωνίας, Αδαμαντία Τζανετεά, στην οποία εκφράζει την ανησυχία της για την δραματική μείωση του προσωπικού και τα γενικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι δομές υγείας στη Λακωνία. Ολόκληρη η επιστολή παρατίθεται παρακάτω:

«Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

Με περίσκεψη και υπευθυνότητα, ανάλογη της θέσης που κατέχω και των Λακώνων πολιτών που εκπροσωπώ, σας καταθέτω την έντονη ανησυχία και τον ιδιαίτερο προβληματισμό μου για την διαρκώς επιδεινούμενη κατάσταση των δομών υγείας στο Νομό Λακωνίας.

Όπως έχετε ήδη ενημερωθεί στην πρόσφατη συνάντηση σας με τον Περιφερειάρχη Πελοποννήσου κ. Πέτρο Τατούλη, από διετίας και πλέον, οι αποχωρήσεις λόγω συνταξιοδότησης κυρίως, έμπειρου ιατρικού προσωπικού που υπηρέτησε χρόνια στα Νοσοκομεία μας και στα Κέντρα Υγείας, δεν συνοδεύτηκαν από αντίστοιχες προκηρύξεις θέσεων και προσλήψεις, με αποτέλεσμα την ανεπάρκεια πλέον του συστήματος να καλύψει βασικές ειδικότητες και Τμήματα των Νοσοκομείων μας και της Υγείας.

Ενδεικτικά θα αναφέρω:

• Παθολογική Κλινική Νοσοκομείου Σπάρτης (2 μόνο ιατροί)

• Χειρουργική Κλινική Νοσοκομείου Σπάρτης (2 μόνο ιατροί)

• Παιδιατρική Κλινική Νοσοκομείου Σπάρτης (2 μόνο ιατροί)

• Ακτινολογικό Τμήμα Νοσοκομείου Σπάρτης με Αξονικό Τομογράφο (1 μόνο ιατρός)

• Κλειστή πλέον η Μαιευτική-Γυναικολογική του Νοσοκομείου Μολάων (κανένας ιατρός)

• Κέντρο Υγείας Έλους: Εφημερεύει με έναν αγροτικό ιατρό και με κάλυψη από το Κέντρο Υγείας Αρεόπολης που απέχουν μεταξύ τους 70 χιλιόμετρα.

Κανένα Τμήμα του Νοσοκομείου Σπάρτης με πάνω από 3 ιατρούς (ανεπαρκής αριθμός για Μηνιαία Εφημερία και νοσηλεία ασθενών)

Επίσης η διαρκής ετήσια περικοπή του Προϋπολογισμού των Νοσοκομείων σε ποσοστό πάνω από τα 50%, μέχρι σήμερα, ως οριζόντια πολιτική περικοπής της «σπατάλης», ενώ θεωρητικά είναι σωστή, στην πράξη έθιξε βάναυσα το επίπεδο παροχής υπηρεσιών υγείας από ήδη «νοικοκυρεμένα» Νοσοκομεία. (Φαρμακεία-Εφημερίες-Εξοπλισμός)

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

Βάσει των ανωτέρω αλλά και γνωρίζοντας την οικονομική κατάσταση της χώρας μας, δεν ζητώ την επαναχρηματοδότηση και επαναστελέχωση των Νοσοκομείων μας με τους όρους του «χθες». Σας ζητώ να αναλάβετε πρωτοβουλία για την άμεση - κατά περίπτωση επανεξέταση των προβλημάτων μας και την επίλυση τους πριν θρηνήσουμε θύματα και πριν η συλλογική συνείδηση μας καταδικάσει τελεσίδικα.

Με εκτίμηση

Η Αντιπεριφερειάρχης Λακωνίας

Αδαμαντία Τζανετέα» [68]

Τα δημόσια νοσοκομεία σύμφωνα με την δημοσιογραφική έρευνα της Έλενας Φυντανίδου που δημοσιεύτηκε στο Βήμα στις 2/2/2014, παρουσίαζαν σημαντικές ελλείψεις σε φάρμακα, αντιδραστήρια και υγειονομικό υλικό με ένα προϋπολογισμό της τάξης του 1,8 δις ευρώ. Ο προϋπολογισμός του 2014 είναι μόλις 1,6 δις ευρώ και ήδη τα αποτελέσματα είναι εμφανή από τον πρώτο κιόλας μήνα. Οι διευθυντές κλινικών και τμημάτων αναφέρουν ότι οι ελλείψεις θέτουν σε κίνδυνο την υγεία των ασθενών. Η αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη, κυρία Γκόλφω Γεμιστού, αναφέρει ότι δεν υπάρχουν όλες οι ινσουλίνες στα δημόσια νοσοκομεία και οι ταινίες μέτρησης σακχάρου!!! Στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Αττικόν όπως καταγγέλλει ο παθολόγος-εντατικολόγος, κύριος Μιχάλης Ρίζος, ότι «στην εφημερία της Τετάρτης είχαν περίπου 12 άτομα διασωληνωμένα εκτός Εντατική, με χρήση φορητών αναπνευστήρων διότι δεν υπήρχαν ανταλλακτικά για τους κανονικούς!!! Αξίζει να σημειωθεί ότι οι φορητοί χρησιμοποιούνται μόνο σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης!!!» Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αμφιβληστροειδοπαθών, κύριος Στρατής Χατζηχαραλάμπους, καταγγέλλει ότι «στα νοσοκομεία έχουν τελειώσει τα αποθέματα ορισμένων φακών, δεν έχουν γίνει προμήθειες και το αποτέλεσμα είναι ή οι ασθενείς να περιμένουν από 6 έως 8 μήνες για να κάνουν επέμβαση σε δημόσιο νοσοκομείο, ή να στραφούν στο ιδιωτικό τομέα» με ότι αυτό συνεπάγεται στο επιπρόσθετο κόστος που τους επιβαρύνει!!! Η κατάσταση που επικρατεί στα νοσοκομεία αποτυπώνεται χαρακτηριστικά, στην εικόνα που παρουσιάζουν οι νοσοκομειακοί  προϋπολογισμοί [111]

Η έλλειψη προσωπικού, που αντιμετωπίζεται με εξαντλητικές βάρδιες, σε συνδυασμό με την έλλειψη υλικών πρώτης ανάγκης ακόμα και φαρμάκων, δημιουργούν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ, το οποίο οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην ανθρωπιστική κρίση. Τα ράντζα αντί να εξαφανίζονται, αυξάνονται και ας ήταν μέχρι πρότινος συνώνυμα καταβαράθρωσης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας (φανταστείτε απλά και ελάτε στην θέση ενός ασθενή που είναι αναγκασμένος να βρίσκεται σε κοινή θέα ακόμα και στις πλέον προσωπικές και δύσκολες στιγμές του). Μαζί με τα ράντζα αυξάνονται και οι ουρές των ασθενών στα επείγοντα και κατ' επέκταση ο πόνος και εν τέλει ο εκνευρισμός. Στο Εθνικό Σύστημα Υγείας αυξάνονται τα πάντα, πλην του νοσηλευτικού προσωπικού, των γιατρών, των υλικών, των φαρμάκων και της ποιότητας εν τέλει των υπηρεσιών. Και ας πληρώνουμε σήμερα περισσότερα από ποτέ στο υπουργείο Οικονομικών. [69]

Tα μέλη του συλλόγου ΚΕΦΙ (σύλλογος καρκινοπαθών εθελοντών φίλων ιατρών) στους οποίους και καταλήγουν εκατοντάδες καρκινοπαθείς για βοήθεια, κατήγγειλαν ότι «Οι καρκινοπαθείς μπορεί να χρειασθεί να δώσουν από 2000-3000 ευρώ αλλά ακόμη και 10.000 για να αγοράσουν τα φάρμακα τους όταν δεν τα βρίσκουν σε νοσοκομεία. Σε πολλές περιπτώσεις φαρμακευτικές εταιρείες δεν παραδίδουν τα φάρμακα τους αν δεν πληρωθούν μετρητά με συνέπεια να καταγράφονται ελλείψεις. Οι ασθενείς μπορεί να χρειαστεί να περιμένουν και 5-6 μήνες για να κάνουν ακτινοθεραπεία με ενδεικτική την περίπτωση του νοσοκομείου Αγίου Σάββα. Και όταν βρίσκουν κενό μηχάνημα για ακτινοθεραπείες, αυτό θα είναι παλαιάς τεχνολογίας με κοβάλτιο άρα ραδιενεργό. Χαρακτηριστική η περίπτωση του νοσοκομείου Αλεξάνδρα. Και το ζήτημα είναι ότι οι καρκινοπαθείς έχουν δεκάδες δικαιώματα αλλά δεν τα γνωρίζουν.» [70] Ο καρκίνος έχει δύο ανελέητα χαρακτηριστικά: η μάχη εναντίον του καρκίνου κοστίζει πολύ ακριβά και δεν μπορεί να περιμένει. Ο ασθενής πρέπει να ξεκινήσει αμέσως τη θεραπεία τους: χρειάζονται φάρμακα που κοστίζουν κατά μέσο όρο 2.000 ευρώ ανά δέκα ή 20 ημέρες κι ίσως ακτινοθεραπείες που κοστίζουν 700 ευρώ η μία. Χρειάζεται πολύ συχνές αιματολογικές εξετάσεις (άλλα 40 ευρώ) και αξονικές (τουλάχιστον 100 ευρώ). Χρειάζεται καλή διατροφή, και ψυχολογική υποστήριξη. [71]

Την ίδια ώρα σύμφωνα με το δημοσίευμα της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ», ερμητικά κλειστές παραμένουν 154 κλίνες Μονάδες Εντατικής Θεραπείας της χώρας, την ώρα που η λίστα αναμονής που διαχειρίζεται το ΕΚΑΒ αριθμεί καθημερινά έως και 40 βαριά ασθενείς. Στο παρά πέντε αναζητείται λύση από το υπουργείο Υγείας, καθώς έως το τέλος Μαρτίου του 2013 αναμένεται να τεθούν εκτός λειτουργίας άλλα 40-50 κρεβάτια. Η λήξη των συμβάσεων 120 νοσηλευτών και 50 γιατρών είναι η αιτία που επιδεινώνει κι άλλο τη λειτουργία του ούτως ή άλλως αποδυναμωμένου τομέα Εντατικής Θεραπείας. 40 βαριά ασθενείς ανά 24ωρο περιμένουν στη λίστα αναμονής που διαχειρίζεται το ΕΚΑΒ για να εισαχθούν σε ΜΕΘ, την στιγμή που αν λειτουργούσαν οι κλειστές 154 κλίνες θα καλύπτονταν 4.312 ασθενείς και θα λύνονταν ένα σημαντικό μέρος του προβλήματος. [72]

Αντίστοιχα στην εφημερίδα «ΕΘΝΟΣ» η δημοσιογραφική έρευνα του κυρίου Δημήτρη Καραγιώργου, με τίτλο «Σε κατάσταση εμφράγματος οι μονάδες εντατικής θεραπείας», αποκαλύπτει ότι σε άμεσο κίνδυνο μπαίνει κάθε χρόνο η ζωή 5.600 ασθενών οι οποίοι χρειάζονται εντατική νοσηλεία, αλλά δεν υπάρχει διαθέσιμο κρεβάτι. Οι ελλείψεις σε νοσηλευτικό κυρίως προσωπικό κρατούν κλειστά περίπου 200 κρεβάτια σε μονάδες εντατικής θεραπείας, από τα 634 που διαθέτουν συνολικά τα δημόσια νοσοκομεία. Με δεδομένο ότι σε κάθε κρεβάτι νοσηλεύονται ετησίως (κατά μέσο όρο) 28 ασθενείς, το σύστημα αφήνει χιλιάδες ασθενείς χωρίς τη φροντίδα που χρειάζονται. Τα παραπάνω κατήγγειλε χθες το προεδρείο της Ένωσης νοσοκομειακών γιατρών Αττικής (ΕΙΝΑΠ), καλώντας την πολιτεία να καλύψει τα κενά, για να λειτουργήσουν τα κλειστά κρεβάτια. «Το αποτέλεσμα των ελλείψεων είναι δραματικό», αναφέρει στο «Έθνος» το μέλος της ΕΙΝΑΠ και πρόεδρος των εργαζομένων στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» κ. Ηλίας Σιώρας: Σε καθημερινή βάση -σημειώνει- και μόνο στην Αττική 40 ασθενείς μένουν σε μία άτυπη λίστα αναμονής, μέχρι να βρεθεί κρεβάτι σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Σύμφωνα με τον κ. Σιώρα, οι κλειστές θέσεις νοσηλείας κάνουν εμφανέστερα τα μεγάλα κενά που έχει η χώρα μας στην εντατική θεραπεία: «Για να καλυφθούν με επάρκεια και ασφάλεια οι ανάγκες του πληθυσμού, θα έπρεπε -με βάση τα διεθνή πρότυπα- να διαθέτουμε ως χώρα διπλάσιο αριθμό κλινών. Θα έπρεπε, δηλαδή, οι θέσεις σε μονάδες εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) και αυξημένης φροντίδας (ΜΑΦ) να αποτελούν το 9% έως 11% των κλινών των δημόσιων νοσοκομείων. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι στο ''Λαϊκό'' λειτουργούν 21 θέσεις ΜΕΘ και ΜΑΦ (έπρεπε να είναι 50), στο νοσοκομείο ''Ευαγγελισμός'' 50 (αντί 80), στο ''Σωτηρία'' 17 (αντί 60) και στο ''Σισμανόγλειο» 18 αντί 40». Το προεδρείο της ΕΙΝΑΠ υπογραμμίζει ότι οι ελλείψεις σε κρεβάτια εντατικής θεραπείας δεν οδηγούν σε απώλεια ζωών μόνον όσων έχουν ανάγκη να νοσηλευτούν σε αυτές. Χάνονται και ζωές ανθρώπων οι οποίοι θα μπορούσαν να χαρίσουν ζωή με τη δωρεά οργάνων σε περίπτωση έλευσης του μοιραίου. Η κρίση έχει κάνει την κατάσταση ακόμη πιο δύσκολη, αναφέρει ο κ. Σιώρας, για να εξηγήσει: Ο Σύλλογος Εργαζομένων στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» απέδειξε πρόσφατα ότι για να λειτουργήσουν με επάρκεια 100 ειδικές κλίνες -όπως της εντατικής- απαιτούνται 450 νοσηλευτές. Για να αντεπεξέλθει η διοίκηση του νοσοκομείου όρισε ως ελάχιστο όριο τους 220 νοσηλευτές, αλλά τελικά υπηρετούν μόλις 155 άτομα! Ο κ. Σιώρας κάνει λόγο για ανάλογα προβλήματα και στις ιδιωτικές μονάδες εντατικής θεραπείας, όπου οι συγγενείς των ασθενών πληρώνουν τεράστια ποσά: «Αντιμετωπίζουμε, σχεδόν καθημερινά, δραματικές εκκλήσεις συγγενών ασθενών που νοσηλεύονται σε μονάδες του ιδιωτικού τομέα, να μεταφερθεί ο άνθρωπός τους σε δημόσιο νοσοκομείο, γιατί έχουν εξαντληθεί οικονομικά. Πρέπει να ξεπουληθεί η οικογένειά του για να αποπληρώσει τις επιπλέον χρεώσεις πέρα απ' τα κλειστά ενοποιημένα νοσήλια που καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ. Τα πράγματα είναι βέβαια τραγικά για κάποιον που είναι ανασφάλιστος και πρέπει να πληρώσει απ' την τσέπη του αστρονομικά ποσά, είτε στον δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα». Για την κάλυψη των 240 θέσεων είχαν υποβληθεί στο ΚΕΕΛΠΝΟ περισσότερες από 4.500 αιτήσεις πράγμα που σημαίνει ότι η χώρα διαθέτει το κατάλληλο επιστημονικό προσωπικό για να λειτουργήσουν οι κλίνες στις ΜΕΘ. Τα στοιχεία δείχνουν ότι το 40% των εργαζομένων στις μονάδες εντατικής θεραπείας υφίσταται το λεγόμενο σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης (burn out). Με βάση τα διεθνή πρότυπα, πρέπει να εργάζονται έξι ώρες την ημέρα, πενθήμερο, με σταθερό ημερήσιο χρόνο εργασίας, ενώ οι γιατροί δεν πρέπει να πραγματοποιούν πάνω από μία εφημερία την εβδομάδα. [73]

Λίστες αναμονής ακόμα και ενός έτους για θεραπεία καρκινοπαθών, ράντζα και ασθενείς που περιμένουν με αγωνία να εξεταστούν έστω και μετά από μήνες σε δημόσιο νοσοκομείο, είναι το σκηνικό που έχει διαμορφωθεί τους τελευταίους μήνες στο ΕΣΥ, σε όλη τη χώρα, ειδικά μετά το κλείσιμο 8 νοσοκομείων της Αθήνας, με απόφαση Άδωνη Γεωργιάδη αναφέρει σε δημοσίευμα του το NEWSBOMB. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα κενά σε γιατρούς είναι 5.000 και στο νοσηλευτικό προσωπικό ο αριθμός φθάνει τις 20.000. Τα προβλήματα όμως που δημιουργούνται από τις λίστες αναμονής για τους ασθενείς είναι ανυπολόγιστα, καθώς κανείς δεν καταγράφει τις επιπτώσεις στην υγεία που μπορεί να έχει η καθυστέρηση της ιατρικής εξέτασης. Μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις λίστας αναμονής που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία και τη ζωή των ασθενών είναι:

Νοσοκομείο «Αγ. Σάββας»: Ένας καρκινοπαθής που πρέπει να εξεταστεί από παθολόγο στο νοσοκομείο «Αγ. Σάββας» θα πρέπει να περιμένει 3 μήνες, ενώ στην Κλινική Μαστού το ραντεβού που δίνουν τώρα στις γυναίκες για εξέταση είναι μετά από 3,5 μήνες.

Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών Γ. Γεννηματάς: Οι κλινικές με τη μεγαλύτερη ζήτηση, όπως η Νευρολογική και η Οφθαλμολογική Κλινική κλείνουν ραντεβού για τακτικά περιστατικά μετά από 5 και 4 μήνες αντίστοιχα. Αλλά και στις υπόλοιπες κλινικές η κατάσταση δεν είναι καλύτερη, καθώς τα ραντεβού κλείνονται μετά από 2 μήνες. Το νοσοκομείο διαθέτει 23 χειρουργικά τραπέζια, που λειτουργούν όλα. "Υποφέρουμε από έλλειψη τραυματιοφορέων. Η έλλειψη προσωπικού σε όλο το νοσοκομείο, συνεπώς και στον χειρουργικό τομέα, αγγίζει το 30% με 40%", λέει ο διευθυντής της Α' χειρουργικής κλινικής και πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, κ. Εμμανουήλ Καλοκαιρινός. Και συμπληρώνει ότι "μεγάλο πρόβλημα είναι και η έλλειψη κρεβατιών. Στην κλινική μου έχουμε 20 αντί για 40 που χρειαζόμαστε". Σύμφωνα με τον πρόεδρο των εργαζομένων στο νοσοκομείο, κ. Αντώνη Παπάζογλου, "η αναμονή - για παράδειγμα στην ορθοπεδική κλινική - φτάνει και τον ενάμιση μήνα, ενώ η εσωτερική αναμονή των ασθενών κυμαίνεται από 3 ημέρες έως και μία εβδομάδα".

Ασκληπιείο Βούλας: Το νοσοκομείο που εξυπηρετεί όλα τα νότια προάστια διαθέτει 11 χειρουργικές αίθουσες. Σπανίως όμως λειτουργούν όλες, όπως λέει ο κ. Χάρης Ζαχαρόγιαννης, νεφρολόγος και πρόεδρος των εργαζομένων. Ο ίδιος εξηγεί πως "ο λόγος είναι οι σοβαρές ελλείψεις προσωπικού. Αν κάποια άτομα του προσωπικού έχουν ρεπό, τότε τουλάχιστον δύο αίθουσες μένουν κλειστές". Από την πλευρά του, πάντως, ο διοικητής του νοσοκομείου, κ. Γιάννης Ροτζιώκος, υποστηρίζει ότι "με την πρόσφατη πρόσληψη 50-60 ανθρώπων στο νοσηλευτικό προσωπικό, η κατάσταση είναι οριακή". Σύμφωνα με τον κ. Ζαχαρόγιαννη "από τις νοσηλεύτριες που προσελήφθησαν, οι 30 έφυγαν λόγω εγκυμοσύνης και άλλες 10-12 αποσπάστηκαν σε άλλες θέσεις. Ο χειρουργικός τομέας έχει τουλάχιστον 110 άτομα έλλειψη νοσηλευτικού προσωπικού", λέει ο κ. Ζαχαρόγιαννης. Στο νοσοκομείο πραγματοποιούνται 160 προγραμματισμένα χειρουργεία την εβδομάδα, από τα οποία τα 70 είναι ορθοπεδικά (στις 7 ορθοπεδικές κλινικές). Στα ορθοπεδικά και τα ουρολογικά, η εξωνοσοκομειακή αναμονή δεν ξεπερνά τον έναν μήνα.

Λαϊκό: Δύο μήνες είναι ο χρόνος αναμονής για εξέταση στο Αλλεργιολογικό Τμήμα. Ανακαινισμένα: "Το πρώτο χειρουργείο, που περιλαμβάνει 7 αίθουσες, έχει πλήρως ανακαινιστεί. Αλλά λειτουργούν μόνο οι 3 αίθουσες, αφού για να ανοίξουν και οι υπόλοιπες απαιτούνται 15-20 άτομα προσωπικού ακόμη. Και η τέταρτη αίθουσα που λειτουργεί ανήκει στα παλιά χειρουργεία, όπου οι συνθήκες κάθε άλλο παρά αξιοπρεπείς χαρακτηρίζονται", αναφέρει στα "ΝΕΑ" ο κ. Αλκιβιάδης Κωστάκης, καθηγητής Χειρουργικής και διευθυντής της Ιατρικής Υπηρεσίας στο Λαϊκό Νοσοκομείο. Οι τρεις χειρουργικές αίθουσες είναι έτοιμες κτιριολογικά εδώ και τρία χρόνια. "Όμως δεν υπάρχει εξοπλισμός, ούτε καν χειρουργικά τραπέζια. Παράλληλα, η έλλειψη προσωπικού κάνει αδύνατη τη λειτουργία των αιθουσών", εξηγεί ο κ. Θανάσης Γιαννόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής Χειρουργικής στο Λαϊκό. Σύμφωνα με τον ίδιο, "αρκετά περιστατικά "λιμνάζουν" μέσα στο νοσοκομείο. Από την εισαγωγή τους μέχρι να χειρουργηθούν περνούν περισσότερες από δέκα ημέρες". Όπως λέει, η καθυστέρηση οφείλεται στον μεγάλο χρόνο αναμονής για τον προεγχειρητικό έλεγχο, στην έλλειψη υποστηρικτικών μονάδων μετά την εγχείρηση, αλλά και στην έλλειψη προσωπικού. "Συνολικά, στο νοσοκομείο η έλλειψη προσωπικού φτάνει τα 120 άτομα, γεγονός που δυσχεραίνει και τον χειρουργικό τομέα". [74]

Ιπποκράτειο: Το νοσοκομείο διαθέτει συνολικά 7 χειρουργικές αίθουσες και ισάριθμα τραπέζια. Αλλά, όπως αναφέρει ο κ. Ερμής Κασές, πρόεδρος των εργαζομένων στο Ιπποκράτειο, "λειτουργούν κανονικά μόνο τα τέσσερα. Ένα ακόμη ανοίγει μόνο τρεις φορές την εβδομάδα, καθώς δεν υπάρχει προσωπικό για να το λειτουργήσει όλες τις ημέρες". Σύμφωνα με τον ίδιο, "δύο χειρουργικές αίθουσες μένουν κλειστές από το 1995! Η έλλειψη προσωπικού φτάνει στο 35%, γεγονός που μειώνει την αποδοτικότητα των χειρουργείων και μεγαλώνει τον χρόνο νοσηλείας των ασθενών οι οποίοι περιμένουν να χειρουργηθούν". [75]

ΚΑΤ: Ανήκει στη μειονότητα των νοσοκομείων όπου τα χειρουργεία λειτουργούν και το απόγευμα. Πρόσφατα μάλιστα άνοιξαν δύο χειρουργικές αίθουσες (μία στα χειρουργεία όπου αντιμετωπίζονται μόνο τα τακτικά ορθοπεδικά περιστατικά και μία ακόμη στα χειρουργεία που αναλαμβάνουν όλα τα άλλα μαζί με τα επείγοντα). Όμως δύο αίθουσες παραμένουν ακόμη κλειστές. Και, όπως λέει ο χειρουργός κ. Γιώργος Κυρατζής, "αν και τα πράγματα έχουν βελτιωθεί, οι δύο αυτές αίθουσες είναι απαραίτητες, καθώς η αναμονή εξακολουθεί να υπάρχει". Η αναμονή για χειρουργείο συχνά ξεπερνά τον έναν μήνα. Ο κ. Κυρατζής έχει ήδη προγραμματισμένα χειρουργεία μέχρι και τον Φεβρουάριο και, όπως προσθέτει, "για να μειωθεί σημαντικά η λίστα αναμονής θα πρέπει κάθε τμήμα να έχει χειρουργείο τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα. Τώρα χειρουργούμε μόνο δύο ημέρες". Σύμφωνα με τον κ. Γιώργο Φόνσο, γενικό σύμβουλο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ), ο οποίος εργάζεται στο ΚΑΤ, "απαιτούνται περίπου 40 άτομα για να ανοίξουν οι αίθουσες που είναι κλειστές". [76]

Ερυθρός Σταυρός: Ξεπερνά τον ενάμιση μήνα η αναμονή στο Ωτορινολαρυγγολογικό. Αν και στο νοσοκομείο τα 10 χειρουργικά τραπέζια που υπάρχουν είναι όλα ανοιχτά, εντούτοις, όπως αναφέρει ο διευθυντής της Β' χειρουργικής κλινικής στη Μονάδα Χειρουργικής Ογκολογίας, κ. Κώστας Καραλιώτας, "λόγω της έλλειψης προσωπικού τα τραπέζια σπάνια είναι ταυτόχρονα ανοιχτά όλα, για τα προγραμματισμένα χειρουργεία". Ο Ερυθρός Σταυρός διαθέτει 12 ειδικευμένους αναισθησιολόγους, ενώ για τις ανάγκες του νοσοκομείου (σήμερα πραγματοποιούνται 10.500 επεμβάσεις ετησίως) χρειάζονται τουλάχιστον 20-22. Ανάλογα με την ειδικότητα, μεγαλώνουν και οι λίστες αναμονής. Στη λαρυγγολογική κλινική, για παράδειγμα, το διάστημα αναμονής αγγίζει και τους πέντε μήνες, ενώ στις χειρουργικές κλινικές φτάνει τον έναν μήνα. "Τα προγραμματισμένα περιστατικά εισάγονται στο νοσοκομείο και μπορεί να χρειαστούν και 10 ή 15 ημέρες έως ότου χειρουργηθούν. Ο εργαστηριακός έλεγχος αργεί, ενώ συχνά δεν υπάρχουν κρεβάτια στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας", σημειώνει ο κ. Καραλιώτας, ο οποίος αναφέρει ότι υπάρχουν περιπτώσεις όπου τακτικά χειρουργεία γίνονται και κάποια πρωινά, όπου το νοσοκομείο έχει γενική εφημερία.

Ευαγγελισμός: Τη μεγαλύτερη λίστα αναμονής που φτάνει μέχρι και τους 6 μήνες εμφανίζει η Αιματολογική κλινική και Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών, λόγω έλλειψης προσωπικού, αλλά και επειδή η Μονάδα διαθέτει μόνο 9 κρεβάτια νοσηλείας. Η λίστα αναμονής στα Τμήματα Πυρηνικής Ιατρικής και Ακτινοθεραπείας, η λίστα φτάνει τους 2 μήνες. Εδώ λειτουργούν όλα τα χειρουργικά τραπέζια (14 και ένα ακόμη για μικροεπεμβάσεις που δεν απαιτούν την παρουσία αναισθησιολόγου), αλλά με ωράριο 8 - 2.30! Και όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο κ. Λάζαρος Ιωσηφίδης, χειρουργός στον Ευαγγελισμό, "από αυτές τις ώρες μόνο οι 2,5 περίπου είναι χειρουργικός χρόνος. Όλες οι άλλες σπαταλώνται για τη μετάβαση από το ένα περιστατικό στο άλλο. Η καθυστέρηση από τη στιγμή που θα τελειώσει το ένα χειρουργείο μέχρι να ξεκινήσει το επόμενο είναι συχνά πολύ μεγάλη, ενώ δεν θα έπρεπε να ξεπερνά τα 15 - 20 λεπτά". "Αν τα χειρουργεία λειτουργούσαν μέχρι τις 5 - 6 το απόγευμα, το πρόβλημα θα είχε λυθεί και τα περιστατικά δεν θα συσσωρεύονταν", προσθέτει ο ίδιος. Μόνο που για να γίνει αυτό θα πρέπει να αυξηθεί και το προσωπικό που στελεχώνει τα χειρουργεία. "Αυτή τη στιγμή, στα χειρουργεία εργάζονται 39 άτομα (νοσηλευτικό προσωπικό), ενώ θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον 50". Με αυτά τα ωράρια και αυτό το προσωπικό η αναμονή για τα περισσότερα περιστατικά φτάνει συνήθως τις 20 ημέρες. Εκτός από τα καρδιοχειρουργικά. Εκεί οι ασθενείς περιμένουν έως και 3 ολόκληρους μήνες! Κι αυτό γιατί σε ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία της χώρας λειτουργεί ένα και μοναδικό χειρουργικό τραπέζι για επεμβάσεις καρδιάς! Σε αυτό πραγματοποιούνται κάθε χρόνο περίπου 800 επεμβάσεις σε ασθενείς που φτάνουν εκεί από όλη τη χώρα. Όπως ανέφερε ο πρόεδρος του Α' Περιφερειακού Συστήματος Υγείας (ΠεΣΥ) Αττικής κ. Λυκούργος Λιαρόπουλος, "η αύξηση των καρδιοχειρουργικών τραπεζιών είναι η βασική προτεραιότητα για τον Ευαγγελισμό".

Παιδιατρικά νοσοκομεία: Πάνω από 30 παιδιά βρίσκονται στη λίστα αναμονής για μεταμόσχευση μυελού των οστών.

Βενιζέλειο Νοσοκομείο: Στη μοναδική Χειρουργική Κλινική του νοσοκομείου κλείνουν πλέον ραντεβού, στην καλύτερη περίπτωση,  για τον Σεπτέμβριο του 2014 και στη λίστα αναμονής περιμένουν 600-700 άτομα. Αν όμως πρόκειται για επέμβαση στο θυρεοειδή, σε αυτές τις περιπτώσεις η λίστα αναμονής φτάνει μέχρι και τον ένα χρόνο! Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης Γιατρών ΕΣΥ Ν. Ηρακλείου Γιώργο Κωστάκη, στο νοσοκομείο γινόντουσαν 2.500-2.700 περιστατικά το χρόνο στις 3 χειρουργικές κλινικές. Σήμερα, λόγω έλλειψης προσωπικού λειτουργεί μόνο μία χειρουργική κλινική και τα χειρουργεία είναι 800-900 το χρόνο.

Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου: Τα ραντεβού για θεραπείες ιωδίου σε ασθενείς με καρκίνο θυρεοειδούς, κλείνονται σήμερα για τον Οκτώβριο του 2014. Επίσης, ο χρόνος αναμονής για ραντεβού με καθηγητή Ογκολογίας στο τακτικό ιατρείο είναι περίπου 3,5 μήνες και με επιμελητή Ογκολογίας περίπου 1 μήνας.

Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας: Δώδεκα μήνες πρέπει να περιμένουν οι ασθενείς για μία θέση στο χειρουργείο του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Λάρισας. Η λίστα αναμονής για τα τακτικά χειρουργικά περιστατικά φτάνει τον 1 χρόνο, λόγω της έλλειψης  ικανού αριθμούς αναισθησιολόγων.

Νοσοκομείο Πύργου: Τεράστιες είναι οι λίστες αναμονής για εξετάσεις στο νοσοκομείο του Πύργου. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα ραντεβού  στο Καρδιολογικό Τμήμα κλείνονται για τον Μάρτιο του 2014 και οι ασθενείς ελπίζουν να ακυρωθεί κάποιο άλλο ραντεβού για να μπορέσουν να δουν τον καρδιολόγο  λίγο νωρίτερα. Οι μεγάλες λίστες αναμονής για εξετάσεις οφείλονται στην έλλειψη νοσηλευτικού προσωπικού σε καίρια τμήματα του νοσοκομείου, όπως καρδιολογικό, βιοχημικό κ. λπ.

Νοσοκομεία Αχαΐας: Ραντεβού το Πάσχα δίνουν για τα περισσότερα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων της Πάτρας. Συγκεκριμένα, οι λίστες αναμονής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Ρίου, στο νοσοκομείο «Άγ. Ανδρέας» αλλά και στο Νοσημάτων Θώρακος και το Καραμανδάνειο Νοσοκομείο Παίδων, φτάνουν μέχρι τον Απρίλιο του 2014. Οι μεγαλύτερες λίστες αναμονής ασθενών υπάρχουν στα εξής ιατρεία: Καρδιολογικό, Αγγειοχειρουργικό, Γαστρεντερολογικό, Παιδοκαρδιολογικό, Οφθαλμολογικό και Νευρολογικό. Σε ότι αφορά τα χειρουργικά περιστατικά, η λίστα αναμονής στα νοσοκομεία της Πάτρας είναι περίπου 3-4 μήνες, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι τόσο στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ρίου, όσο και στο Νοσοκομείο Αγ. Ανδρέας έχουν αναπτυχθεί πλέον ράντζα. Στο Τμήμα Ιωδίου (θεραπεία ασθενών με καρκίνο του θυρεοειδούς)  του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ρίου, ο χρόνος αναμονής για θεραπεία κυμαίνεται από 4 έως 5 μήνες. Σημειώνεται ότι τα νοσοκομεία της Πάτρας εξυπηρετούν σε καθημερινή βάση τα δεκάδες περιστατικά που διακομίζονται από τα επαρχιακά νοσοκομεία. Τα προβλήματα που δημιουργούνται από τις λίστες αναμονής, συζητήθηκαν στη Βουλή, μετά από ερώτηση του βουλευτή της ΔΗΜΑΡ κ. Σπύρου Λυκούδη. Ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης παραδέχθηκε το πρόβλημα, χωρίς όμως να δεσμευθεί για τη σύντομη επίλυσή του. [77]

Στέρεψαν οι πιστώσεις των δημόσιων νοσοκομείων και ήδη άρχισαν να παρατηρούνται σημαντικές ελλείψεις σε υγειονομικό υλικό, φάρμακα και αναλώσιμα, πετρέλαιο θέρμανσης. Το πρόβλημα είναι έντονο πλέον στα μεγάλα νοσοκομεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, αλλά στα νοσοκομεία της περιφέρειας οι ελλείψεις έχουν πλέον πάρει επικίνδυνες διαστάσεις, καθώς σε πολλά έχει παρατηρηθεί το τελευταίο διάστημα δυσκολία ακόμα και στην προμήθεια τροφίμων. Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΕΝΓΕ) κ. Δημήτρης Βαρνάβας σε ερώτηση για τα νοσοκομεία που έχουν βρεθεί στο κόκκινο, η απάντησή του ήταν χαρακτηριστική: «Δεν υπάρχει ούτε ένα νοσοκομείο στην Ελλάδα που να μην έχει εξαντλήσει τον προϋπολογισμό που είχε για το 2013. Όλα τα νοσοκομεία έχουν εξαντλήσει τα κονδύλια, ακόμα και τα Αντικαρκινικά νοσοκομεία, τα οποία συνήθως ήταν τα τελευταία νοσοκομεία που εξαντλούσαν τα κονδύλια τους, είναι τώρα στα όρια τους. Η αρχή έγινε με το νοσοκομείο Αττικόν στις αρχές Νοεμβρίου όταν ο Διοικητής του ειδοποίησε το υπουργείο Υγείας ότι σταματούν τα τακτικά χειρουργεία λόγω έλλειψης χρημάτων. Τελικά βρέθηκαν από άλλους κωδικούς του υπουργείου 2 εκατομμύρια ευρώ και ενισχύθηκε το νοσοκομείο. Το ίδιο έχει συμβεί και με τον Ευαγγελισμό, ο οποίος μέχρι το τέλος του χρόνου χρειάζεται 14 εκατομμύρια ευρώ για τις λειτουργικές δαπάνες Δεκεμβρίου (8 εκατ. ευρώ) και για την εξόφληση των χρεών του. Έχουν γίνει κάποιες προσπάθειες μεταφορά πιστώσεων από άλλους κωδικούς, όπως συνέβη με το Αττικόν, αλλά το πρόβλημα δεν έχει λυθεί. Στα νοσοκομεία της περιφέρειας η κατάσταση με την έλλειψη πιστώσεων επιδεινώνεται συνεχώς.» Χαρακτηριστικά στο Βενιζέλειο Νοσοκομείο, όπως καταγγέλλει ο πρόεδρος της Ένωσης Γιατρών ΕΣΥ Γιώργος Κωστάκης, οι χειρουργοί επιστρέφουν σε παλαιότερες χειρουργικές μεθόδους γιατί δεν έχουν σύγχρονα υλικά, ενώ σιγά-σιγά σταματούν στο νοσοκομείο οι λαπαροσκοπικές χολοκυστεκτομές. Επίσης, στα νοσοκομεία της περιφέρειας έχουν μειωθεί στο ελάχιστο οι προσλήψεις επικουρικών γιατρών, γιατί δεν υπάρχουν χρήματα στα αντίστοιχα κονδύλια των νοσοκομείων για την αμοιβή των γιατρών. [78]

Εικόνες τριτοκοσμικές με απίστευτη ταλαιπωρία του κόσμου που στοιβάζεται στις ουρές των γραφείων κινήσεως για το πολυπόθητο χαρτάκι προτεραιότητας κατά τη διάρκεια των εφημεριών κατέγραψε ο φωτογραφικός φακός της NEWSBOMB. Στο οδοιπορικό της εφημερίδας καταγράφονται οι σφοδροί διαπληκτισμοί των ασθενών με τους γιατρούς, το νοσηλευτικό προσωπικό και τις εταιρείες σεκιούριτι, που είναι καθημερινό φαινόμενο, αφού οι ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό καθιστούν αδύνατη την λειτουργία των νοσοκομείων. Όπως επισημαίνει και ο Δημήτρης Κουρουβατάλης, μέλος του σωματείου των εργαζομένων στο Ιπποκράτειο, οι εξάρσεις του κόσμου είναι αναμενόμενες αφού «με τις μνημονιακές μεταρρυθμίσεις έχει μειωθεί το προσωπικό και έχει αυξηθεί κατά 30% με 40% η προσέλευση ασθενών στα νοσοκομεία της πρωτεύουσας. Δεν υπάρχει μεσαία τάξη που να μπορεί να πηγαίνει στα ιδιωτικά νοσοκομεία. Όλοι στα δημόσια έρχονται και δεν εξυπηρετούνται όπως θα έπρεπε… Αυτό που ζούμε δεν υπάρχει. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας έχει μπει στην προκρούστια κλίνη του Άδωνι Γεωργιάδη ο οποίος χωρίς κανένα ενδοιασμό αφανίζει μονάδες υγείας. Αναρωτιόμαστε ποιους στόχους εξυπηρετεί ο υπουργός; Το Εθνικό Σύστημα ή τα ιδιωτικά συμφέροντα που καπηλεύονται τον χώρο της υγείας. Από 1/1/2014 τα πράγματα θα αλλάξουν δραματικά». Η εικόνα που αντικρίσαμε στον Ευαγγελισμό εξίσου απογοητευτική. Το νοσοκομείο θυμίζει αστυνομοκρατούμενη περιοχή, αφού οι σεκιούριτι που έχει τοποθετήσει το υπουργείο Υγείας αντί να λύνουν το πρόβλημα των καθυστερήσεων το περιπλέκουν. Συνομιλήσαμε με γυναίκα ασθενή που ήρθε με χτυπημένο πόδι την οποία την έβαλαν σε προθάλαμο αναμονής και της έδωσαν το νούμερο 644 παρά το γεγονός ότι ήταν επείγον περιστατικό. «Η έννοια του επείγοντος έχει καταργηθεί» μας λένε οι πολίτες. Όλοι περιμένουν στην ουρά και εκφράζουν στη NEWSBOMB τη δυσφορία τους για την ταλαιπωρία που υφίστανται ακόμη και για να πάρουν τα φάρμακά τους. Αναφερόμενος στις ελλείψεις φαρμάκων ο κ. Τάσος Δερμάτης, νοσηλευτής, προσθέτει: «Υπάρχουν ελλείψεις και σε υλικά και σε φάρμακα και γίνεται μεγάλη προσπάθεια να τα καλύψουμε. Αφού ο προϋπολογισμός έχει πέσει κατά 200% με 300% κάτω, είναι αναμενόμενο να μπαίνουν προτεραιότητες και αυτό μπορεί να στοιχίσει και τη ζωή κάποιου, αυτό είναι αλήθεια. Ναι, σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να παίζεται κορώνα γράμματα η ζωή των ανθρώπων. Όταν είναι να επιλέξεις για παράδειγμα στις ακτινοθεραπείες μεταξύ ενός 30χρονου και ενός 70χρονου, ποιόν θα βάλεις πρώτο; Άρα τον ένα θα τον χάσεις εκ των πραγμάτων. Όμως αυτή την Ελλάδα δεν την θέλουμε εμείς». [79]

Από 1η Νοέμβρη του 2013 το νοσοκομείο «Αττικόν» έπαυσε να δέχεται νέους καρκινοπαθείς, επειδή έχει σταματήσει ο σχεδιασμός θεραπειών και η εξομοίωση ακτινοθεραπείας, λόγω παλαιότητας των συστημάτων. Όλες οι νέες διαγνώσεις στέλνονται σε άλλα δημόσια νοσοκομεία, όπου όμως υπάρχουν μεγάλες λίστες αναμονής, ενώ και εκεί αντίστοιχα μηχανήματα βγαίνουν εκτός λειτουργίας λόγω παλαιότητας. Χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι ότι δεν λειτουργούσαν τα συστήματα σχεδιασμού θεραπειών στα νοσοκομεία «Άγιος Σάββας» και «Αρεταίειο» για μερικές μέρες. Αποτέλεσμα είναι οι λίστες αναμονής να επιβαρύνονται με εκατοντάδες ασθενείς που είναι σε μεγάλη ανάγκη, αφού -όπως τονίζουν γιατροί και ακτινοθεραπευτές- η θεραπεία των καρκινοπαθών πρέπει να γίνεται σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και να ξεκινάει χωρίς καθυστέρηση, διαφορετικά κινδυνεύει η ζωή τους και μειώνεται το προσδόκιμο ζωής. Ενδεικτικό του μεγέθους του προβλήματος είναι ότι κάθε μήνα στο «Αττικόν» διαγιγνώσκονται με καρκίνο περίπου 200 ασθενείς. [80]

Χωρίς φάρμακα παραμένουν οι ασθενείς στην Ξάνθη που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση ή έχουν υποστεί μεταμόσχευση λόγω έλλειψης φαρμακοποιού του ΕΟΠΥΥ με την καθυστέρηση μάλιστα να φθάνει ακόμη και στους δύο μήνες, όπως αναφέρει ο διευθυντής τεχνητού νεφρού στο γενικό νοσοκομείο Ξάνθης, κύριος Χρήστος Χατζηδημητρίου. Ο ίδιος σημείωσε ότι έχουν γίνει πολλές προσπάθειες για να λυθεί το θέμα των καθυστερήσεων στα φάρμακα. Ταυτόχρονα, η πρόταση που δίνει ο κύριος Χατζηδημητρίου μέχρι να βρεθεί μια λύση, είναι ο τοπικός ΕΟΠΥΥ σε συνεργασία με τον φαρμακοποιό του ΕΟΠΥΥ της Καβάλας ή της Κομοτηνής να γίνεται η παραγγελία αυτών των φαρμάκων, για να έρχονται τα φάρμακα στο νοσοκομείο της Ξάνθης, έστω με καθυστέρηση της μιας εβδομάδας και όχι ενός μήνα, που παρατηρείται έως τώρα. Μάλιστα ενώ υπήρχε η πληροφόρηση για δημιουργία παραρτήματος στην Θεσσαλονίκη αντίστοιχου με αυτό του Ρέντη εντούτοις οι τελευταίες πληροφορίες μιλάνε για λειτουργία του τουλάχιστον τον Σεπτέμβριο, σημειώνει ο ίδιος. Πάντως προβληματισμό προκαλεί το γεγονός πως ο ΕΟΠΥΥ δεν προβαίνει σε συντονισμό της Ξάνθης με την Καβάλα ή την Κομοτηνή όπου υπάρχει η διάθεση συνεργασίας ώστε η παραγγελία να γίνεται ανά βδομάδα και να αποφευχθεί όλη αυτή η ταλαιπωρία για τους ασθενείς. Την ανάγκη στελέχωσης της μονάδας τεχνητού νεφρού επισημαίνει ο διευθυντής του τμήματος αφού ο όγκος των ασθενών που εξυπηρετούνται αυξάνει και με πολίτες από τους γύρω νομούς ενώ σημαντική όπως τονίζει είναι και η νομιμοποίηση του τμήματος περιτοναϊκής κάθαρσης που λειτουργεί από το 1995 χωρίς έγκριση από το αρμόδιο όργανο. Αξιοσημείωτο είναι πάντως πως ενώ έχει ήδη πληρωθεί μια θέση νεφρολόγου εντούτοις η τοποθέτηση του γιατρού δεν έχει γίνει ακόμη αφού δεν έχει υπογραφεί ο διορισμός του, προσθέτει ο κύριος Χατζηδημητρίου. Αξίζει να σημειωθεί πως στο τμήμα τεχνητού νεφρού σήμερα απασχολούνται κατά μέσο όρο 18 άτομα αφού αρκετοί είναι αυτοί που έχουν συνταξιοδοτηθεί ή βρίσκονται υπό συνταξιοδότηση αλλά και άτομα από το προσωπικό που λείπει με άδειες. [81]

Στον τομέα της υγείας, η έκθεση της Επιτροπής επισημαίνει ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις όσον αφορά τη διαφθορά. «Οι άτυπες πληρωμές και οι προμήθειες εξοπλισμού και φαρμάκων πλήττονται από τη διαφθορά», αναφέρει η Επιτροπή. Σύμφωνα δε με το Ευρωβαρόμετρο, το 11% των Ελλήνων ερωτηθέντων που επισκέφθηκαν δημόσιες ιατρικές εγκαταστάσεις κατά το προηγούμενο έτος, παραδέχθηκαν ότι κατέβαλαν πρόσθετη πληρωμή («φακελάκι») (μέσος όρος ΕΕ: 5%) και εξ αυτών 24% αισθάνθηκαν ότι όφειλαν να προβούν σε πρόσθετη πληρωμή ή να προσφέρουν κάποιο δώρο, πριν από την παροχή της περίθαλψης. Επιπλέον, η έρευνα της Transparency International (Διεθνής Διαφάνεια) για το 2011 σχετικά με τη δωροδοκία ήσσονος σημασίας στην Ελλάδα, υπολόγισε την πρόσθετη πληρωμή -«φακελάκι»- που δίνεται συνήθως στα δημόσια νοσοκομεία για χειρουργικές επεμβάσεις από 100 έως 30.000 ευρώ, για ταχύτερη θεραπεία από 30 έως 20.000 ευρώ και για ιατρικές εξετάσεις από 30 έως 500 ευρώ. Επισημαίνεται επίσης ότι γίνονται άτυπες πληρωμές για την απόκτηση πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη, την παράκαμψη της λίστας αναμονής ή την εξασφάλιση της παροχής ιατρικής περίθαλψης από συγκεκριμένο ειδικό ιατρό. [83]

B. Ανασυγκρότηση ΕΟΠΥΥ

Η ανασυγκρότηση του ΕΟΠΥΥ περιλαμβάνει την συγχώνευση των κατά τόπους Μονάδων Υγείας και την απόλυση των γιατρών του Οργανισμού. Για τον λόγο αυτό συγκροτήθηκε εννεαμελής Επιτροπή για την Αξιολόγηση των Δομών και του Προσωπικού του ΕΟΠΥΥ, οι τελικές προτάσεις της οποίας είχαν προγραμματιστεί να παραδοθούν στον υπουργό Υγείας στις 6 Δεκεμβρίου του 2012. Το νομοσχέδιο τελικά για το ΠΕΔΥ (Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας) δεν είναι παρά ένας συγκαλυμμένος τρόπος για να καταργηθεί ο ΕΟΠΥΥ ως ασφαλιστικός φορέας που με δικές του δομές παρέχει υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στους ασφαλισμένους του και να μετατραπεί σε μια ασφαλιστική εταιρία, η οποία θα διαχειρίζεται τα κεφάλαια που θα σχηματίζονται από τις ασφαλιστικές εισφορές κλάδου υγείας των εργαζόμενων.

25 Υπουργικές Αποφάσεις (ΥΑ) και Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (ΚΥΑ), συν ένα Προεδρικό Διάταγμα (ΠΔ) προβλέπει το νομοσχέδιο για το ΠΕΔΥ. Όχι για δευτερεύοντα ζητήματα, αλλά για όλα τα βασικά ζητήματα που αφορούν τη συγκρότηση και λειτουργία του ΠΕΔΥ και τη σχέση του με τον ΕΟΠΥΥ. Με ΚΥΑ θα καθοριστεί η ίδρυση και λειτουργία των Κέντρων Υγείας. Με ΥΑ η διασύνδεσή τους με τα νοσοκομεία. Με άλλη ΥΑ ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας των Κέντρων Υγείας. Με ΚΥΑ το ωράριο λειτουργίας τους και οι τυχόν εφημερίες. Με ΥΑ θα καθοριστεί ο συνολικός αριθμός των οικογενειακών γιατρών και ο μέγιστος αριθμός ασθενών ανά γιατρό. Με ΚΥΑ οι έννομες σχέσεις των γιατρών με τις Διοικήσεις Υγειονομικών Περιφερειών (ΔΥΠε). Με ΥΑ θα καθοριστεί η χωροταξική κατανομή των μονάδων και του προσωπικού (μ’ άλλα λόγια, παραμένει ανοιχτό το ζήτημα να κλείσουν μονάδες). Με ΚΥΑ θα καθοριστούν τα σχετικά με διορισμούς γιατρών, με ΥΑ θα συγκροτηθούν τα συμβούλια προσλήψεων-κρίσεων και με άλλη ΥΑ τα Συμβούλια Εξέλιξης. Με ΚΥΑ θα αποφασιστεί αν θα δημιουργηθούν Κινητές Μονάδες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και με ΥΑ ο τρόπος λειτουργίας τους. Σε μελλοντικές υπουργικές αποφάσεις ανατίθεται και η δημιουργία διάφορων μεγαλεπήβολων σχεδίων, όπως το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης και Ελέγχου Νεογνών, τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος, τα Κέντρα Ιαματικού Τουρισμού, τα οποία όμως εν τοις πράγμασι μέσα σε ένα γενικό πλάνο συρρίκνωσης του προϋπολογισμού για την υγεία μόνο ως σχέδια μπορούν να υπάρχουν.

Μεταξύ άλλων το νομοσχέδιο (άρθρο 22 παρ. 6) προβλέπει ότι όλες οι υποδομές του ΕΟΠΥΥ παραχωρούνται άνευ ανταλλάγματος στις ΔΥΠε, οι οποίες θα τις χρησιμοποιούν ως κέντρα υγείας του ΠΕΔΥ. Δηλαδή, τα πολυϊατρεία του ΙΚΑ (κατά κύριο λόγο) και του άλλοτε ανεξάρτητου ασφαλιστικού φορέα της ΔΕΗ, που αποτελούν ασφαλιστική περιουσία που δημιουργήθηκε με τα λεφτά των εργαζόμενων, απαλλοτριώνονται από το κράτος! Το άρθρο 26 παρ. 1 του νομοσχεδίου προβλέπει ότι οι τυχόν θέσεις γιατρών και οδοντιάτρων που θα μείνουν κενές καταργούνται αυτοδικαίως. Δεν προβλέπει, δηλαδή, άμεση προκήρυξη θέσεων γιατρών, ώστε ο αριθμός τους να είναι ίσος τουλάχιστον με τον αριθμό όσων υπηρετούν σήμερα στον ΕΟΠΥΥ. Στην Ειδική Έκθεση που συνοδεύει το νομοσχέδιο έμμεσα ομολογείται αυτός ο στόχος. Όπως αναφέρει, αν ενταχθούν και οι περίπου 5.000 γιατροί και οδοντίατροι που υπηρετούν σήμερα στον ΕΟΠΥΥ, θα προκύψει ένα ετήσιο κόστος για τον κρατικό προϋπολογισμό ύψους περίπου 63 εκατ. ευρώ. Αν ενταχθούν 3.300, το οικονομικό αποτέλεσμα θα είναι ουδέτερο, ενώ αν ενταχθούν λιγότεροι, θα προκύψει εξοικονόμηση. Έχουν κάνει τους υπολογισμούς τους και έχουν δει ότι η πλειοψηφία των γιατρών του ΕΟΠΥΥ διατηρεί ιδιωτικά ιατρεία για πολλά χρόνια και θα προτιμήσει να κρατήσει τα ιδιωτικά ιατρεία. Έτσι, υπολογίζουν ότι θα «ξεφορτωθούν» άμεσα ένα σημαντικό μέρος των υπηρετούντων γιατρών. Γι’ αυτό τους βάζουν το μαχαίρι στο λαιμό να απαντήσουν εντός επτά ημερών αν δέχονται να ενταχθούν ως πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης και μέσα σ’ ένα μήνα να έχουν καταθέσει χαρτί που θα δείχνει ότι έκλεισαν το ατομικό τους ιατρείο.

Σ’ αυτούς θα προστεθούν αμέσως και όλοι οι γιατροί που δεν είναι μόνιμοι ή με συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου. Οι συμβάσεις αυτής της κατηγορίας των γιατρών καταγγέλλονται αμέσως, χωρίς καμιά υποχρέωση αποζημίωσης (άρθρο 20 του νομοσχεδίου).

Σύμφωνα με την τροποποιημένη παράγραφο 2 του άρθρου 91 του νόμου 4172/2013 περί κινητικότητας θα ισχύσουν τα ακόλουθα:

--O αρμόδιος υπουργός ή ο πρόεδρος της Ανεξάρτητης Αρχής γνωστοποιεί τις κενές θέσεις κατά κατηγορίες, κλάδους ή και ειδικότητες και το πλεονάζον προσωπικό.

--Εντός δέκα ημερών από τη σχετική υπουργική εντολή το τριμελές συμβούλιο γνωμοδοτεί για τον αριθμό και τα απαιτούμενα προσόντα των υπαλλήλων.

--Ο υπουργός εκδίδει τη σχετική ανακοίνωση, λαμβάνοντας υπόψη τη σχετική γνωμοδότηση του τριμελούς συμβουλίου η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Με την ανακοίνωση ορίζεται αποκλειστική προθεσμία δεκαπέντε ημερών από τη δημοσίευση της εντός της οποίας οι ενδιαφερόμενοι υπάλληλοι υποβάλλουν αίτηση – υπεύθυνη δήλωση μετάταξης / μεταφοράς, καθορίζοντας τη σειρά προτίμησης των φορέων στους οποίους επιθυμούν να μεταταχθούν. Η επιλεγείσα σειρά προτίμησης των φορέων υποδοχής είναι δεσμευτική για τον υπάλληλο.

--Εντός προθεσμίας πέντε ημερών από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των αιτήσεων – υπεύθυνων δηλώσεων η αρμόδια διεύθυνση διοικητικού / προσωπικού του φορέα προέλευσης προβαίνει σε αποτύπωση των προσόντων των υπαλλήλων μετά τον έλεγχο της νομιμότητας πρόσληψης και της εγκυρότητας των πιστοποιητικών και των στοιχείων που συγκροτούν το προσωπικό μητρώο των υπαλλήλων.

--Εντός της άνω πενθήμερης προθεσμίας η διεύθυνση διοικητικού / προσωπικού συντάσσει πινάκα συνδρομής κριτηρίων και τους αποστέλλει στο ΑΣΕΠ με τη χρήση ειδικής πληροφοριακής εφαρμογής που εκπονεί για το σκοπό αυτό το ΑΣΕΠ. Μετά την παραλαβή των ανωτέρω πινάκων, το ΑΣΕΠ προβαίνει στον υπολογισμό της αναλυτικής και συνολικής βαθμολογίας των συμμετεχόντων και κατ' αναλογική εφαρμογή των σχετικών διατάξεων καταρτίζει α) προσωρινό πίνακα κατάταξης υπαλλήλων κατά φθίνουσα σειρά βαθμολογίας ανά κατηγορία, κλάδο ή και ειδικότητα και β) προσωρινό πίνακα διάθεσης υπαλλήλων ανά φορέα υποδοχής, κατηγορία, κλάδο ή και ιδιότητα.

--Μετά την εξέταση των ενστάσεων το ΑΣΕΠ καταρτίζει και εκδίδει α) τελικό πίνακα κατάταξης υπαλλήλων κατά φθίνουσα σειρά βαθμολογίας ανά κατηγορία, κλάδο ή και ειδικότητα και β) τελικό πίνακα διάθεσης υπαλλήλων ανά φορέα υποδοχής, κατηγορίας κλπ. Σε περίπτωση ισοβαθμίας μεταξύ των υπαλλήλων λαμβάνεται υπόψη η οικογενειακή κατάσταση του υπαλλήλου.

--Με κοινή απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και του κατά περίπτωση αρμοδίου Υπουργού μπορεί να ορίζονται πρόσθετα κριτήρια ή να διαφοροποιείται η μοριοδότηση των γενικών κριτηρίων ανάλογα με το είδος της δραστηριότητας του οικείου φορέα. Σε κάθε περίπτωση, η μοριοδότηση των πρόσθετων ειδικών κριτηρίων δεν δύναται να υπερβαίνει το τριάντα τοις εκατό (30%) της μέγιστης συνολικής βαθμολογίας που αντιστοιχεί στα γενικά κριτήρια επιλογής και κατάταξης των υπαλλήλων. [84]

Μετά το προσχεδιασμό, ψηφίστηκε τελικά στις 6/2/2014 το νομοσχέδιο για την Υγεία με οριακή πλειοψηφία και τίθενται αυτομάτως 8.500 εργαζόμενοι του ΕΟΠΥΥ στην διαθεσιμότητα, από τους οποίους οι 5.500 είναι γιατροί και οι 4.500 από αυτούς διαθέτουν ιδιωτικό ιατρείο. Έτσι προβλέπεται η δημιουργία του ΠΕΔΥ (Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας) όπου ο νέος αυτός φορέας για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας θα λάβει την τελική του μορφή έως το τέλος Ιανουαρίου, οπότε θα ολοκληρωθεί η μετακίνηση του υγειονομικού, διοικητικού και ιατρικού προσωπικού του ΕΟΠΥΥ στις κατά τόπους Υγειονομικές Περιφέρειες. Το ΠΕΔΥ θα αποτελεί την υγειονομική ομπρέλα των ασφαλισμένων του ΕΟΠΥΥ, αλλά και ένα ενιαίο σύστημα πρωτοβάθμιας υγείας με καθολική πρόσβαση όλων στις δομές του. Οι ιατροί αναμένουν να τους δοθούν απαντήσεις από το υπουργείο Υγείας, με ποιον τρόπο και ποιες προϋποθέσεις θα συμβληθεί ο νέος φορέας με τα ιδιωτικά ιατρεία όσων αποχωρήσουν αλλά και τι θα γίνει με τις θέσεις που θα καταργηθούν, καθώς ο υπουργός Υγείας έχει πει ότι θα δημιουργούνται μόνο εκείνες που χρειάζονται. Όσοι ιατροί επιλέξουν να μείνουν στο ΕΣΥ θα πρέπει εντός επτά ημερών μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου να υποβάλουν αιτήσεις για πρόσληψη τους στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και στη συνέχεια θα ενταχθούν σε καθεστώς διαθεσιμότητας για ένα μήνα. Όταν, δε, θα επανέλθουν στο ΕΣΥ τότε θα πρέπει να έχουν κλείσει τα ιατρεία τους. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείου Υγείας περίπου 3.000 θα επιλέξουν να μην ενταχθούν στο ΕΣΥ ώστε να μην κλείσουν τα ιατρεία τους.  Πρόκειται για τους πρώτους που θα γεμίσουν τη «δεξαμενή» των 11.000 απολύσεων του 2013. Όπως έχει εξηγήσει ο υπουργός, ο φορέας θα αγοράζει υπηρεσίες Υγείας από το ΕΣΥ ή από τους ιδιώτες της Υγείας και θα τις παρέχει στους ασφαλισμένους. «O οικογενειακός γιατρός θα είναι ο καθ´ ύλην αρμόδιος να εξετάζει τους ασφαλισμένους στα αστικά κέντρα, κάτι ανάλογο με τον αγροτικό γιατρό της περιφέρειας. Θα παρακολουθεί συγκεκριμένο αριθμό πολιτών-ασφαλισμένων ανά περιοχή και θα χρεωθεί με τον ηλεκτρονικό τους φάκελο» είπε ο υπουργός. Οι περί τους 3000 οικογενειακοί ιατροί, θα προέρχονται είτε από τα Πολυϊατρεία του ΕΟΠΥΥ είτε από τα Κέντρα Υγείας είτε θα είναι ιδιώτες συμβεβλημένοι με τον νέο φορέα. Σημειωτέων, ότι θα υπάρχουν λιγότεροι ιατροί σε σχέση με το προηγούμενο δίκτυο οι οποίοι  θα έχουν πλαφόν συνταγογράφησης (φάρμακων - εξετάσεων), 20% κάτω από το 2013!!!

Με τη συρρίκνωση του δημόσιου τομέα στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας αυτόματα θα μεγαλώσει η πίτα για τους εμπόρους της υγείας. Αυτοί, όμως, κυνηγούν το μέγιστο κέρδος και όχι ένα μέσο κέρδος. Όταν μονοπωλήσουν την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, είναι απολύτως λογικό (όπως έχει συμβεί στην συντριπτική πλειοψηφία των αποκρατικοποιήσεων σε όλο τον κόσμο) να ζητήσουν περισσότερα και να μην αρκεστούν στα τιμολόγια που θα καθορίσει ο ΕΟΠΥΥ. Ο ΕΟΠΥΥ έχει και σήμερα τιμολόγια για τις διάφορες ιατρικές πράξεις και εξετάσεις που γίνονται από τους ιδιώτες. Στο νομοσχέδιο δεν προβλέπεται ότι αυτά θα διατηρηθούν αμετάβλητα. Προβλέπεται η έκδοση υπουργικής απόφασης για ότι έχει σχέση με την αγορά υπηρεσιών υγείας από τον ΕΟΠΥΥ και έκδοση ΚΥΑ για τις αμοιβές των συμβεβλημένων γιατρών. Επειδή ο ΕΟΠΥΥ είναι καταχρεωμένος ειδικά μετά το PSI και το κούρεμα των ταμείων των ασφαλιστικών ταμείων, και το κράτος μέσω των μνημονιακών του υποχρεώσεων δεν μπορεί να καλύπτει τα ελλείμματά που δημιουργήθηκαν μετά το PSI από τον κρατικό προϋπολογισμό, θα κληθούν οι ασφαλισμένοι να σηκώσουν εξ ολοκλήρου το κόστος αυξάνοντας το κόστος των εισφορών!!!

Ο κάτωθι Πίνακας [110] αποτυπώνει την πορεία των εσόδων και των δαπανών του Κλάδου Υγείας (σε είδος) του ΙΚΑ. Το ΙΚΑ είναι το μεγαλύτερο από τα Ταμεία των οποίων οι Κλάδοι Υγείας συγχωνεύτηκαν στον ΕΟΠΥΥ, οπότε η πορεία των οικονομικών του καθρεφτίζει σε σημαντικό βαθμό και την πορεία του ΕΟΠΥΥ. Όπως βλέπουμε, μέχρι το 2002 ο προϋπολογισμός του Κλάδου Υγείας ήταν ισοσκελισμένος (ελάχιστη η υστέρηση των εσόδων έναντι των δαπανών), ενώ από το 2003 και μετά αρχίζουν τα ελλείμματα, τα οποία χρόνο με το χρόνο μεγαλώνουν, για να αρχίσουν να μειώνονται το 2010 και το 2011. Ενώ οι μειώσεις το 2010 και το 2011 φτάνουν περίπου τα 700 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με δηλώσεις των αρμόδιων υπουργών της τότε κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, μόνο από τη φαρμακευτική δαπάνη (και όχι συνολικά από τη δαπάνη περίθαλψης) εξοικονομήθηκαν αυτή τη διετία 2,6 δισ. ευρώ. Ποιος επιβαρύνθηκε αυτή τη μείωση; Την επιβαρύνθηκαν οι ίδιοι οι ασφαλισμένοι. Γιατί έφτασε ο Κλάδος Υγείας του ΙΚΑ να έχει ελλείμματα; Επειδή μολονότι με τον ασφαλιστικό νόμο 2084/1992 (νόμος Σιούφα της κυβέρνησης Μητσοτάκη), προβλεπόταν κρατική χρηματοδότηση για τον Κλάδο Υγείας, από το 2004 μέχρι και το 2012, οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ αρνήθηκαν να εφαρμόσουν το νόμο Σιούφα και έτσι στέρησαν από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ 1.350 εκατ. ευρώ!

Επί κυβέρνησης Παπαδήμου, από τον προϋπολογισμό του ΕΟΠΥΥ για το 2012 κόπηκαν τεράστια κονδύλια της φαρμακευτικής δαπάνης. Η κυβέρνηση έκοψε περισσότερα απ’ αυτά που πρόβλεψε δυο μήνες μετά το δεύτερο Μνημόνιο (Φλεβάρης του 2012). Το Μνημόνιο-2 προέβλεπε η φαρμακευτική δαπάνη το 2012 να κατέβει  στο 1,33% του ΑΕΠ, δηλαδή στα 2,7 δισ. ευρώ περίπου, αλλά η συγκυβέρνηση Παπαδήμου την είχε ήδη μειώσει στα 2,25 δισ. ευρώ. Από τον ίδιο προϋπολογισμό του ΕΟΠΥΥ πληροφορούμασταν ότι η δαπάνη για νοσοκομειακή περίθαλψη στα νοσοκομεία του ΕΣΥ ήταν το 2011 περίπου 1,9 δισ. ευρώ και το 2012 θα έπεφτε στο 1,05 δισ. ευρώ. Δηλαδή, θα μειωνόταν κατά 44%.

Αντίθετη πορεία ακολουθούσαν οι δαπάνες για περίθαλψη σε ιδιωτικές κλινικές. Το 2011 ο ΕΟΠΥΥ πλήρωσε στις ιδιωτικές κλινικές για περίθαλψη 239,44 εκατ. ευρώ, ενώ το 2012 προϋπολογιζόταν να πληρώσει 585 εκατ. ευρώ, αυξάνοντας έτσι τα έσοδα των ιδιωτών κατά 2,44 φορές σε σχέση με το 2011! [85]

Οι προτάσεις των εμπλεκομένων φορέων για την ανασυγκρότηση του συστήματος πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και κατ' επέκταση του ΕΟΠΥΥ διαδέχονται η μία την άλλη, καλώντας τον Υπουργό Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη να διατηρήσει τον διπλό ρόλο του φορέα και να μη γίνει αποκλειστικά και μόνο αγοραστής υπηρεσιών υγείας.

Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος, διά στόματος του κ. Μιχάλη Βλασταράκου πρότεινε για την αποσυμφόρηση των νοσοκομείων, την ανασυγκρότηση του ΕΟΠΥΥ και κατ’ επέκταση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ):

1.    την ελεύθερη πρόσβαση των ασθενών χωρίς επιβαρύνσεις σε όλους τους συμβεβλημένους ιατρούς

2.    διατήρηση του ανθρώπινου δυναμικού των κατά τόπους Μονάδων Υγείας και κάλυψη των υπαρχόντων κενών

3.    την θεσμοθέτηση οικογενειακού ιατρού που θα διατηρεί ιατρικό φάκελο και θα συνεργάζεται με τα δίκτυα της ΠΦΥ.

Η Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία διά στόματος του κ Αθανάσιου Κατσίκη ζήτησε:

1.    να αγοράζει υπηρεσίες ο ΕΟΠΥΥ από τους ελεύθερους επαγγελματίες οδοντίατρους

2.    να επιλέγει ελεύθερα ο ασθενής τον οδοντίατρό του

3.    να αμείβονται οι οδοντίατροι κατά πράξη και περίπτωση [17.1], [17.2] , [17.3] , [17.4] , [17.5]

Κατά κοινή ομολογία στο χώρο υγείας, η συγχώνευση των κατά τόπους Μονάδων Υγεία του ΕΟΠΥΥ στερεί την άμεση πρόσβαση των ασθενών στην πρωτοβάθμια φροντίδα και αυξάνει το κόστος της κατακόρυφα. Για παράδειγμα, στο Νομό Ευβοίας μετά το υποκατάστημα του ΙΚΑ Λίμνης και της Αγ. Άννας έκλεισε και το ΙΚΑ Μαντουδίου με απόφαση του ΕΟΠΥΥ! Αποτέλεσμα είναι οι κάτοικοι του Μαντουδίου να χρειάζονται να διανύσουν ή απόσταση 52,2 χλμ για να εξυπηρετηθούν από το υποκατάστημα ΙΚΑ της Ιστιαίας, ή 55,9 χλμ για να εξυπηρετηθούν από την Υγειονομική Μονάδα ΙΚΑ στην Χαλκίδα. Το οδικό δίκτυο στην περιφέρεια είναι γεμάτο από κακοτεχνίες και φθορές με αποτέλεσμα να καθίσταται η μεταφορά επικίνδυνη. Το γεγονός δε, ότι η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων της περιφέρειας είναι ηλικιωμένοι χαμηλοσυνταξιούχοι, το κόστος που επιφορτίζονται για να αποκτήσουν πρόσβαση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας είναι δυσανάλογο σε σχέση με τους κατοίκους των πόλεων. [86]

C. Τιμολόγηση φαρμάκων και ιατρικών πράξεων

Η τιμολόγηση των φαρμάκων περιλαμβάνει τις μειώσεις των τιμών των φαρμάκων, κυρίως των off patent (των πρωτοτύπων που έχουν χάσει την πατέντα τους) και των γενόσημων. Οι αντιδράσεις για το θέμα της μείωσης των τιμών των φαρμάκων είναι έντονες από την πλευρά των φαρμακοβιομηχάνων, καθώς με τη νέα ρύθμιση μειώνεται η τιμή των γενόσημων φαρμάκων κατά 18,7%. Σε όλες τις προηγούμενες ανατιμολογήσεις υπήρχε ένα κατώτατο όριο τιμών, συνήθως στα δέκα ευρώ, για την προστασία των χαμηλότιμων φαρμάκων ενώ τώρα εκλείπει από την νέα ρύθμιση. Η τιμή τους ήταν στο 80% της τιμής των off patent και με τη νέα ρύθμιση θα πήγε στο 65%. Έτσι, η τιμή του γενοσήμου τελικώς είναι στο 32,5% της τιμής του πρωτότυπου φαρμάκου με πατέντα και όχι στο 40%, όπως είναι προγενέστερα.

Ακόμα, σημειώνουν τα στελέχη των φαρμακοβιομηχανιών ότι μόνο τα φάρμακα που έχασαν την πατέντα τους μετά την 1η Ιανουαρίου του 2012 θα τιμολογηθούν με βάση τον μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών, τα παλιά off patent θα μείνουν ακριβά. Το ίδιο και τα παλιά γενόσημα, καθώς τιμολογούνται ως ποσοστό των off patent. Ουσιαστικά θεωρούν άδικη την νέα ρύθμιση επειδή επιβάλει οριζόντιες μειώσεις 15% στα προϊόντα εκτός πατέντας. Στη διάταξη τιμολόγησης θα υπάρχει επίπεδο προστασίας 12 ευρώ ή 0,4 ευρώ κόστος ημερήσιας θεραπείας. Μέχρι το ποσό αυτό η τιμή των προϊόντων δεν θα μειωθεί. Με άλλα λόγια, η μείωση θα γίνει στα off patent προϊόντα που θα έχουν τιμή πάνω από 12 ευρώ!!! Δηλαδή είναι πολύ υψηλό επίπεδο προστασίας, ειδικά για τα γενόσημα. Αντιθέτως όλα τα on patent προϊόντα (αυτά που δεν έχουν χάσει την πατέντα τους) θα μειωθούν ακόμη κι αν η τιμή τους είναι χαμηλότερη από 12 ευρώ, καθώς θα λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος των τριών χαμηλότερων τιμών στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αποτέλεσμα είναι το σύστημα να υποχρεώνει τους ασφαλισμένους να πληρώσουν πολύ ακριβά τα παλαιότερα φάρμακα και σχεδόν όλα τα γενόσημα (τα αντίγραφα που έχουν 12 ευρώ αντιστοιχούν σε off patent πάνω από 15-16 ευρώ) ενώ διατηρεί σε πολύ χαμηλές τιμές τα καινούργια φάρμακα.

Ο φαρμακευτικός προϋπολογισμός μειώθηκε κατά 55% τα τελευταία 4 χρόνια από τα 5,5 δις ευρώ 2009, φτάσαμε 2013 στα 2,5 δις ευρώ. Κανείς όμως δεν λέει ότι η φαρμακευτική δαπάνη μειώθηκε εξαιτίας του αποκλεισμού τόσο των 3 εκατ. Ελλήνων πολιτών από το Σύστημα Υγείας όσο και από τα νέα φάρμακα που κυκλοφορούν στις άλλες χώρες τις Ευρώπης, αλλά στην Ελλάδα δεν έχουν ακόμα εισαχθεί!!! Η Ελλάδα έχει υποχωρήσει στο 60% της μέσης κατά κεφαλήν φαρμακευτικής δαπάνης στην Ευρώπη των 28, ακριβώς επειδή έχει αποκλείσει την άμεση πρόσβαση των ασφαλισμένων στα νέα φάρμακα και τις νέες θεραπείες. Στο σύνολο των δαπανών της υγείας η φαρμακευτική δαπάνη καταλαμβάνει μόλις το 22%. Από αυτά το 17% αφορά ελληνικές φαρμακευτικές εταιρείες και το 83% αφορά πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες. Δεδομένου ότι η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας έχει στόχο να μειώσει την φαρμακευτική δαπάνη στα 2 δις ευρώ δηλαδή στο 50% του αντίστοιχου ευρωπαϊκού μέσου όρου, αντιλαμβάνεστε ότι οδηγείται η χώρα σε ανθρωπιστική κρίση. Η μείωση στα 2 δις ισοδυναμεί με τις φαρμακευτικές δαπάνες που είχαμε προ δεκαετίας. Δεν υπολογίζουμε όμως ότι στο μεσοδιάστημα αυτό μπήκαν στο σύστημα και συνταγογραφούνται νέα εισαγόμενα φάρμακα με πολλαπλάσιες τιμές από τα παλιά. Αρκεί και μόνο η έρευνα της ΕΣΔΥ που δείχνει ότι μειώθηκε η φαρμακευτική δαπάνη των χρονίως πασχόντων την τελευταία διετία κατά 50%. Η φαρμακευτική δαπάνη δεδομένης της μέσης οικονομικής κατάστασης των πολιτών δεν μπορεί να μειωθεί κάτω από τα 2,3 δις ευρώ για το 2014. Είναι τόσο αυθαίρετος ο υπολογισμός ότι πρέπει η φαρμακευτική δαπάνη να αντιστοιχεί στο 1% του ΑΕΠ, αφού δεν υπολογίζει ότι το ΑΕΠ της χώρας είναι διαρκώς συρρικνούμενο! 

Για να επιτύχει την μείωση στην φαρμακευτική δαπάνη του Υπουργείο Υγείας κατευθύνει την συνταγογράφηση προς τα γενόσημα, δίνοντας κίνητρα στους φαρμακοποιούς να προωθούν τα γενόσημα και αυξάνοντας το κόστος της επιβάρυνσης των ασφαλισμένων που θα επιλέξουν πρωτότυπα ιδιοσκευάσματα. Συγκεκριμένα:

1.  οι ασφαλισμένοι θα πληρώνουν ολόκληρη τη διαφορά πάνω από την ασφαλιστική τιμή για όσα ιδιοσκευάσματα είναι ακριβότερα των γενόσημων,

2.  για κάθε γενόσημο που θα πωλούν οι φαρμακοποιοί δεν θα πληρώνουν rebate,

3.  σε όποια δραστική ουσία ο τζίρος αγγίξει το 60% από τα γενόσημα, τότε τα γενόσημα θα εξαιρεθούν τελείως από την καταβολή rebate,

4.  θα υποχρεώνονται οι γιατροί να καλύπτουν το 60% της συνταγογράφησης με γενόσημα, σε διαφορετική περίπτωση θα μένουν εκτός ΕΟΠΥΥ.

Κάτω από αυτές τις εξελίξεις συνεδρίασε εκτάκτως το ΔΣ του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών και εξέδωσε μία σκληρή ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία:

1.  δεν έχουν όλα τα σκευάσματα της ίδιας δραστικής ουσίας έχουν το ίδιο θεραπευτικό αποτέλεσμα,

2.  δεν υπάρχει άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην οποία ο γιατρός υποχρεούται να συνταγογραφεί μόνον τη δραστική ουσία και ο φαρμακοποιός δικαιούται να χορηγεί το φθηνότερο σκεύασμα εκ των γενόσημων;

3.  ο ΕΟΦ δεν διεξάγει ποιοτικούς και ποσοτικούς ελέγχους στην ίδια πυκνότητα με τον μέσο όρο των Ευρωπαϊκών χωρών, και δεν διαθέτει την απαραίτητη ετοιμότητα και από πλευράς επιστημονικού προσωπικού (υποστελεχωμένος) για να διεξάγει τόσο ευρείας κλίμακας ελέγχους. Για το λόγο τον καλεί τον ΕΟΦ να παραδώσει απολογισμό των ελέγχων του απευθύνοντας του τα κάτωθι ερωτήματα.

a.  Πόσους  ελέγχους βιοδιαθεσιμότητας, κλινικής αποτελεσματικότητας και ασφάλειας έχετε διεξάγει πριν την κυκλοφορία των γενόσημων στην αγορά το τελευταίο εξάμηνο,

b.  Πόσους ελέγχους έχετε διεξάγει μετά την κυκλοφορία των γενόσημων καθώς επίσης και τις μελέτες σταθερότητας των συγκεκριμένων φαρμάκων σε βάθος χρόνου.

c.  Ποιο είναι το ποσοστό της συμπλήρωσης του δελτίου φαρμακοεπαγρύπνησης και τι στοιχεία σας έχουν προσκομιστεί από τους ιατρούς.

d.  Ποιες είναι οι  παρενέργειες, οι οποίες έχουν παρουσιαστεί στις διάφορες φαρμακευτικές ουσίες που κυκλοφορούν το τελευταίο εξάμηνο.

e.  Πόσο έχει επηρεασθεί η δημόσια υγεία, εξαιτίας της αλόγιστης και ανεξέλεγκτης χορήγησης σκευασμάτων από φαρμακοποιούς άνευ ιατρικής συνταγής μη ιατρούς.

f.   Ποιο το ποσοστό και τα συγκριτικά στοιχεία των ελέγχων που έχετε διεξάγει σε σχέση με αυτούς που έχουν διεξαχθεί στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. 

4.  στις άλλες χώρες της Ευρωζώνης, ο ιατρός είναι υπεύθυνος να επιλέξει την ποιότητα του φαρμάκου με την επιλογή του σκευάσματος και το Ασφαλιστικό Ταμείο οφείλει απλά να δηλώσει τί ποσό αποζημιώνει γι αυτή τη θεραπεία. Και μάλιστα, με συμμετοχή αναλόγως των εισοδημάτων του ασθενούς

5.  η επιλογή του θεραπευτικού σχήματος από μη ιατρό, είναι ποινικά κολάσιμη πράξη και τιμωρείται σύμφωνα με το άρθρο 175 του ΠΚ., σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας θεωρείται δε, αντιδεοντολογική πράξη.

6.  καλείται ο ΣΕΥΥΠ να παραδώσει όλες τις περιπτώσεις που φαρμακοποιοί ή βοηθοί φαρμακείου χορηγούν συνταγογραφούμενα φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή [18.1], [18.2] , [18.3] , [18.4] , [18.5] , [18.6] , [18.7]

Ταυτόχρονα το μέτρο του ανώτατου ορίου στη συνταγογράφηση, μειωμένου κατά 20% σε σχέση με το 2013 έχει οδηγήσει από τον πρώτο κιόλας μήνα εκτός ηλεκτρονικής συνταγογράφησης πολλούς ιατρούς. Συγκεκριμένα η ΗΔΙΚΑ ήδη «κλείδωσε» τους κωδικούς συνταγογράφησης των γιατρών που υπερέβησαν το 20% το πλαφόν, αφαιρώντας τους τη δυνατότητα να γράψουν φάρμακα για τους ασθενείς τους. Ήδη τα προβλήματα είναι τεράστια για τους ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ που ψάχνουν γιατρό ο οποίος να μην έχει υπερβεί το πλαφόν, για να τους «γράψει» τα αναγκαία τους φάρμακα. Αν δεν βρουν, καθώς πολλοί είναι αυτοί που ήδη το είχαν φτάσει από τις 20 Ιανουαρίου, αναγκάζονται να πληρώσουν τα φάρμακα από την τσέπη τους. Όσοι έχουν. Όσοι δεν έχουν θα μείνουν χωρίς τη φαρμακευτική τους αγωγή. [87]

Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο οι γιατροί θα έχουν τη δυνατότητα να χορηγούν παραπεμπτικά, κατά 20% λιγότερο, από ότι την περσινή χρονιά, καθώς το επιτρεπόμενο όριο θα καθορίζεται με βάση το 80%, όσων είχαν χορηγήσει το 2013! Έτσι οι ασφαλισμένοι θα μπούνε σε μια διαδικασία αναζήτησης γιατρού που δε θα έχει «κλείσει» το πλαφόν του και για τις εξετάσεις, ώστε να μπορούν να εξασφαλίσουν το πολυπόθητο παραπεμπτικό με συμμετοχή -βέβαια- 15%. Γίνετε αντιληπτό ότι οι ασθενείς θα επιδοθούν σε ένα σαφάρι, με χρονοβόρες λίστες αναμονής, ψάχνοντας από ιατρό σε ιατρό, ποιος μπορεί να τους καλύψει για φάρμακα και εξετάσεις! [88]

Επιπροσθέτως υπάρχει και χρέωση 1 ευρώ ανά συνταγή για την οποία αναφέρει ο ΙΣΑ : «Αν αναλογιστεί κανείς ότι σύμφωνα με την πρόσφατη ΥΑ /ΦΕΚ 3117/9-12-2013, τα φάρμακα διαφορετικών θεραπευτικών πρωτοκόλλων θα πρέπει να αναγράφονται σε διαφορετικές συνταγές, οπότε πολλαπλασιάζονται οι συνταγές και τα ευρώ τους, και σύμφωνα με τις διατάξεις τις ίδιας ΥΑ που ορίζουν πλαφόν στη συνταγογραφία των συμβεβλημένων με τον ΕΟΠΥΥ γιατρών στο 80% της περσινής, είναι ξεκάθαρο, ότι ο ασθενής ΔΕ θα πηγαίνει πια στο γιατρό, αφενός γιατί κοστίζει πλέον πολύ η δωρεάν περίθαλψη, αφετέρου δε θα εξυπηρετείται στο βαθμό που θέλει» [89] Δηλαδή αν πάσχουν από 3 νοσήματα (πχ Σακχαρώδη διαβήτη, Υπερλιπιδαιμία, αρτηριακή Υπέρταση) και χρειάζονται 1 φάρμακο για το κάθε νόσημα, θα πρέπει να λαμβάνουν διαφορετική συνταγή για το καθένα, οπότε θα επιβαρύνονται με 3 Ευρώ αντί για 1 Ευρώ. Σε περιπτώσεις δε, που ο ασφαλισμένος χρειάζεται περισσότερα φάρμακα διαφορετικών μεταξύ τους πρωτοκόλλων, θα χρειαστεί περισσότερες διαφορετικές συνταγές και το κόστος που θα κληθεί για αυτές να πληρώσει, μπορεί να φτάσει μηνιαίως στα 8 ή 10 ευρώ. [90]

Ο ΠΙΣ τελικά, κατέθεσε και μηνυτήρια αναφορά, πέραν της προσφυγής του στα Διοικητικά Δικαστήρια, προκειμένου να προστατευθούν τα έννομα συμφέροντα των πολιτών και η δεοντολογική λειτουργία των ιατρών. [91]

Οι δηλώσεις του Υπουργού Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη για την μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης αναφερόμενος στην προώθηση των γενόσημων εκρίθησαν από την επιστημονική κοινότητα ατυχείς. Συγκεκριμένα:

1.  δήλωσε ότι η Σουηδία έχει ποσοστό 75% στη χρήση γενόσημων ενώ η Ελλάδα μόλις 18%, ενώ σύμφωνα με τον επίσημο κατάλογο της EFPIA (ο Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος των Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων) η Σουηδία όχι μόνο δε καταλαμβάνει ποσοστό 75% ως μερίδιο αγοράς στη χρήση γενόσημων αλλά υπολείπεται πολύ της χώρας μας καθώς εμφανίζεται να χρησιμοποιεί γενόσημα μόνο σε ποσοστό 15%!

2.  ανάλογα ποσοστά με αυτά που ανέφερε ο Υπουργός, παρουσιάζουν μόνο οι χώρες που εντάχθηκαν πρόσφατα στους κόλπους της Ε.Ε. όπως η Πολωνία με 62,2 %, η Σλοβακία με 52%, η Λιθουανία με 51,7%, η Κροατία με 42,5%. Είναι χώρες που σύμφωνα με την EFPIA έχουν υψηλό επίπεδο αγοράς γενόσημων φαρμάκων επειδή έχουν και χαμηλά επίπεδα προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας γεγονός που σημαίνει ότι εταιρείες που παράγουν αντίγραφα σκευάσματα σπεύδουν να αναπαράξουν το πρωτότυπο φάρμακο πριν ακόμη λήξει η πατέντα του, γεγονός παράνομο.

3.  η Γερμανία έχει 30,6% ποσοστό στην αγορά γενόσημων ενώ η Αυστρία 24,9%.

4.  το πιο χαμηλό ποσοστό εμφανίζει η εύπορη Ελβετία όπου τα αντίγραφα καταλαμβάνουν μόλις το 9,8% της αγοράς, δείγμα του ότι τα γενόσημα είναι κυβερνητική επιλογή για τα φτωχότερα στρώματα δημιουργώντας πολίτες δεύτερης και τρίτης κατηγορίας.

5.  την ώρα που ο Υπουργός ζητά επιμόνως να αυξηθεί το ποσοστό των γενόσημων στην Ελλάδα στο 60%, οι χώρες Πορτογαλία και Ιρλανδία παρουσιάζουν εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά στα αντίγραφα με μόλις 20% και 12,1% αντίστοιχα.

Ο ΣΕΥΠ ΕΟΠΥΥ Θεσσαλονίκης σε ανακοίνωση του, αναφέρει τα εξής:

 «Είναι γνωστό ότι όταν θέλεις να διαλύσεις έναν οργανισμό κατά πρώτον τον υπονομεύεις, σε δεύτερη φάση τον δυσφημείς και στο τέλος τον κλείνεις. Στον ΕΟΠΥΥ η πρώτη φάση ξεκίνησε σχεδόν από την έναρξη λειτουργίας του τον Ιανουάριο του 2012. Στον τωρινό υπουργό Υγείας «χρεώνεται» η δεύτερη φάση της δυσφήμισης και η διαφαινόμενη διάλυσή του.

Ψεύδος 1^ο: Οι γιατροί του πρώην ΙΚΑ, νυν ΕΟΠΥΥ, εργάζονται στις μονάδες υγείας του ΕΟΠΥΥ το πρωί, και το απόγευμα έχουν σύμβαση με τον ΕΟΠΥΥ για να εξετάζουν ασθενείς στα ιδιωτικά τους ιατρεία. Απάντηση: Αποδείχθηκε ότι μόνο το 10% αυτών των γιατρών είχαν σύμβαση, η οποία είχε δοθεί ως απεργοσπαστικός μηχανισμός στις αρχές εφαρμογής του ΕΟΠΥΥ (αρχές 2012) και εκβιαστικά αφαιρέθηκε κατά την τρέχουσα απεργία.

Ψεύδος 2^ο: Οι χειρουργικές ειδικότητες δεν χρειάζονται στον ΕΟΠΥΥ Απάντηση: Γιατί τότε προσλήφθηκαν κατά τη διάρκεια της απεργίας χειρουργικές ειδικότητες, όπως πλαστικός χειρουργός, αγγειοχειρουργός, κ.λπ. Επίσης, ο υπουργός υποστήριζε ότι υπάρχουν στον οργανισμό περίπου 200 πλαστικοί χειρουργοί, ενώ αυτοί αριθμούσαν μόλις 12.

Ψεύδος 3^ο: Οι γιατροί των χειρουργικών ειδικοτήτων που εργάζονται στον ΕΟΠΥΥ είναι «άσχετοι» και έχουν πιάσει νυστέρι 20 χρόνια. Απάντηση: Ύψιστη συκοφαντία η οποία θα επιλυθεί στα δικαστήρια.

Ψεύδος 4^ο: Οι γιατροί στον ΕΟΠΥΥ έχουν μειωμένο ωράριο. Απάντηση: Το ωράριο των 5,5 ωρών των εξωτερικών ιατρείων θεωρείται και είναι πλήρες ωράριο.

Ψεύδος 5^ο: Οι γιατροί στον ΕΟΠΥΥ εργάζονται από τις 10 π.μ. -2 μ.μ.. Απάντηση: Είναι γνωστό σε όλους ότι υπάρχουν δύο βάρδιες, 7:30π.μ. -1 μ.μ. και 1:30μ.μ. – 7 μ.μ., και επειδή υπάρχουν και τα προγραμματισμένα ραντεβού δεν μπορούν να καταστρατηγηθούν τα ωράρια αυτά.

Ψεύδος 6^ο: Όλοι οι γιατροί πρέπει να έχουν τις ίδιες εργασιακές σχέσεις πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Απάντηση: Γιατί τότε την επόμενη ημέρα μετά την τελευταία συνάντησή μας, κατέβασε τροπολογία στη Βουλή για την ένταξη των γιατρών-οδοντιάτρων του ΕΟΠΥΥ για θέσεις ΠΕ στις ΥΠΕ, ενώ η σύμβαση των νοσοκομειακών γιατρών είναι κλάδου ΕΣΥ. Υπενθυμίζουμε ότι υφίστανται οι θέσεις των Πανεπιστημιακών και στρατιωτικών γιατρών που δεν ανήκουν στο ανωτέρω καθεστώς.

Ψεύδος 7^ο: Διατείνεται ότι επιθυμεί να βρούνε εργασία οι νέοι γιατροί. Απάντηση: Γιατί δεν τους δίνει άμεσα σύμβαση με τον ΕΟΠΥΥ και δεν προκηρύσσει άμεσα θέσεις επιμελητών του ΕΣΥ, ιδίως στην περιφέρεια;

Ψεύδος 8^ο: Η απεργία στον ΕΟΠΥΥ δεν επηρεάζει την κοινωνία και ο κόσμος δεν αντιδρά, άρα δεν είναι χρήσιμα τα ιατρεία του ΕΟΠΥΥ. Απάντηση: Με τη λογική αυτή, άρα ο κόσμος αποδέχεται και την επιβολή μειώσεων σε μισθούς και συντάξεις, επιβολή δυσβάσταχτων φόρων κ.λπ.

Ψεύδος 9^ο: Οι γιατροί – οδοντίατροι των στεγασμένων μονάδων του ΕΟΠΥΥ στοιχίζουν 350 εκατ. ευρώ, ενώ οι συμβεβλημένοι γιατροί μόνο 85 εκατ. ευρώ. Απάντηση: Το ποσό των 350 εκατομμυρίων ευρώ, αφορά όχι μόνο τους γιατρούς – οδοντιάτρους,  αλλά και νοσηλευτές, διοικητικό και άλλο προσωπικό, όπως επίσης και τις εργοδοτικές εισφορές τους, καθώς και τα έξοδα λειτουργιάς των δομών και εργαστηρίων του Οργανισμού. Σημειωτέον ότι ενώ οι συμβεβλημένοι γιατροί είχαν δικαίωμα μόνο για 200 περιστατικά τον μήνα, οι γιατροί του ΕΟΠΥΥ εξετάζουν πάνω από 600 ασθενείς ανά μήνα. Επιπλέον ο υπουργός «παρέλειψε» να προσθέσει και τα 600 εκατ. ευρώ παρακλινικών εξετάσεων που έγιναν στα ιδιωτικά ιατρεία και ιατρεία, μη συμπεριλαμβανομένων των εξετάσεων οι οποίες έγιναν στις συμβεβλημένες ιδιωτικές κλινικές.

Ψεύδος 10^ο: Ο ΕΟΠΥΥ αν γίνει μόνο αγοραστή υπηρεσιών υγείας (και όχι και πάροχος όπως είναι σήμερα) θα στοιχίζει πιο φθηνά και όταν στην τελευταία συνάντηση ενώπιον όλων των θεσμικών εκπροσώπων, ρωτήσαμε τον υπουργό τι έκπτωση θα πάρει από τα ιδιωτικά εργαστήρια, απάντησε 20%. Απάντηση: Του απαντήσαμε πως με οικονομοτεχνική μελέτη, την οποία έχουν καταθέσει ενσωματωμένη στην αναφορά μας στον εισαγγελέα οικονομικού εγκλήματος για την κατασπατάληση πόρων του ΕΟΠΥΥ, κατά τη διετία 2012-2013 αποδεικνύουμε ότι οι μικροβιολογικές εξετάσεις, π.χ. στοιχίζουν 5 φορές φθηνότερα στις δομές του Οργανισμού απ’ ότι στα ιδιωτικά εργαστήρια.  Εκεί βέβαια ο λαλίστατος υπουργός δεν απάντησε.

Ψεύδος 11^ο: Και οι Γερμανοί υποστηρίζουν και θεωρούν αναγκαία τη μεταρρύθμιση αυτή. Απάντηση: Παραλείπει βέβαια ο υπουργός να αναφέρει ότι οι Γερμανοί προτείνουν επίσης η μεταρρύθμιση αυτή να έχει μεταβατικό στάδιο τουλάχιστον 5ετίας. Οι ίδιοι είχαν μεταβατικό στάδιο δεκαετίας. Ο υπουργός αρνείται πεισματικά οποιοδήποτε μεταβατικό στάδιο, θέλοντας να εφαρμόσει άμεσα τη λεγόμενη μεταρρύθμιση.

Ψεύδος 12^ο: Ο υπουργός υποστηρίζει ότι η μεταρρύθμισης ήταν προϊόν διαλόγου εις βάθος με όλους τους φορείς και έχει ως στόχο τη βελτίωση ποιότητας περίθαλψης στους ασφαλισμένους. Απάντηση: Ο υπουργός στις επίσημες συναντήσεις μας τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο υποστήριζε εντελώς διαφορετικά πράγματα, και σε καμία περίπτωση δεν έχει δεχθεί υπ όψιν του τις προτάσεις των εκπροσώπων του ιατρικού κόσμου, είτε είναι της Ομοσπονδίας, είτε του ΠΙΣ, είτε των κατά τόπων ιατρικών συλλόγων. Δεν έχει δοθεί ως σήμερα κανένας προγραμματισμός ή οργανωμένο σχέδιο που να αποδεικνύει την βελτίωση της περίθαλψης στην οποία αναφέρεται ο υπουργός. Κύρια επιδίωξη του υπουργού είναι δυστυχώς η απόλυση ή η «αυτο-απόλυση» 2.500-3.000 γιατρών – οδοντιάτρων του ΕΟΠΥΥ και η παραχώρηση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα». [92]

Ο καθηγητής Ιωάννης Κυριόπουλος, της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, δήλωσε ότι οι διαρθρωτικές αλλαγές περικοπών στην υγεία, έχουν οδηγήσει μεγάλο τμήμα του πληθυσμού να απολέσει de jure και de facto την ασφαλιστική κάλυψη και την δυνατότητα χρήσης των υπηρεσιών υγείας. Ακυρώνεται με αυτόν τον τρόπο η αρχή της καθολικότητας στην ασφάλιση, εξέλιξη η οποία συνιστά καίριο πλήγμα στο ευρωπαϊκό «κοινωνικό κεκτημένο» και το κράτος πρόνοιας. Αποκλείονται ευπαθείς κοινωνικές ομάδες όπως φτωχοί, ηλικιωμένοι, χρονίως πάσχοντες, άνεργοι, και παιδιά. Έτσι υπονομεύεται το ανθρώπινο κεφάλαιο και κατά συνέπεια η ευκταία μελλοντική αναπτυξιακή διαδικασία.

Σύμφωνα με τον Γεώργιο Πατούλη, πρόεδρο του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, εξαιτίας της υποθεραπείας (έλλειψη πρόσβασης στις δομές υγείας) των χρονίως πασχόντων αυξήθηκαν τα ποσοστά εισαγωγών στα νοσοκομεία. Συγκεκριμένα από τους 100.000 ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα την τελευταία διετία λόγω της υποθεραπείας το 42% χρειάστηκε να νοσηλευτεί. [17.1], [17.2] , [17.3] , [17.4] , [17.5]

Το Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο Ελληνικού μέσα από μία επιστολή του στις 2/1/2014 προς το Υπουργείο Υγείας, περιγράφει την σκληρή ελληνική πραγματικότητα, σύμφωνα με την οποία από τους 10 συμπολίτες μας που έχρηζαν άμεσης και επείγουσας νοσοκομειακής περίθαλψης και ήταν αποκλεισμένοι από το σύστημα υγείας με βάση τα κριτήρια του Υπουργείου, ο ένας τελικώς εξέπνευσε. Επιπρόσθετα έκανε λόγο για ακόμα 30 ασθενείς που έπρεπε να προγραμματιστούν στο εγγύς μέλλον για χειρουργικές επεμβάσεις. [19]

Η έρευνα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) που δημοσίευσε η εφημερίδα Ελευθεροτυπία αποκαλύπτει ότι σχεδόν η μισή ελληνική κοινωνία είναι αποκλεισμένη από το δημόσιο σύστημα υγείας, ότι υπάρχουν καρκινοπαθείς που πεθαίνουν στα σπίτια τους αβοήθητοι και χιλιάδες βρέφη που μένουν ανεμβολίαστα και ότι 3.000.000 Έλληνες είναι ανασφάλιστοι. Συγκεκριμένα:

1.  Το 40% των Ελλήνων, δηλαδή σχεδόν 1 στους 2 πολίτες τρώει λιγότερο φαγητό προκειμένου να έχει τα απαραίτητα χρήματα για να αγοράσει τα φάρμακά του,

2.  το 64% δεν επισκέπτονται καν τους γιατρούς, παρ' ότι το έχουν ανάγκη, εξαιτίας της δραματικής μείωσης των εισοδημάτων τους. Και αυτό τη στιγμή που τα προβλήματα υγείας αυξάνονται, κυρίως λόγω του χρόνιου άγχους, της κατάθλιψης και της υποβάθμισης της ποιότητας ζωής,

3.  από το 2011 έως και το 2013 τα νοικοκυριά μείωσαν στο μισό τα χρήματα που έδιναν στις πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας,

4.  το 60% των χρονίως πασχόντων αντιμετωπίζουν οικονομικούς περιορισμούς ή λίστες αναμονής στην πρόσβασή τους σε υπηρεσίες Υγείας,

5.  οι χρονίως πάσχοντες έχουν μειώσει κατά 30% τις επισκέψεις τους και κατά 50% τις δαπάνες τους σε υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, κατά την τριετία 2011-2013,

6.  το επίπεδο της αυτοεκτίμησης της υγείας των χρονίως πασχόντων έχει μειωθεί κατά 60% από το 2012.

7.  οι 8 στους 10 ασθενείς μείωσαν τις δαπάνες για στέγαση, μετακινήσεις και τηλεπικοινωνίες για να αγοράζουν φάρμακα, ενώ 4 στους 10 έφτασαν στο σημείο να κάνουν οικονομία ακόμη και στη διατροφή για τον ίδιο σκοπό. Μάλιστα, οι 2 στους 10 έκοψαν εντελώς τις επισκέψεις στους γιατρούς.

8.  Και αυτό τη στιγμή που: 2,5 εκατ. Έλληνες πάσχουν από υπέρταση, το μέσο μηνιαίο κόστος για έναν ασθενή που πάσχει από Αλτσχάιμερ αγγίζει τα 314 ευρώ, κάθε διαβητικός χρειάζεται περίπου 1.500 ευρώ το χρόνο για τα φάρμακά τουλάχιστον, κάθε Έλληνας που πάσχει από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια χρειάζεται το χρόνο 1.711 ευρώ για την αγωγή του, ένας στους τρεις Έλληνες ασθενείς αναγκάζεται να διαφοροποιήσει τη θεραπεία του, αραιώνοντας τη συχνότητα λήψης φαρμάκου, ώστε να διαρκέσει περισσότερο, λόγω οικονομικής αδυναμίας να αγοράζει φάρμακα.

Οι Γιατροί του Κόσμου δήλωσαν δια στόματος της κα Άννας Μαΐλη ότι «Περισσότερο από το ένα τέταρτο των Ελλήνων δεν είναι σε θέση να αντέξουν οικονομικά την κάλυψη των δαπανών υγείας… πάνω από τρία εκατομμύρια άνθρωποι, ή 27,2 % του πληθυσμού, δεν μπορούν να πληρώσουν τις εισφορές τους στην κοινωνική ασφάλιση και ως εκ τούτου, αποκλείονται από τη δωρεάν υγειονομική περίθαλψη. Είμαστε πολύ ανήσυχοι για τον αριθμό των ανθρώπων που έχουν χάσει την πρόσβαση στην κοινωνική ασφάλιση. Αυτό έχει σοβαρές συνέπειες για την υγεία των παιδιών και των εγκύων γυναικών», εξηγώντας ότι πολλές οικογένειες δεν έχουν πλέον εμβολιάσει τα βρέφη. Το κόστος των εμβολιασμών κατά τη διάρκεια των πρώτων έξι χρόνων ενός παιδιού είναι μεταξύ 1.400 και 1.800 € ποσό το οποίο είναι πρακτικώς ανέφικτο να καλύψει ανασφάλιστος. «Κάθε μέρα βλέπουμε παιδιά ηλικίας δύο ή τριών ετών που δεν έχουν εμβολιαστεί. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων εννέα μηνών εξετάσαμε 10,633 παιδιά εκ των οποίων 6.580 θα έπρεπε να έχουν εμβολιαστεί. Οι κυβερνητικές περικοπές στις δαπάνες για την υγεία λόγω του καθεστώτος λιτότητας που έχει επιβληθεί από το 2010 από την τρόικα, είχε μια ευρύτερη επίδραση και στο ελληνικό ποσοστό γεννήσεων. Μεταξύ 2008 και 2011, ο αριθμός των θνησιγενών βρεφών αυξήθηκε κατά 21 % ενώ κατά τα προσεχή χρόνια, ένας αυξανόμενος αριθμός γυναικών θα τείνει να έχει λιγότερα παιδιά» δήλωσε η κα Άννα Μαΐλη. [21]

Από τα πιο χαρακτηριστικά γεγονότα της έλλειψης πρόσβασης στην υγεία ήταν η αναστολή της πίστωσης τόσο από τους ιατρούς όσο και από τους φαρμακοποιούς προς τον ΕΟΠΥΥ λόγω των σωρευμένων οφειλών και της συστηματικής αθέτησης των υποσχέσεων από την ηγεσία του Υπουργείου Υγείας να τηρήσει το χρονοδιάγραμμα της αποπληρωμής που η ίδια όρισε!!!. Αποτέλεσμα ήταν κατά μεγάλα περιοδικά χρονικά διαστήματα να μην εκτελούνταν συνταγές, να μην εξετάζονταν οι ασθενείς και να μην γίνονται οι απαιτούμενες εργαστηριακές εξετάσεις. Όλες οι παρακλινικές εξετάσεις που προβλέπονται από τον Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας του ΕΟΠΥΥ πραγματοποιούνται στους δικαιούχους του ΕΟΠΥΥ με τις εξής προϋποθέσεις:

1.  Χωρίς συμμετοχή του ασφαλισμένου εντός των Μονάδων Υγείας του Οργανισμού (πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) ή των σχηματισμών του ΕΣΥ.

2.  Με 15% συμμετοχή του δικαιούχου σε συμβεβλημένα με τον Οργανισμό διαγνωστικά εργαστήρια.

3.  Και με την διευκρίνιση ότι δεν προβλέπεται καμία αποζημίωση στο δικαιούχο σε μη συμβεβλημένο διαγνωστικό εργαστήριο δηλαδή θα τις πληρώνουν στο σύνολο οι ασθενείς

4.  Με πλαφόν αριθμού εργαστηριακών εξετάσεων.

Στην πράξη λοιπόν οι ασθενείς επειδή τα εργαστήρια του ΕΟΠΥΥ δεν έχουν αντιδραστήρια-υπολειτουργούν και οι αναμονές στα δημόσια νοσοκομεία είναι μεγάλες, αναγκάζονται να καταφεύγουν μαζικά στα ιδιωτικά εργαστήρια. Με την αναστολή της πίστωσης οι ασθενείς αναγκάζονταν να καταβάλουν εξ ολοκλήρου τις εργαστηριακές εξετάσεις που έκαναν στα διαγνωστικά κέντρα, το δε κόστος των οποίων δεν κάλυπτε ποτέ ο ΕΟΠΥΥ με την πρόφαση των παραπάνω προϋποθέσεων!!! Αναφορικά δε με πλαφόν, όταν για παράδειγμα καρκινοπαθείς που έχουν ολοκληρώσει το πρωτόκολλο θεραπείας τους και υποβάλλονται συχνά σε επαναληπτικές εξετάσεις για προληπτικό έλεγχο, χρειαστούν κάποιες επιπλέον εξετάσεις για διερεύνηση κάποιας «ύποπτης» κατάστασης, τότε και αυτοί θα πρέπει να τις πληρώσουν επίσης από την τσέπη τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ΕΟΠΥΥ ξεκίνησε με τον προϋπολογισμό των 350 εκατ. για την κάλυψη των εργαστηριακών εξετάσεων 9,5 εκ ασφαλισμένων, ενώ οι δαπάνες μόνο του ΟΠΑΔ για το 2011 ήταν 250 εκατ. για 1,2 εκ ασφαλισμένους, δηλαδή ήταν αναμενόμενο να μην μπορεί να ανταποκριθεί στο κόστος των δαπανών και να μείνει ουσιαστικά οι ασθενείς ανασφάλιστοι παρότι ήταν θεωρητικώς ασφαλισμένοι. [22] , [22.2]

ΕΡΕΥΝΑ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΑΥΤΟΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Σε ολόκληρο τον πλανήτη οι εισφορές ασφάλισης των αυτοαπασχολούμενων σχετίζονται σε εύλογο ποσοστό με το εισόδημα τους ή με το πραγματικό μέσο ή κατώτατο εισόδημα της κάθε χώρας. Οι περισσότερες χώρες έχουν και ανεισφορολόγητο όταν τα εισοδήματα των αυτοαπασχολούμενων είναι κάτω των συγκεκριμένων ορίων που καθορίζει το νομοθετικό πλαίσιο της εκάστοτε χώρας. Το ποσοστό των κρατών με το σύστημα αναλογικών με το εισόδημα εισφορών ξεπερνά παγκοσμίως το 50 % σε σχέση με τα λοιπά που έχουν πάγιο επί σταθερών ποσών (μέσου η κατωτάτου εισοδήματος) η μεικτό σύστημα υπολογισμού. Ακόμα και στις τελευταίες περιπτώσεις τα τελικά ποσά εισφορών είναι αξιοσημείωτα ελαφρύτερα από τα εν Ελλάδι ισχύοντα, υπάρχει σαφής πρόνοια ελάφρυνσης των υποαπασχολουμένων με ανεισφορολόγητα κλπ (http://lawyalty.wordpress.com/)

Βέβαια υπάρχει στη χώρα μας και το ακανθώδες σημείο του παραλογισμού του «μέσου κατά κεφαλήν εισοδήματος», το όποιο μέχρι πρότινος ήταν ένα υπέρογκο ποσό, δηλαδή τα 20.000 ευρώ, που δεν ισχύει σε καμιά περίπτωση. Ακόμη κι έτσι, μετά από 5 χρονιά κρίσης με κολοσσιαία πτώση του ΑΕΠ  25% που δεν έχει συμβεί σε καμιά χώρα εν καιρό ειρήνης  ακόμα  το δημόσιο τεκμαίρει ότι το μέσο εισόδημα εξακολουθεί να παραμένει τόσο υψηλό! Είναι δε χωριστό θέμα για ποιο λόγο πρέπει να μπαίνει ως βάση υπολογισμού ο μισθός του δημοσίου υπαλλήλου και όχι πχ ο ελάχιστος μισθός του ιδιωτικού τομέα, που πρόσφατα κατακρημνίστηκε πολύ κάτω από τα 500 ευρώ και εκφράζει σαφώς καλυτέρα τις οικονομικές δυνάμεις του μέσου Έλληνα εργαζομένου.

Ακόμα όμως και οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι συνταξιούχοι δημοσίου, είχαν μεσοσταθμικη απώλεια εισοδήματος που άγγιξε το 40%.  Οι εμπορικές επιχειρήσεις μεγαλύτερη, κρίνοντας από τον τεράστιο αριθμό όσων έκλεισαν. Οι αυτοαπασχολούμενοι πχ δικηγόροι και μηχανικοί σε ποσοστά δραματικά, δηλαδή άνω του 30% είχαν μηδενικές η ελάχιστες παραστάσεις κ άδειες οικοδομών αντίστοιχα!

Έτσι και η παράμετρος υπολογισμού των εισφορών δηλαδή οι μισθοί  των δημοσιών υπαλλήλων είναι κόκκινο πανί πια καθώς δεν σχετίζονται καθόλου τα εισοδήματα τους με αυτά της μεγάλης μάζας των χιλιάδων νεόπτωχων ανασφάλιστων ελεύθερων επαγγελματιών, ώστε να πρέπει οι δυο έννοιες να αποσυσχετιστούν (μισθοί των μεν – εισφορές των δε), έτι δε περισσότερο η μείωση αποδοχών των πρώτων σε καμιά περίπτωση δεν απεικονίστηκε ως μείωση αλλά ως… αύξηση (!!!) των εισφορών των δεύτερων!

Είτε μικρό είναι το ποσοστό υπολογισμού εισφορών των άλλων κρατών (5 %) είτε μεγάλο (30 %) σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικά ελαφρύτερο ως συνεισφορά στα δημόσια βάρη από το Ελλαδικό σύστημα εισφορών για τα μικρά και μεσαία εισοδήματα, προφανώς λοιπόν συμφερότερο για τον μέσο ασφαλισμένο, καθώς του αφήνει ένα επαρκές εισόδημα για να ζήσε, σε δε περιπτώσεις όπως της  Αγγλίας υπάρχει ανεισφορολόγητο όριο έως τα 7000 περίπου ευρώ ετησίως χωρίς ο ασφαλισμένος να χάνει το συνταξιοδοτικό του δικαίωμα και την  περίθαλψη!

Φυσικά όταν λεμέ ότι υπολογίζουν με βάση το εισόδημα ακολουθούν έναν άτυπο κανόνα που προσεγγίζει το 15 % κατά μέσο όρο του εισοδήματος , όριο  που θεωρείται λογικό για απόδοση ασφαλιστικής υποχρέωσης. Δεν βάζουν πχ το 50 % του εισοδήματος, ούτε βέβαια και το 100%  του εισοδήματος που βάζει η Ελλάδα σε όποιον αυτοαπασχολούμενο έχει  εισόδημα … 4000 ευρώ! Η Ιαπωνία πχ που έχει επίσης οριζόντια ετήσια εισφορά, είναι σημαντικά  χαμηλότερη από τις ισχύουσες εν Ελλάδι.

Στην Ελλάδα τα ταμεία των αυτοαπασχολούμενων, που πληρώνουν δηλαδή  οι ίδιοι ολόκληρες τις εισφορές τους, άνευ κράτους και εργοδότη είναι τυπικά 2, ΟΑΕΕ για εμπόρους και το ΕΤΑΑ για τα επιστημονικά επαγγέλματα.

Ουσιαστικά είναι τρία γιατί και οι αγρότες πληρώνουν οι ίδιοι της εισφορές τους, με τη διάφορα ότι ΟΓΑ δέχεται σημαντικές βοήθειες από τον κρατικό προϋπολογισμό και έχει σημαντικά κατώτερα ύψη εισφορών, ώστε να είναι το πιο ήπιο εισφοροδοτικά ταμείο. Σε κανένα από τα 3 ταμεία αυτά ο εισφορές δεν σχετίζονται με το εισόδημα των ασφαλισμένων , κατά τρόπο προκλητικό, στον ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ μάλιστα ξεπερνούν ετησίως ύψη που είναι πρωτοφανή για κάθε χώρα. Υπάρχουν μόνο κάποιες εντελώς αυθαίρετες ασφαλιστικές κατηγορίες η κατωτάτη των οποίων είναι ήδη δυσπρόσιτη από το 50 % των ασφαλισμένων καθώς κυμαίνεται για σύνταξη και υγεία από 3500 χιλιάδες έως 6000 ευρώ το χρόνο!

Σαν δεύτερη συνέπεια, έχει την ίδια συνεισφορά στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας στα βάρη δηλαδή ένας μικροεπαγγελματίας με έναν συνάδελφο του με δεκαπλά εισοδήματα . Η μόνη αναπροσαρμογή, υποχρεωτική μάλιστα για όλους είναι η ανά τριετία αύξηση των εισφορών, που είναι εντελώς άσχετη με την εισφοροδοτική  ικανότητα γιατί κάποιοι μπορεί να αυξήσουν τα έσοδα τους μετά το πέρας της , ενώ κάποιοι άλλοι να τα μηδενίσουν, αλλά παρόλα αυτά να μην λαμβάνεται υπόψη, ούτε το ένα ούτε το άλλο.

Οι ελληνικές κυβερνήσεις στρουθοκαμηλίζουν στην αδικία, επικαλούμενες δικαιολογίες απαράδεκτες, όπως την φοροδιαφυγή, λες και οι  χώρες του πλανήτη που εφαρμόζουν το αναλογικό σύστημα εισφορών δεν έχουν φοροδιαφυγή,  η λες και με το οριζόντιο σύστημα εισφορών που έχουμε εδώ και 50 χρονιά την εξολοθρεύσαμε!

Ας σημειωθεί δε ότι από το σύνολο όσων νέων κυρίως επαγγελματιών καταβάλλουν εισφορές ένα 50%  το κάνει με την βοήθεια, πλήρη η μερική, αποταμιεύσεων και συντάξεων γονέων, παππούδων κλπ, πράγμα που ομολογεί το αδιέξοδο της σημερινής καταστάσεως, οπού οι συντάξεις καταβάλλονται στους παλιούς για να… πληρώνουν τις εισφορές των… νέων, που με τις σειρά τους χρηματοδοτούν τους παλιούς ξανά, σε έναν απαράδεκτο από κάθε οικονομική πλευρά φαύλο κύκλο, που ξεπέρασε τα όρια του!

Σε κάθε περίπτωση οι εισφορές των ασφαλισμένων δεν κατατίθενται υπέρ ατομικών τους ασφαλιστικών λογαριασμών, αλλά για την κάλυψη των συντάξεων των σημερινών συνταξιούχων, πράγμα που περιπλέκει τα πράγματα, καθώς έχουμε αναδιανεμητικό και όχι ανακεφαλαιοποιητικό σύστημα. Αυτό επιτείνει την φορολογική διάσταση των εισφορών και την ανάγκη να γίνει αναλογικότερη η κατανομή τους ανά ασφαλισμένο , ιδία δε αφότου εντελώς καταχρηστικά για πρώτη φορά στην ασφαλιστική ιστορία το ελληνικό δημόσιο επιχειρεί με τη βία να υφαρπάξει τις εισφορές αυτές με κατασχέσεις ακόμα και από ασφαλισμένους που είχαν μηδενικά και ισχνά εισοδήματα και για διαφόρους λόγους είτε δεν ασκούσαν είτε ασκούσαν μερικώς το επάγγελμα τους, όταν πχ δεν έχει ανάλογες εξωφρενικές απαιτήσεις από μερικά απασχολούμενους μισθωτούς.

Έτσι βάλλει κατά του δικαιώματος στην εργασία δεκάδων χιλιάδων εργαζομένων που αναγκάζονται υπό το φόβο των εισφορών και των διώξεων να εγκαταλείψουν το επάγγελμα τους με την άσκηση ψυχολογικής και οικονομικής βίας . Η Ελλάδα επίσης διαθέτει την παγκοσμία πρωτοτυπία να χρεώνει πλήρεις εισφορές υγείας ακόμα και σε ασφαλισμένους που αδυνατούσαν να τις  πληρώσουν και που κατ επέκταση τις στερηθήκαν, χωρίς φυσικά να μπορεί να αναπληρώσει την μη παροχή των υπηρεσιών αυτών με αναδρομή στο χρόνο!!

Φυσικά, οι ακραίες ρυθμίσεις, με τον εξαναγκασμό σε καταγραφή απαραδέκτως πολλών προσωπικών δεδομένων και τα ανακριτικά πεδία συμπλήρωσης, δεν προσβάλλουν μόνο την αρχή της αναλογικότητας και της συνεισφοράς στα βάρη – όταν δεν εισάγεται με την ρύθμιση και διαδικασία ελάφρυνσης εισφορών όσων είχαν πολύ χαμηλό εισόδημα με μόνη συνέπεια την μείωση της μελλοντικής συντάξεως  -  ώστε εντελώς δικαιολογημένα οι ρυθμίσεις αυτές να έχουν αποτύχει. Η επιβάρυνση με υπέρογκες προσαυξήσεις και τοκοφόριες πάσης φύσεως καθίστα ανάλγητη την πολίτικη χρέωσης – εξόφλησης  εισφορών, καθώς απωθεί ακόμα και όσους επιθυμούσαν να προσφέρουν ένα ποσό που δύνανται να καταβάλλουν.

Τέλος η Ελλάδα πια έχει το μεγαλύτερο αριθμό ανέργων, υποαπασχολουμένων και ανασφάλιστων ατόμων στην Ευρώπη, γεγονός που καθίστα άμεσα αναδιοργανωτέο το ασφαλιστικό της σύστημα, τον τρόπο υπολογισμού εισφορών, την αναδιανομή των ασφαλιστικών πόρων με περικοπή από τα ταμεία του δημοσίου και απόδοση δίκαιης αναλογίας σε αυτά των αυτοαπασχολούμενων (το κράτος έχει υποχρέωση ΙΣΗΣ συμμετοχής σε όλα τα ταμεία, από τον προϋπολογισμό) για να ελαφρυνθούν οι ασφαλισμένοι από εισφορές, και φυσικά την πάταξη των υπέρογκων εξόδων και λεηλασιών που τα ώθησαν σε οικονομική κατάρρευση.

Τα στοιχεία έρχονται από το Αμερικανικό Υπουργείο Κοινωνικής Ασφάλισης  – 2012. http://www.ssa.gov/policy/docs/progdesc/index.html

Όπως θα δείτε πρώτη και καλύτερη φιγουράρει η Ελλάδα , η οποία φέρεται  να έχει .. αναλογικό με το εισόδημα σύστημα εισφορών!

1.       Ελλάδα: Αυτοαπασχολούμενος 20 % των μηνιαίων αποδοχών, σύμφωνα με μία από τις 14 ασφαλιστικές κατηγορίες.  Δεν υπάρχουν ελάχιστες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών. Οι μέγιστες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών , εφόσον έχει ασφαλιστεί μετά την πρώτη 31 Δεκέμβρη του 1992 , είναι € 66,561.60 το χρόνο –  € 34,051.50 το χρόνο, αν πρώτα ασφαλισμένος πριν από την 1η Ιανουαρίου 1993. Φυσικά πρόκειται περί τραγικού ψεύδους, η αναφορά αύτη του 20%. Εάν εφαρμοζόταν σε ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ συνολικά για τις εισφορές ( σύνταξη και υγεία ) το … 20 % αυτό, θα σήμαινε ότι κάποιος ασφαλισμένος των ετήσιων εσόδων των 6800 ευρώ, θα πλήρωνε ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ της τάξεως των 1360 ευρώ, πράγμα φυσικά που δεν συμβαίνει, καθώς πληρώνει το τριπλάσιο σχεδόν του ποσού αυτού. Οι μόνες αναφορές και συνισταμένες των εν Ελλάδι εισφορών είναι οι… αορίστως συντιθέμενες ασφαλιστικές κατηγορίες , που δεν εξειδικεύεται πως δομείται το ύψος  της κάθε μιας, ο... μισθός των δημοσίων υπαλλήλων (!) και οι... τριετίες ! Από το 1980 διαρκώς οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων, ειδικά στις ΔΕΚΟ, πολλαπλασιάζονται χωρίς βέβαια να τριπλασιαστούν και τα εισοδήματα των υπόλοιπων εργαζομένων. Σε κάθε περίπτωση ακόμα και εάν υποτεθεί ότι το 20% αυτό αναφέρεται στον μέσο μισθό των δημοσίων υπαλλήλων, εξηγήσαμε ότι αυτός ο συσχετισμός πια είναι εντελώς άσχετος, οι δε απόλαβες αυτών έχουν μειωθεί δραματικά εδώ και 3 χρόνια, χωρίς ανάλογη ποσοστιαία όμως μείωση και των εξαρτώμενων από τους μισθούς των Δ.Υ. ασφαλιστικών εισφορών των αυτοαπασχολούμενων!

2.       Ιρλανδία: 4% ασφαλιστικές εισφορές και εθελοντική η καταβολή όταν είσαι  κάτω από τα 5.000 ευρώ [94]

3.       Μπαχάμες: What is the contribution rate for Voluntarily Insured Persons? The contribution rate for Voluntarily Insured Persons is 5 percent of their average weekly insurable wage or income. This rate is based on their last year worked as an employed or self-employed person. The weekly contribution rate is payable on a maximum weekly insurable wage or income of $250, or $400 as of January, 1999. [95]

4.       Γιβραλτάρ: WEEKLY RATE OF EARNINGS CONTRIBUTION Up to £50.00   =  £10.00, £50.01 to £150.87 = 20% of gross earnings, £150.88 and over = £30.17 [96]

5.       Ισραήλ: Self-Employed Person – Rates of insurance contributions paid by self-employed person Share, Self-employed persons who are 18 years of age and over but who have not yet reached retirement age pay their contributions according to the following specifications: For that share of their income which is 60% or below of the average wage NIS 5,297 (as of Jan 01, 2013) they pay national insurance contributions equivalent to % 6.72 (as of Jul 01, 2002) of that share and pay health insurance contributions equivalent to % 3.10 (as of Jan 01, 1995) of that share. For that share of their income which exceeds 60% of the average wage up to the maximum level of income for which national and health insurance contributions must be paid, they pay national insurance contributions equivalent to % 11.23 (as of Jan 01, 2006) of that share and pay health insurance contributions equivalent to % 5.00 (as of Jan 01, 2006) of that share. For the table of insurance rates and amounts for self-employed persons, press [97]

6.       Αργεντινή: Αυτοαπασχολούμενος… Συνεισφορές των 153 πέσος σε 675 πέσος, ανάλογα με το είδος της εργασίας και των μεικτών αποδοχών περιστασιακά εργαζόμενους, το 5% των δηλωθέντων κερδών. Σημείωση: Οι αυτοαπασχολούμενοι μπορούν είτε να καταβάλει μηνιαίες εισφορές, σύμφωνα με μια φορολογητέα βάση που ποικίλλει ανάλογα με το είδος της εργασίας και τον αριθμό των εργαζομένων ή να πληρώσει ένα ενιαία μηνιαία εισφορά για την κοινωνική ασφάλιση, φόρο προστιθέμενης αξίας, και τα κέρδη ,σύμφωνα με τα διάφορα μέτρα του μεγέθους της επιχείρησης

7.       Βραζιλία: Αυτοαπασχολούμενος… 20 % των δηλωθέντων κερδών. Οι ελάχιστες μηνιαίες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι ο νόμιμος μηνιαίος βασικός μισθός (545 ρεάλ). Οι μέγιστες μηνιαίες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι 3,691.74 ρεάλ. Συνεισφορές του αυτοαπασχολούμενου προσώπου χρηματοδοτούν επίσης δαπάνες ασθενείας και μητρότητας

8.       Καναδάς: Αυτοαπασχολούμενος… 9,9 % των καλυπτόμενων κερδών. Οι ελάχιστες ετήσιες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι C $ 3500. Οι μέγιστες ετήσιες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι C $ 48.300. Κέρδη όριο ρύθμισης: Προσαρμοσμένα σε ετήσια βάση σύμφωνα με τις αυξήσεις της μέσο όρο του βιομηχανικού εργάτη.

9.       Χιλή: Αυτοαπασχολούμενος… 10 % των δηλωμένων κερδών για τη σύνταξη γήρατος συν ένα μέσο όρο 1,49 % των δηλωθέντων κερδών για την αναπηρία και την ασφάλιση επιζώντων και 1,55 % για τα διοικητικά τέλη. Οι ελάχιστες μηνιαίες αποδοχές δηλώνονται χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι 182.000 πέσος.

10.     Κούβα: Αυτοαπασχολούμενος… 25 % του δηλωθέντος εισοδήματος, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του νόμου. Οι μηνιαίες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών υπόκεινται στο ελάχιστο και κατ’ ανώτατο όριο. Συνεισφορές του αυτοαπασχολούμενου προσώπου χρηματοδοτήσει επίσης ασθενείας και μητρότητας οφέλη και benefits.UFs αναπηρίας. Το UF είναι 21,947.23 πέσος και είναι ρυθμίζεται καθημερινά ανάλογα με την εξέλιξη του δείκτη τιμών καταναλωτή.

11.     Εκουαδόρ: Αυτοαπασχολούμενος… 9,74 % των ακαθάριστων εσόδων που δηλώνονται. Οι ελάχιστες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι $ 264. Δεν υπάρχουν μέγιστες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών.

12.     Μεξικό: Αυτοαπασχολούμενος… Υποχρεωτικός ατομικός λογαριασμός κοινωνικής ασφάλισης : 6.275 % του νομίμου καθημερινά κατώτατος μισθός στην Πόλη του Μεξικού για τις παροχές γήρατος συν 2.375 % του νόμιμου καθημερινά κατώτατος μισθός στην Πόλη του Μεξικού για παροχές αναπηρίας και επιζώντων.

13.     Νικαράγουα: Αυτοαπασχολούμενος… 10 % των δηλωθέντων κερδών (γήρατος, αναπηρίας και επιζώντων και εξαρτώνται από τα συμπληρώματα) ή 18,25% των δηλωθέντων κερδών (γήρατος, αναπηρίας και επιζώντων και εξαρτώνται από τα συμπληρώματα, ασθενείας και μητρότητας, καθώς και τα οικογενειακά επιδόματα). Οι κληρικοί συμβάλλουν 7.60 % των δηλωθέντων κερδών για συντάξεις γήρατος, αναπηρίας και επιζώντων.

14.     Παναμάς: Αυτοαπασχολούμενος… Μόνο κοινωνικής ασφάλισης: 12,5 % (13,5 % το 2013) των ακαθάριστων μηνιαίων κερδών 500 balboas ή λιγότερο. Κοινωνική ασφάλιση και ατομικό λογαριασμό: 12,5 % ( 13,5 % το 2013)  του πρώτου 500 balboas στην κοινωνική ασφάλιση και το 11,41 % ( 12,41 % το 2013 ) των ακαθάριστων μηνιαίων αποδοχών άνω των 500 balboas στον ατομικό λογαριασμό. Του ασφαλισμένου η συμβολή στον ατομικό λογαριασμό περιλαμβάνει το 1% του κέρδη άνω των 500 balboas συλλογικών γήρατος και ασφάλισης αναπηρίας και  0,0875 % των κερδών πάνω από 500 balboas για την εισφορά αλληλεγγύης. Οι ελάχιστες αποδοχές που  χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι ο νόμιμος μηνιαίος  κατώτατου μισθού. Δεν υπάρχουν μέγιστες αποδοχές που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών.

15.     Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής: Αυτοαπασχολούμενος… 12,4 % των  κερδών (προσωρινά μειώνεται στο 10,4 % για το 2011 και το 2012). Οι μέγιστες ετήσιες αποδοχές που  χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι 110.100 δολάρια. (Οι μέγιστες αποδοχές  χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών προσαρμόζονται αυτόματα για τα επίπεδα των μισθών)

16.     Ουρουγουάη: Μόνο κοινωνικής ασφάλισης: 15 % των ακαθάριστων μηνιαίων αποδοχών των 24.709 πέσος ή λιγότερο. Κοινωνική ασφάλιση και ατομικός λογαριασμός: 15 % των πρώτων 24.709 πέσος ακαθάριστες μηνιαίες αποδοχές για την κοινωνική ασφάλιση -  15 % των ακαθάριστων μηνιαίων αποδοχών πάνω από 24.709 πέσος για ατομικό λογαριασμό –  7,5 % των ακαθάριστων μηνιαίων αποδοχών  εάν έχει εγγραφεί εθελοντικά. Του ασφαλισμένου συμβολή ατομικό λογαριασμό περιλαμβάνει κατά μέσο όρο 0,97 %  καλυμμένων κερδών για την αναπηρία και συντάξεις επιζώντων και κατά μέσο όρο 1,86%  των καλυπτόμενων κέρδη για τα διοικητικά τέλη. Οι μέγιστες μηνιαίες αποδοχές που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι 74.128 πέσος. Τα Κέρδη που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών προσαρμόζεται ανάλογα με το μέσο δείκτης των μισθών των υπαλλήλων». EΔΩ όλες οι χώρες της Αμερικής [98]

17.     Σιέρα Λεόνε: Για την μεγάλη πλειοψηφία των χωρών της Αφρικής είτε δεν υπάρχουν στοιχεία εισφοράς αυτοαπασχολούμενων, είτε δεν υπάρχει καμιά υποχρεωτική ασφάλιση, λόγω της κακής οικονομικοτεχνικής κατάστασης τους. Ξεχωρίζει όμως η Σιέρα Λεόνε, αφού εφαρμόζει εισοδηματικό κριτήριο, και άλλες χώρες όμως, που δειλά κτίζουν ασφαλιστικό σύστημα. Αυτοαπασχολούμενος: 15 % του μηνιαίου εισοδήματος.

18.     Λιβύη: Αυτοαπασχολούμενος… 15.675 % του δηλωθέντος εισοδήματος.

19.     Πράσινο Ακρωτήριο: Αυτοαπασχολούμενος… 10 % των ακαθάριστων μηνιαίων αποδοχών συν 1,5 % του ακαθάριστου μηνιαίου  κέρδους. Διοικητικά τέλη του αυτοαπασχολούμενου προσώπου χρηματοδοτούν επίσης δαπάνες ασθένειας  και  παροχές μητρότητας

20.     Αυστρία: Αυτοαπασχολούμενος… Οι συνεισφορές κυμαίνονται μεταξύ 16,25 % και του 20% των κερδών , σύμφωνα με το επάγγελμα. Οι αγρότες συνεισφέρουν το 15% των αποδοχών. Οι εισφορές που καταβάλλετε ως εργαζόμενος εξαρτώνται από τις ακαθάριστες αποδοχές σας. Εάν είστε αυτοαπασχολούμενος, βάσει των επαγγελματικών εσόδων σας (όταν συντρέχει περίπτωση, προβλέπεται ελάχιστη εισφορά!!) [99]

21.     Λευκορωσία: Αυτοαπασχολούμενος… 6 % του δηλωθέντος εισοδήματος. Συνεισφορές του αυτοαπασχολούμενου προσώπου χρηματοδοτούν επίσης τα οικογενειακά επιδόματα, τα επιδόματα ανεργίας, και την επιχορήγηση κηδείας.

22.     Βουλγαρία: Αυτοαπασχολούμενος…  Κοινωνική ασφάλιση: Για άτομα που έχουν γεννηθεί πριν από την 1 Ιανουαρίου του 1960 , το 17,8% των δηλωθέντων κερδών – για τα άτομα που γεννήθηκαν μετά τις 31 Δεκεμβρίου 1959, το 12,8% των δηλωθέντων  κερδών . (οι παλιότεροι πληρώνουν περισσότερα δηλαδή, αντίθετα με την Ελλάδα – προ 93 και μετά). Οι ελάχιστες μηνιαίες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι 420 λέβα. Οι μέγιστες μηνιαίες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι 2.000 λέβα. Υποχρεωτική ατομικό λογαριασμό : 5 % των δηλωθεισών καλύπτονται κέρδη. Οι ελάχιστες μηνιαίες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι 420 λέβα. Οι μέγιστες μηνιαίες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι 2.000 λέβα.

23.     Κροατία: Αυτοαπασχολούμενος: 20 % μόνο για την κοινωνική ασφάλιση & 15 % της ασφαλιστικής βάσης για  τη κοινωνική ασφάλιση και τον υποχρεωτικό ατομικό λογαριασμό. Οι αυτοαπασχολούμενοι αγρότες απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος, συνεισφέρουν το 10% των καλυπτόμενων  κέρδη για την κοινωνική ασφάλιση και μόνο 5 % της ασφαλιστικής βάσης για την κοινωνική  ασφάλισης και τις υποχρεωτικές ατομικό λογαριασμό. Η ασφαλιστική βάση είναι ένα ποσοστό του ακαθάριστου μέσου μισθού όλων των απασχολούμενων  ατόμων (από 50 % έως 110 % ), ανάλογα με την κατηγορία της αυτοαπασχόλησης και  το επίπεδο της εκπαίδευσης ενός ατόμου. Συνεισφορές του αυτοαπασχολούμενου προσώπου χρηματοδοτήσει επίσης αναπηρίας και επιζώντων οφέλη και εργατικού ατυχήματος και επαγγελματικής ασθένειας. Υποχρεωτική ατομικό λογαριασμό: 5 % των κερδών που καλύπτονται καθώς και τις διοικητικές αμοιβές.

24.     Κύπρος: Αυτοαπασχολούμενος… 12,6 % του τεκμαρτού εισοδήματος που προβλέπονται στον κανονισμό για τις συγκεκριμένες επαγγελματικές κατηγορίες. Οι μέγιστες εβδομαδιαίες αποδοχές που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι € 1.025. Συνεισφορές του αυτοαπασχολούμενου προσώπου χρηματοδοτούν  επίσης δαπάνες ασθενείας σε χρήμα και παροχές μητρότητας. Για τους αυτοτελώς εργαζόμενους, το ποσοστό εισφοράς ανέρχεται στο 16,9%. Από το συνολικό αυτό ποσοστό του 16,9%, το 12,6% καταβάλλεται από τον αυτοτελώς εργαζόμενο και το 4,3% από το κράτος. ΔΗΛΑΔΗ ΣΥΝΕΙΣΦΕΡΕΙ ΚΑΙ Ο ΚΡΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ!  ΤΟ ΕΤΑΑ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΕΝΙΧΥΕΤΑΙ ΚΑΘΟΛΟΥ ΑΠΟ ΑΥΤΟΝ, ΕΝΩ ΟΛΑ ΤΑ ΑΛΛΑ ΤΑΜΕΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΑΠΟ ΑΥΤΟΝ ΖΟΥΝ. [100] Προβλέπεται υποχρεωτικό ελάχιστο ασφαλιστέο εισόδημα με κανονιστικές ρυθμίσεις για κάθε επαγγελματική κατηγορία αυτοτελώς εργαζόμενων. Οι αυτοτελώς εργαζόμενοι υποχρεούνται να καταβάλλουν εισφορές βάσει του ελάχιστου ασφαλιστέου εισοδήματος. Σε περίπτωση που ο αυτοτελώς εργαζόμενος αποδείξει ότι το εισόδημά του είναι χαμηλότερο από το ελάχιστο ασφαλιστέο εισόδημα της επαγγελματικής κατηγορίας στην οποία ανήκει, δύναται να καταβάλλει εισφορές οι οποίες υπολογίζονται βάσει του πραγματικού του εισοδήματος. [101]

25.     Δημοκρατία της Τσεχίας: Αυτοαπασχολούμενος… 28 % των δηλωθέντων μηνιαίων αποδοχών. Μια κατ’ αποκοπήν εισφορά 5.928 Κορώνα αν τα δηλωθέντα  κέρδη για εργασία πλήρους απασχόλησης είναι λιγότερο από 25 % του εθνικό μέσο όρο μηνιαίου μισθού. Το ελάχιστο που δηλώνονται κέρδη για μερική απασχόληση αυτοαπασχολούμενος είναι το 10% της εθνικό μέσο όρο μηνιαίου μισθού. Οι μέγιστες ετήσιες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι 72 φορές το εθνικό μέσο όρο μηνιαίου μισθού. Ο εθνικός μέσος μηνιαίος μισθός είναι 25,137 κορώνες.

26.     Φινλανδία: Αυτοαπασχολούμενος… Εισφορές  σύνταξης : 21,2 % των δηλωθέντων μηνιαίων αποδοχών , εφόσον είναι νεότεροι από την ηλικία 53 &  22,4 % των δηλωθέντων  μηνιαίων αποδοχών, εφόσον είναι ηλικίας 53 ή μεγαλύτερης ηλικίας. Αυτοαπασχολούμενοι στη δημιουργία μιας επιχείρησης , για πρώτη φορά πληρώνουν 25 % λιγότερο για τους πρώτους 48 μήνες εισφορών . Αν η επιχείρηση κλείνει πριν το τέλος του 48ου μήνα , οι υπόλοιποι μήνες μπορούν να εφαρμοστούν προς ένα δευτερόλεπτο  περίοδο της αυτοαπασχόλησης. Δεν υπάρχει όριο στο διάστημα μεταξύ αυτών  περιόδους. Οι ελάχιστες ετήσιες αποδοχές που  χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους άτομα είναι € 6,775.60. Οι μέγιστες ετήσιες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι € 153.875.

27.     Εσθονία: Κοινωνική ασφάλιση: 16 % των δηλωθέντων κερδών. Υποχρεωτικός ατομικός λογαριασμός : 4 % των δηλωθέντων κερδών συν διοικητική  αμοιβή.

28.     Γερμανία: Αυτοαπασχολούμενος… 19,6 % του μηνιαίου εισοδήματος. Η ελάχιστη μηνιαία συνδρομή είναι € 78,40  (940,80  ετησίως !) και το μέγιστο είναι € 1,097.60 (€ 940.80) ή ένα κατ ‘αποκοπή ποσό των € 514,50 (E – € 439,04 ), ανάλογα με τον τύπο  της κάλυψης που επιλέγει ο αυτοαπασχολούμενος.

29.     Guernsey: Αυτοαπασχολούμενος… 10,5 % των κερδών. Οι ελάχιστες ετήσιες αποδοχές που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι £ 6.292. Οι μέγιστες ετήσιες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι £ 105.144. Συνεισφορές του αυτοαπασχολούμενου προσώπου χρηματοδοτούν επίσης δαπάνες ασθενείας, μητρότητας, και εργασία, παροχές τραυματισμό, ιατρική συνταγή, μακροχρόνια περίθαλψη και κάποιες ιατρικές  υπηρεσίες.

30.     Ουγγαρία: Αυτοαπασχολούμενος… 10 % των δηλωθέντων μηνιαίων αποδοχών και το 27% των δηλωμένων μηνιαίων αποδοχών με τη μορφή ενός φόρου κοινωνικής συνεισφοράς. Οι ελάχιστες αποδοχές που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι η ελάχιστη μηνιαία των μισθών. Ο ελάχιστος μηνιαίος μισθός είναι 93.000 φιορίνια. Εισφορά κοινωνική του αυτοαπασχολούμενου προσώπου χρηματοδοτεί επίσης παροχές εργατικού ατυχήματος, παροχές ασθένειας και μητρότητας , καθώς και το επίδομα ανεργίας.

31.     Ισλανδία: Αυτοαπασχολούμενος… Οικουμενική σύνταξη: 7.79 % του τεκμαρτού εισοδήματος.  Συνεισφορές του αυτοαπασχολούμενου προσώπου χρηματοδοτούν επίσης την άδεια μητρότητας και πατρότητας οφέλη, εργασία, παροχές τραυματισμό, και τα επιδόματα ανεργίας. Υποχρεωτική επαγγελματικών συντάξεων: το 12% των κερδών.

32.     Ιρλανδία: Αυτοαπασχολούμενος… Με ετήσιο εισόδημα από € 5.000 και άνω, το 4 % των καλυπτόμενου  εισοδήματος. Το ετήσιο εισόδημα του αυτοαπασχολούμενου ατόμου που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι με βάση το ακαθάριστο επιδόματα κεφαλαίου μείον το εισόδημα και η συνταξιοδότηση (ιδιωτική σύνταξη). Οι εισφορές καταβάλλονται σε ετήσια βάση. Συνεισφορές του αυτοαπασχολούμενου προσώπου χρηματοδοτούν επίσης δαπάνες μητρότητας σε χρήμα, έγκριση, και ιατροφαρμακευτικές παροχές. Εθελοντική η καταβολή όταν το εισόδημα είναι κάτω από τα 5.000 ευρώ.

33.     Isle of Man: Αυτοαπασχολούμενος… Μια κατ’ αποκοπή ΕΙΣΦΟΡΑ των £ 2,50 την εβδομάδα συν 8 % των ετήσιων αποδοχών από £ 5.980 σε £ 39.000 το 1% των αποδοχών άνω £ 39.000. Οι εθελοντικά ασφαλισμένοι καταβάλλουν ένα κατ ‘αποκοπή ποσό των £ 12,60 την εβδομάδα. Εθελοντικές εισφορές χρηματοδοτούν μόνο τη βασική κρατική σύνταξη αρχαιότητας κατ’ αποκοπήν. Περίπου το 20 % της συνεισφοράς του αυτοαπασχολούμενου προσώπου διατίθεται για το Υπηρεσίες Υγείας για το κόστος των ιατρικών παροχών. Οι αυτοαπασχολούμενου ατόμου εισφορές χρηματοδοτούν όλες τις παροχές κοινωνικής ασφάλισης , εκτός από την κρατική δεύτερη σύνταξη, παροχές εργατικού ατυχήματος, και το επίδομα ανταποδοτικού αναζήτησης εργασίας.

34.     Jersey: Αυτοαπασχολούμενος… 10,5 % των κερδών -  από £ 796 το μήνα έως  £ 3.778 το μήνα συν 2 % από £ 3.779 το μήνα σε £ 12.500 το μήνα. Εισφορές αυτοαπασχολουμένων ατόμου χρηματοδοτούν επίσης παροχές ασθενείας, μητρότητας, και εργασία, παροχές τραυματισμό. Οι ελάχιστες μηνιαίες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι £ 796. Οι μέγιστες μηνιαίες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι £ 12.500.

35.     Λετονία: Αυτοαπασχολούμενος… 32.46 % των κερδών που καλύπτονται καθώς και διοικητικά τέλη για το ατομικό λογαριασμό . Τη συμβολή του συνόλου των αυτοαπασχολούμενων ατόμου 32.46 % των καλυπτόμενων κέρδη, 18 % των κερδών που χρηματοδοτεί το NDC σύνταξης και 2 % των καλυπτόμενων κέρδη χρηματοδοτεί το ατομικό λογαριασμό. Το υπόλοιπο χρηματοδοτεί η σύνταξη αναπηρίας, ασθένειας και μητρότητας, και τα οφέλη του γονέα. (Το 2013, το ποσοστό εισφοράς για το ατομικό λογαριασμό θα αυξηθεί στο 6 % των καλυπτόμενων κέρδη. Το ποσοστό της συνεισφοράς του NDC θα μειωθεί έτσι ώστε η συνολική ποσοστό συνεισφοράς παραμένει η ίδια)

36.     Λιχτενστάιν: Αυτοαπασχολούμενος Κοινωνική ασφάλιση : Μια κατ’ αποκοπήν εισφορά ποσού 234 φράγκα (γήρατος και επιζώντων) για ετήσιο εισόδημα μέχρι 3.000 φράγκα και 7,8 % του ετήσιου εισοδήματος (γήρατος και επιζώντων) και 1,5 % του ετήσιου εισοδήματος            (αναπηρία), εφόσον το ετήσιο εισόδημα είναι μεγαλύτερο από 3.000 φράγκα συν 3,6 % του συνολικού ποσού συνεισφοράς (διοικητικές αμοιβές). Δεν υπάρχει ανώτατο όριο εισοδήματος που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό των εισφορών. Υποχρεωτική επαγγελματικών συντάξεων: Οι εθελοντικές εισφορές καθώς και τις διοικητικές αμοιβές.

37.     Λουξεμβούργο: Αυτοαπασχολούμενος… 16 % του εισοδήματος. Οι ελάχιστες μηνιαίες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι ο νόμιμος κατώτατος μισθός. Οι μέγιστες μηνιαίες αποδοχές που  χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι πέντε φορές το νομικό ελάχιστο κοινωνικό μισθό. Ο κατώτατος μισθός είναι € 1,801.49. Το ποσό των εισφορών αποτελεί ποσοστό επί των επαγγελματικών εισοδημάτων σας. [102]

38.     Μάλτα: Αυτοαπασχολούμενος… Από € 26,25 έως € 56,78 την εβδομάδα, ανάλογα με το καθαρό εισόδημα από αυτοαπασχόληση. Το μέγιστο ετήσιο καθαρό εισόδημα που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι € 17.417 για άτομα που έχουν γεννηθεί πριν την 31η Δεκεμβρίου 1961 και € 19.682 για άτομα που έχουν γεννηθεί την ή μετά την 1, Ιαν., 1962. Συνεισφορές του αυτοαπασχολούμενου προσώπου χρηματοδοτούν επίσης δαπάνες ασθενείας σε χρήμα και εργασία.

39.     Ολλανδία: Αυτοαπασχολούμενος… 17,9 % των καλυπτόμενων κέρδη για τις συντάξεις γήρατος και 1,1 % των καλυπτόμενων κερδών για τη σύνταξη επιζώντος. Οι μέγιστες ετήσιες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι € 33.436.

40.     Νορβηγία: Αυτοαπασχολούμενος… 11 % του συντάξιμου εισοδήματος (εισόδημα από αυτοαπασχόλησης). Οι εισφορές υπολογίζονται με βάση συντάξιμο εισόδημα μεγαλύτερο από 39.600 κορώνες. Η μέγιστη συνεισφορά είναι 25 % των συντάξιμων εισοδημάτων άνω των 39.600 κορόνων. Συνεισφορές του αυτοαπασχολούμενου προσώπου χρηματοδοτούν επίσης δαπάνες ασθενείας και μητρότητας. Το ποσοστό εισφοράς των αυτοαπασχολούμενων είναι 11,0% επί των εισοδημάτων επί των οποίων γίνονται κρατήσεις (τα οποία αποκτώνται από ελευθέρια επαγγέλματα). Για παράδειγμα με 3.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα = 330 ευρώ ΟΙ ΕΤΗΣΙΕΣ  ΕΙΣΦΟΡΕΣ στην Νορβηγία. Με το ίδιο εισόδημα 4.000 ευρώ στην Ελλάδα. Δεν καταβάλλονται εισφορές κοινωνικής ασφάλισης για το εισόδημα κάτω από το «όριο απαλλαγής ” (frikortgrense). Το όριο αυτό είναι τα NOK 39.997 για το 2010. (δηλαδή 4740.05 ευρώ). [103]

41.     Ρουμανία: Αυτοαπασχολούμενος… Κοινωνική ασφάλιση: 28,3 % του εισοδήματος (θα μειωθούν σταδιακά σε 25 % μέχρι το 2016). Δεν υπάρχουν ελάχιστες ή μέγιστες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών. Υποχρεωτικός ατομικός λογαριασμός: 3 % των ακαθάριστων αποδοχών συν έως και 2,5 % του εισφορές και 0,05 % του καθαρού ενεργητικού υπό διαχείριση το μήνα για διοικητικές αμοιβές. Οι ελάχιστες αποδοχές που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι 35 % του εθνικού μέσου ακαθάριστου μισθού. Οι μέγιστες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι πέντε φορές τα εθνικό μέσο όρο ακαθάριστου μισθού.

42.     Σερβία: Αυτοαπασχολούμενος… 22 % εισοδήματος. Το ελάχιστο μηνιαίο εισόδημα που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι 35 % από τις  μέσες μηνιαίες ακαθάριστες αποδοχές τους τρεις προηγούμενους μήνες. Το μέγιστο μηνιαίο εισόδημα που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι πέντε φορές τα εθνικές μέσες μηνιαίες ακαθάριστες αποδοχές κατά τον προηγούμενο μήνα. Οι μέσες μηνιαίες ακαθάριστες αποδοχές είναι 55.505 δηνάρια (Φεβρουάριος 2012).

43.     Δημοκρατία της Σλοβακίας: Αυτοαπασχολούμενος… Κοινωνική ασφάλιση: 18 % των μηνιαίων αποδοχών που δηλώθηκαν για τις παροχές γήρατος και 6 % από τις μηνιαίες αποδοχές για παροχές αναπηρίας  παροχές επιζώντων. Διαχειριστές των συνταξιοδοτικών ταμείων μπορεί να χρεώνουν έως και 1 % του αυτοαπασχολούμενου προσώπου μηνιαία εισφορά στο επιμέρους λογαριασμό και 0,025 % του μέσου όρου. Οι νομικές ελάχιστες μηνιαίες αποδοχές είναι € 339,89. Το νόμιμο ανώτατο όριο των μηνιαίων αποδοχών που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι € 3.076. Ατομικός λογαριασμός: 9 % των μηνιαίων αποδοχών που δηλώνονται από το 18 % συμβολής  στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.

44.     Σλοβενία: Αυτοαπασχολούμενος… 24.35 % των εσόδων. Αγρότες συνεισφέρουν το 15,5%  από το ετήσιο εισόδημα.  Το  εισόδημα είναι ίσο με το ακαθάριστο εισόδημα μείον τις δαπάνες. Το ελάχιστο εισόδημα που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι ο κατώτατος μισθός. Ο ελάχιστος νόμιμος μισθός είναι € 748,10 και αναπροσαρμόζεται ετησίως σύμφωνα με την μεταβολές στις τιμές των ειδών πρώτης ανάγκης. Η μέγιστη αξιολόγησε εισοδήματος που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι 2,4 φορές οι  μέσες ακαθάριστες αποδοχές των εργαζομένων στη Σλοβενία

45.     Ισπανία: Αυτοαπασχολούμενος… 26,5 % έως 29,8 % των κερδών.

46.     Πορτογαλία: H Κοινωνική ασφάλιση είναι προαιρετική για τους αυτοαπασχολούμενους εργαζόμενους των οποίων το ακαθάριστο ετήσιο εισόδημα είναι μικρότερο ή ίσο με το εξαπλάσιο του εθνικού κατώτατου μισθού, είναι δε υποχρεωτική για τους αυτοαπασχολούμενους εργαζόμενους που κερδίζουν περισσότερα από έξι φορές τον εθνικό κατώτατο μισθό. [104]

47.     Σουηδία: Αυτοαπασχολούμενος…  Κοινωνική ασφάλιση: 17.21 % των φορολογητέων εισοδημάτων (γηρατειά) & 4,48 % έως 5,11 % του  προσδιορίσιμου εισοδήματος, ανάλογα με τη διάρκεια της περιόδου αναμονής που επιλέγεται αναπηρία (αποζημίωση ασθένειας ) και 1,17 % των φορολογητέων εισοδημάτων (επιζώντες). Οι αυτοαπασχολούμενοι καταβάλλουν κατά μέσο όρο ασφαλιστικές εισφορές που ανέρχονται στο 28,97 % του εισοδήματός τους. Βεβαίως μιλάμε για τη χώρα με ΤΗΝ ΥΨΗΛΟΤΕΡΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ.

48.     Ελβετία: Αυτοαπασχολούμενος – Βάση σύνταξης: 7,8 % του ακαθάριστου εισοδήματος (γήρατος και επιζώντων) και 1,4 % του ακαθάριστου  εισοδήματος (αναπηρία). Οι εισφορές μειώνονται σύμφωνα με μια φθίνουσα κλίμακα για τα εισοδήματα πάνω από ένα καθορισμένο ανώτατο όριο.

49.     Γαλλία: Αν είστε αυτοαπασχολούμενος, καταβάλλετε ο ίδιος τις εισφορές, που υπολογίζονται επί του εισοδήματος από την επαγγελματική σας δραστηριότητα. [105]

50.     Ηνωμένο Βασίλειο: Αυτοαπασχολούμενος… Μια κατ’ αποκοπήν εισφορά των £ 2,65 την εβδομάδα, αν τα κέρδη είναι μεγαλύτερα από £ 5.595 συν 9 % των δηλωθέντων ετήσιων αποδοχών από £ 7.605 έως  £ 42.475 συν 2 % των δηλωμένων ετήσιες αποδοχές μεγαλύτερες από £ 42.475 (Απρίλιος 2012). Το 15,5 % της συνεισφοράς του αυτοαπασχολούμενου ατόμου που διατίθενται για την Εθνική  Υπηρεσία Υγείας για ιατρικές παροχές. για ασφάλιση ελεύθερων επαγγελματιών: Για εισόδημα κάτω των £5,725 ανά χρόνο δεν είσαι υποχρεωμένος να πληρώνεις! Έως £7.775 το χρόνο πληρώνεις, £2.70 την εβδομάδα. Υπάρχει πλήρης αντιστοίχιση τζίρου/εισοδήματος/κερδών με εισφορές.

51.     Ιταλία: Οι εισφορές των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων υπολογίζονται επί του συνόλου των επαγγελματικών εισοδημάτων που δηλώνονται για σκοπούς φορολογίας φυσικών προσώπων κατά το έτος στο οποίο αφορούν οι εισφορές [106]

52.     Τουρκία: Αυτοαπασχολούμενος: 20 % των μηνιαίων αποδοχών που δηλώθηκαν.

53.     Αρμενία: Αυτοαπασχολούμενος… Η ετήσια συνεισφορά 15 % του ετήσιου εισοδήματος από 60.000 δράμια 1.200.000 δράμια συν 5 % του εισοδήματος άνω των 1.200.000 ντραμς. (Γεωργοί απαλλάσσονται από τις εισφορές). Συνεισφορές του αυτοαπασχολούμενου προσώπου χρηματοδοτούν επίσης δαπάνες ασθενείας και μητρότητας και τα επιδόματα ανεργίας

54.     Μπαχρέιν: Αυτοαπασχολούμενος… 15 % του μηνιαίου εισοδήματος. Το μηνιαίο εισόδημα που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι 200 δηνάρια σε 1.000 δηνάρια (καθορίζεται από το αυτοαπασχολούμενος όταν έγινε μέλος του συστήματος) και μπορεί να αυξηθεί ή να μειωθεί σε ετήσια βάση κατά 5 % , αλλά πρέπει να είναι 200 έως 1.500 δηνάρια.

55.     Χονγκ Κονγκ: Αυτοαπασχολούμενος… Υποχρεωτική ασφάλιση επαγγελματικής πρόνοιας: Τουλάχιστον 5 % των μηνιαίων ή ετήσιων εσόδων. Οι πρόσθετες εθελοντικές συνεισφορές επιτρέπονται. Οι ελάχιστες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι HK $ 6,500 το μήνα. Οι μέγιστες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι HK 25.000 δολάρια το μήνα.

56.     Ινδονησία: Αυτοαπασχολούμενος – Ταμείο Προνοίας: Τουλάχιστον 2 % των ακαθάριστων μηνιαίων αποδοχών που δηλώνονται. Κοινωνική ασφάλιση: 1 % των ακαθάριστων μηνιαίων αποδοχών που δηλώνονται.

57.     Ιράν: Αυτοαπασχολούμενος: 18 % των αποδοχών

58.     Νησιά Μάρσαλ: Αυτοαπασχολούμενος… 14 % του 75 % του ακαθάριστου εισοδήματος.  Οι μέγιστες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι 5.000 δολάρια ΗΠΑ.

59.     Μικρονησία: Αυτοαπασχολούμενος… 5 % των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων για το προηγούμενο  ημερολογιακό έτος.  Οι μέγιστες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι ΗΠΑ $ 7.000 (αύξηση κατά 1.000 δολάρια ΗΠΑ ανά πενταετία μέχρι να φτάσει 10.000 $ ΗΠΑ το 2028).

60.     Σαουδική Αραβία: Αυτοαπασχολούμενος… 18 % του δηλωθέντος εισοδήματος. Οι ελάχιστες μηνιαίες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι 1.200 ριάλ. Οι μέγιστες μηνιαίες αποδοχές και χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι 45.000 ριάλ.

61.     Φιλιππίνες: Αυτοαπασχολούμενος… 10,4 % των ακαθάριστων μηνιαίων αποδοχών, σύμφωνα με το εισόδημα. Οι ελάχιστες μηνιαίες αποδοχές που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι 1.000 πέσος. Οι μέγιστες μηνιαίες αποδοχές που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εισφορών είναι 15.000 πέσος.

62.     Σιγκαπούρη: Αυτοαπασχολούμενος… 2,33 % έως 9 % (ανάλογα με την ηλικία) των ετήσιων εσόδων. (Ποσοστά εισφορών για τα παλαιότερα μέλη του ταμείου είναι υψηλότερη).

Όλα τα παραπάνω στοιχεία μπορούν να αναζητηθούν μέσα τον κάτωθι σύνδεσμο και στην γλώσσα που επιθυμούμε:

http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=858&langId=en

Για γρήγορη ανεύρεση των παραρτημάτων των κοινωνικοασφαλιστικών δικαιωμάτων όλων των χωρών της ΕΕ, εδώ:

Η ασφάλιση των αυτοαπασχολούμενων στην ΕΕ  [107]

Ανάλογο πρόβλημα σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

400 δικηγόροι κέρδισαν δίκη κατά Ασφαλιστικού Ταμείου (του αντίστοιχου EOΠΠΥ) και πλέον δεν είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν εισφορές. Απέδειξαν ότι στα τελευταία 5 χρόνια δεν είχαν λάβει τίποτα μέσω του ασφαλιστικού τους συστήματος. “Nu poti fi asigurat cu forta” : Μη νόμιμη η είσπραξη των εισφορών με τη βία.

Σημειωτέον ότι:

1.       η Ρουμανία είναι μέλος της Ε.Ε. από το 2007.  Πρόκειται για μια σπουδαία δικαστική απόφαση με εξέχοντα δικαιικό και κοινωνικό χαρακτήρα, σε μια χώρα όπου οι μνήμες της απολυταρχίας Τσαουσέσκου είναι ακόμα νωπές.

2.       το δικό μας ασφαλιστικό σύστημα όχι μόνο αφήνει εκατοντάδες χιλιάδες επαγγελματίες ανασφάλιστους λόγω των υπέρογκων εισφορών, αλλά απαιτεί προηγουμένως να εξοφληθούν οι εισφορές ΓΙΑ ΕΤΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΠΑΡΕΙΧΕ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΜΠΟΡΕΣΟΥΝ ΕΦΕΞΗΣ ΝΑ ΑΣΦΑΛΙΣΘΟΥΝ.

3.       (και) γι αυτό χρεοκοπήσαμε. Ο κοινωνικός και δικαιικός μεσαίωνας της μεταπολίτευσης είναι ευδιάκριτος. Όταν η Ρουμανία και οι δικηγόροι και δικαστές της κάνουν τέτοιες (απόλυτα σωστές για ευνομούμενη κοινωνία) υπερβάσεις, αντιληφθείτε τις δικές μας ελλείψεις.

Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ICCJ  (ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ) ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΗ:

ΒΟΜΒΑ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ!

index29O Ο Φόρος Υγείας (Εισφορές) δεν είναι πλέον απαραίτητος.

ΤΟ ICCJ (Αρμόδιο Ρουμανικό Δικαστήριο) αποφάσισε ότι ο σχετικός φόρος (οι εισφορές δηλαδή) “δεν μπορεί να εξασφαλιστεί με τη βία”.

Ο δικηγόρος Florin Kovacs μήνυσε το “Εθνικό Σύστημα Ασφάλισης Υγείας” και κέρδισε το δικαίωμα να μην καταβάλει χρήματα από το χρέος και όλες οι αξιώσεις να διαγράφονται.

Ο Kovacs πάντα πήγαινε στο εξωτερικό για ιατρική θεραπεία καθώς στη Ρουμανία δεν μπορούσε να λάβει από το γιατρό ακόμα και μια ταινία με Rivanol Algocalmin. Γιατί λοιπόν να πληρώσει;

“Το Σύστημα της υγείας” έχουν διαπιστώσει ότι για πέντε χρόνια τους χρωστάμε £ 80.000.   Όμως η Απόδειξη (ότι δεν τους οφείλουμε τίποτα) είναι ότι 20 χρόνια δεν μου παρείχαν ούτε έναν επίδεσμο! Δεν μου πρόσφεραν τίποτα ώστε να απαιτούν να τους πληρώσω και χρήματα (εισφορές) », δήλωσε ο Kovacs.

Η προκλητική διαδικασία επιβολής ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια.

Τελικά Δικαστήριο Κλουζ προσφυγών και το High Court of Ακυρωτικό Δικαστήριο αποφάσισε ότι δεν μπορεί να εξασφαλιστεί με τη βία ενάντια στη θέλησή σας. Το δικαστήριο αποφάσισε ότι ο δικηγόρος Kovasc δεν έχει καμία υποχρέωση καταβολής εισφορών υγείας στο ασφαλιστικό του ταμείο.

“Επιπλέον με βάση την απόφαση του ICCJ απαγορεύτηκε στις τοπικές αρχές υγείας να επιβάλλουν πλέον φόρους υγείας (εισφορές). [23.1] , [23.2]