Θύτης και θύμα αργοπεθαίνουν μαζί. Κομματοκρατία και τράπεζες (θύτης) παρορμούμενοι από βιολογικό αυτοκαταστροφικό ένστικτο ακραίας και άδικης αυτοσυντήρησης, έριξαν στον Ελληνικό Λαό το Δηλητήριο που θα σκοτώσει τους Έλληνες (θύμα). Μη γνωρίζοντας ότι αυτό θα σκότωνε και τους ίδιους…
Κεφάλαιο 1: Πάμε για πτώχευση? Θα βγούμε από το ευρώ?
Κεφάλαιο 2: Ποιος είναι ο πραγματικός στόχος της Ελληνικής Διάσωσης?
Κεφάλαιο 3: ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΡΕΟΣ: ΜΕ ΤΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΩΝ ΚΑΛΥΜΜΕΝΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΔΕ ΧΡΩΣΤΑΕΙ ΜΟΝΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ. ΧΡΩΣΤΑΝΕ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΙ ΑΝ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΣΤΡΙΜΩΞΟΥΝ ΠΙΘΑΝΟΝ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΡΕΟΣ ΝΑ ΑΠΟΠΛΗΡΩΘΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΤΟΥΣ (ΤΟ ΣΠΙΤΙ Η ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗ).
Κεφάλαιο 4: Το κρίσιμο για την Ελλάδα ζήτημα του γερμανικού μηχανισμού «στήριξης» που προβλέπει την ελεγχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας.
Κεφάλαιο 5: Τι προβλέπει ο γερμανικός μηχανισμός «διάσωσης»
Κεφάλαιο 6: Το αντίκτυπο που θα έχει η πρόθεση της Γερμανίας για δημιουργία μηχανισμού «στήριξης» με ελεγχόμενη χρεοκοπία
Κεφάλαιο 7: Ποιος ο λόγος που η Γερμανία φαίνεται ότι οδηγεί την Ελλάδα στη χρεοκοπία και την έξοδο από το ευρω.
Κεφάλαιο 8: ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΑΝΕΙΑ - Οι τράπεζες σήμερα
Κεφάλαιο 9: Δυνατότητες περιορισμού ή μηδενισμού του ελληνικού χρέους με εφ άπαξ εισφορά (με παρακράτηση) ποσοστού επί των καταθέσεων των ιδιωτών και επιχειρήσεων και εφ άπαξ «εισφορά» ποσοστού της μη υποθηκευμένης ακίνητης περιουσίας, επίσης ιδιωτών και επιχειρήσεων.
1. Πάμε για πτώχευση? Θα βγούμε από το ευρώ?
Σύμφωνα με το διεθνούς φήμης οικονομολόγο Ρουμπινί είναι “θέμα χρόνου η πτώχευση της Ελλάδας”.
Η πτώχευση της Ελλάδας είναι θέμα χρόνου, εκτιμά ο κ. Νουριέλ Ρουμπινί, σε συνέντευξή του στο οικονομικό περιοδικό “Capital”, σύμφωνα με δημοσίευμα του ΑΠΕ. Ο διεθνούς φήμης οικονομολόγος-αναλυτής σημειώνει πως στην περίπτωση της Ελλάδας “τα δεδομένα μιλούν πολύ καθαρή γλώσσα”. Ακόμη και αν οι Έλληνες υλοποιήσουν το δρακόντειο πρόγραμμα περικοπών, “γεγονός για το οποίο πολύ αμφιβάλλω”, λέει, το βάρος του χρέους σύμφωνα με την πρόγνωση του ΔΝΤ θα παραμείνει αισθητά πάνω από το 100% του ΑΕΠ. Το παραμικρό εξωτερικό σοκ αρκεί για να καταστεί ανεξέλεγκτο το πρόβλημα του ελληνικού χρέους. “Γι’ αυτό το ερώτημα που τίθεται για μένα δεν είναι εάν θα πτωχεύσει η Ελλάδα, αλλά μόνο πότε”, τονίζει ο κ. Ρουμπινί.
Το σενάριο της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη συγκεντρώνει πιθανότητα 50% σύμφωνα με τον νομπελίστα οικονομολόγο Paul Krugman, σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα του ειδησεογραφικού πρακτορείου Dow Jones Newswires. “Παρά τις τεράστιες θυσίες, αυτό που η Ελλάδα θα καταφέρει να κάνει τα επόμενα χρόνια είναι να αυξήσει το χρέος της από το 115% στο 140% του ΑΕΠ”, δήλωσε ο Krugman μιλώντας στο Swiss Economic Forum.“Και για κάποιο λόγο, θα πρέπει να πιστέψουμε ότι από το 2015 η Ελλάδα θα ξαναβρεί πρόσβαση στις [χρηματοοικονομικές] αγορές και όλα θα είναι καλά. Δεν μπορώ να καταλάβω πώς αυτό θα δουλέψει”, πρόσθεσε.Για την Ελλάδα, σημείωσε, “θα έλεγα ότι οι πιθανότητες είναι 50% - 50% κάτι τέτοιο να συμβεί – να δούμε δηλαδή την έξοδο της από το ευρώ”.
Αν υπήρχαν αδιάσειστα αντικειμενικά στοιχεία που θα συνηγορούσαν υπέρ της απρόσκοπτης ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά και άλλα τέτοια που θα συνηγορούσαν υπέρ της επιτυχίας της ελληνικής μεταρρύθμισης και της αποφυγής του σεναρίου μιας άτακτης χρεοκοπίας, ο Γενικός Δείκτης δεν θα ήταν στις 1.500 αλλά τις 5.000 μονάδες σημειώνει με έμφαση ο κ. Στουπας στο capital.gr.
2. Ποιος είναι ο πραγματικός στόχος της Ελληνικής Διάσωσης?
Τα μέτρα που επιβάλλονται έχουν σαν πρώτο και κύριο σκοπό να εξασφαλίσουν ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει απρόσκοπτα να πληρώνει τους δανειστές της, ακόμη κι αν χρειαστεί να ξεπουληθεί ολόκληρη η χώρα και ο λαός της.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα έρευνας για το ελληνικό πακέτο στήριξης, του Κέντρου Οικονομικών και Πολιτικών Ερευνών της Ουάσιγκτον (CERP- cerp.n et ) που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2010 , η απάντηση που το CERP δίδει στο ερώτημα «Ποιος ή τί ακριβώς σώζεται με το ελληνικό πακέτο στήριξης?» , είναι ότι «τελικά, ο σκοπός του πακέτου είναι να αποπληρωθούν τράπεζες και επενδυτικά σχήματα που έχουν στα χέρια τους ελληνικό χρέος. Οι τράπεζες, οι ασφαλιστικές και τα συνταξιοδοτικά ταμεία είναι οι πραγματικοί αποδέκτες του πακέτου στήριξης και όχι η Ελλάδα».
Παρατίθεται απόσπασμα της έρευνας:
‘Ποιος είναι ο πραγματικός στόχος της Ελληνικής Διάσωσης: αλλαγή ιδιοκτησίας του Ελληνικού χρέους ώστε να Σωθούν οι Ευρωπαϊκές Τράπεζες και οι Πιστωτές της Ελλάδας. Τόσο το ΔΝΤ όσο και η ΕΕ είναι σίγουρο ότι έχουν πραγματοποιήσει τους υπολογισμούς που κάναμε σε αυτήν την έρευνα και αναγνωρίζουν ότι είναι απίθανο το πακέτο σωτηρίας τους να αφήσει την Ελλάδα σε ένα σταθερό οικονομικό δρόμο. Υπό αυτήν την έννοια το πακέτο δε βαδίζει στα πλαίσια ενός τυπικού προγράμματος του ΔΝΤ το οποίο υποτίθεται ότι πρέπει να είναι δημοσιονομικά αξιόπιστο και έτσι να αποκαταστήσει την πρόσβαση της χώρας στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Στην περίπτωση της Ελλάδα το ΔΝΤ και η ΕΕ γνωρίζουν πως το πρόγραμμα τους, παρά τα σκληρά μέτρα, δε θα αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των αγορών στην Ελλάδα. Αυτό ίσως εξηγεί την αύξηση του από τα 40 δις στα 110 στην τελική του έκδοση, ώστε η Ελλάδα να παραμείνει εκτός αγορών για τα επόμενα δύο με τρία χρόνια. Αυτό εγείρει το καίριο ζήτημα που πηγάζει από το αποκαλούμενο πακέτο σωτηρίας: αν η εμπιστοσύνη των χρηματοπιστωτικών αγορών στην Ελλάδα δεν αποκατασταθεί και την ίδια ώρα η ελληνική οικονομία ωθείται στην ύφεση, σε διψήφια ανεργία και αύξηση της φτώχιας, ποιο είναι το νόημα του; Ποιος ή τί ακριβώς σώζεται; Τελικά, ο σκοπός του πακέτου είναι να αποπληρωθούν τράπεζες και επενδυτικά σχήματα που έχουν στα χέρια τους ελληνικό χρέος. Οι τράπεζες, οι ασφαλιστικές και τα συνταξιοδοτικά ταμεία είναι οι πραγματικοί αποδέκτες του πακέτου στήριξης και όχι η Ελλάδα.
Και η υπάρχει μία ευρωπαϊκή διάσταση σε όλο αυτό το θέμα καθώς το 80% του ελληνικού κρατικού χρέους δεν επιβαρύνει το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα αλλά τους ισολογισμούς Γερμανικών, Γαλλικών και Βρετανικών τραπεζών. Η Ευρώπη και το ΔΝΤ δεν παρέχουν φρέσκια ρευστότητα στην Ελλάδα αλλά, πάνω από όλα, δημιουργούν μία ασπίδα προστασίας του ευρωπαϊκού χρηματιστηριακού συστήματος από τα 200 δις απωλειών που μπορούν να προκύψουν από το ενδεχόμενο μίας ελληνικής πτώχευσης. Περιέργως, περίπου το 25% του ελληνικού χρέους βρίσκεται στο Βρετανικό (και το Ιρλανδικό) χρηματιστηριακό σύστημα. Οι προφανείς ευνοημένοι του πακέτου που παρέχεται από τα κράτη της Ευρωζώνης δεν είναι οι Έλληνες εργαζόμενοι και οι πολίτες που θα υποφέρουν από τις σκληρές περικοπές και από την ύφεση αλλά τα χρηματιστηριακά κέντρα όπως το City του Λονδίνου.’ (μετάφραση και ανάλυση έρευνας του CERP- cerp.n et , από τον Πάνο Παναγιώτου που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα sofokleous10.gr ).
3. ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΡΕΟΣ: ΜΕ ΤΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΩΝ ΚΑΛΥΜΜΕΝΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΔΕ ΧΡΩΣΤΑΕΙ ΜΟΝΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ. ΧΡΩΣΤΑΝΕ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΙ ΑΝ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΣΤΡΙΜΩΞΟΥΝ ΠΙΘΑΝΟΝ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΡΕΟΣ ΝΑ ΑΠΟΠΛΗΡΩΘΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΤΟΥΣ (ΤΟ ΣΠΙΤΙ Η ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗ).
Σύμφωνα με ανάλυση του Πάνου Παναγιώτου (χρηματιστηριακού τεχνικού αναλυτή και διευθυντή της GSTA/EKTA) που δημοσιεύθηκε στην sofokleous10.gr , τα καλυμμένα ομόλογα είναι εργαλεία χρέους που υποχρεώνουν το δανειολήπτη να εξασφαλίζει το δανειστή με ενέχυρο σε ένα τμήμα των περιουσιακών του στοιχείων το οποίο επιλέγεται σε συνεργασία με το δανειστή και περιλαμβάνει τα καλύτερα περιουσιακά στοιχεία του δανειολήπτη (ονομάζεται: ‘pool’ - ‘πισίνα’). Το τμήμα αυτό επιβάλλεται να έχει μεγαλύτερη αξία από το ύψος του δανείου ώστε να παρέχει τη μέγιστη δυνατή εξασφάλιση στο δανειστή και ξεχωρίζεται από τα υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία του δανειολήπτη έτσι ώστε σε περίπτωση αδυναμίας αποπληρωμής του δανείου ο δανειστής να έχει πρόσβαση σε αυτό πριν από οποιονδήποτε άλλο δικαιούχο ενώ επιπλέον έχει πρόσβαση και στα υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία του δανειολήπτη. Τέλος, ο δανειστής έχει το δικαίωμα συνεχούς εποπτείας και διενέργειας ελέγχων επί του ενεχυριασμένου τμήματος της περιουσίας του δανειολήπτη και μπορεί να προσθέσει ή να αφαιρέσει περιουσιακά στοιχεία σε αυτό ανά πάσα στιγμή αν κριθεί ότι δεν εξασφαλίζεται δεόντως από την αρχική επιλογή ενεχυριασμένων περιουσιακών στοιχείων. Στην περίπτωση έκδοσης καλυμμένων ομολόγων τα συμφέροντα των δανειστών προηγούνται αυτών όλων των υπολοίπων, συμπεριλαμβανομένων και των καταθετών των τραπεζών και έτσι σε περίπτωση οποιασδήποτε αδυναμίας πληρωμής οι δανειστές μπορούν να κατασχέσουν ακόμη και τις καταθέσεις στην τράπεζα. Στην Αυστραλία για παράδειγμα η έκδοση καλυμμένων ομολόγων απαγορεύεται γιατί ουσιαστικά εξασφαλίζεται ο δανειστής σε βάρος της ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας της χώρας…
Δε συνέβη το ίδιο και στην Ελλάδα, όμως, όπου η προετοιμασία για την προστασία των δανειστών από το ενδεχόμενο πτώχευσης ξεκίνησε στις αρχές τις περασμένης δεκαετίας και κατέληξε στην ψήφιση της νομοθεσίας που επέτρεψε την έκδοση καλυμμένων ομολόγων το 2003, σε φαινομενικά ανύποπτο χρόνο, άνευ πολιτικών αντιδράσεων και κάτω από τη ‘μύτη’ των Ελλήνων πολιτών.
Όλα αυτά λάμβαναν χώρα κάτω από το άγρυπνο βλέμμα των δανειστών της Ελλάδας, οι οποίοι συνέχιζαν να καλύπτουν τις δανειακές της ανάγκες ξεκινώντας, ωστόσο, τις διαδικασίες που θα εξασφάλιζαν τα συμφέροντα τους σε περίπτωση μίας μελλοντικής αδυναμίας αποπληρωμής των δανείων της. Έτσι, από τις αρχές του 2000 οι δανειστές πίεσαν για την θέσπιση νέων νομοθεσιών που θα επέτρεπαν στις ελληνικές τράπεζες την έκδοση καλυμμένων ομολόγων και το 2003 πέτυχαν την ψήφιση του σχετικού νόμου ανοίγοντας την πόρτα για την αρχή της περιόδου επιβάρυνσης του ελληνικού χρέους με βαριά ενέχυρα.
Ακολούθησε η περίοδος ανάπτυξης από το 2003 μέχρι το 2007 η οποία, όμως, στηρίχτηκε στην επέκταση του ιδιωτικού δανεισμού και στη δημιουργία μίας φούσκας στην αγορά ακινήτων και το 2007 ήταν πια ξεκάθαρο για τους δανειστές ότι η αρχή του τέλους για την Ελλάδα είχε φτάσει. Τότε μεθόδευσαν τη θέσπιση νέων, συμπληρωματικών νόμων για την αγορά καλυμμένων ομολόγων δυστυχώς, όπως και το 2003, δεν υπήρξε καμία ιδιαίτερη πολιτική αντίδραση ή ενημέρωση των Ελλήνων πολιτών σχετικά με τη σοβαρότητα του θέματος. Οι νέοι νόμοι ψηφίστηκαν και έχει ενδιαφέρον μία γρήγορη ματιά σε αυτούς από το φύλλο της 1ης Αυγούστου του 2007 της εφημερίδας της Κυβέρνησης, όπου διαβάζουμε τα εξής:
Τα πιστωτικά ιδρύματα δύνανται να εκδίδουν καλυμμένες ομολογίες, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου και συμπληρωματικά του ν. 3156/2003. Το κάλυμμα των καλυμμένων ομολογιών δύναται να συνίσταται σε απαιτήσεις από δάνεια και πιστώσεις κάθε φύσεως και συμπληρωματικά σε απαιτήσεις από παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα …, σε καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα και σε κινητές αξίες, όπως ορίζεται ειδικότερα με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος. Επί του καλύμματος συνιστάται νόμιμο ενέχυρο υπέρ των ομολογιούχων … οι οποίοι αναφέρονται ως εξασφαλιζόμενοι δανειστές στο πρόγραμμα των ομολογιών. Σε περίπτωση που ορισμένα από τα περιουσιακά στοιχεία που συνιστούν το κάλυμμα των ομολογιών διέπονται από ξένο δίκαιο, θα συστήνεται εμπράγματη εξασφάλιση επ’ αυτών υπέρ των ομολογιούχων και των λοιπών εξασφαλιζόμενων δανειστών. Οι απαιτήσεις που συγκαταλέγονται στο κάλυμμα των ομολογιών αναφέρονται ονομαστικά σε έγγραφο που υπογράφεται από τον εκδότη και τον θεματοφύλακα και καταχωρείται σε περίληψη που περιέχει τα ουσιώδη σημεία του. Με τον ίδιο τρόπο δύνανται να αντικαθίστανται απαιτήσεις που συνιστούν μέρος του καλύμματος με άλλες ή να προστίθενται απαιτήσεις στο κάλυμμα. Με καλυμμένες ομολογίες δύνανται να εξομοιούνται οι ομολογίες που εκδίδονται από νομικό πρόσωπο ειδικού σκοπού, που εδρεύει είτε στην Ελλάδα είτε σε κράτος − μέλος του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, και που αποκτά απαιτήσεις από δάνεια και πιστώσεις κάθε φύσεως από πιστωτικό ίδρυμα που εδρεύει στην Ελλάδα.
Τα πιστωτικά ιδρύματα δύνανται να εκδίδουν καλυμμένες ομολογίες, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου και συμπληρωματικά του ν. 3156/2003. Το κάλυμμα των καλυμμένων ομολογιών δύναται να συνίσταται σε απαιτήσεις από δάνεια και πιστώσεις κάθε φύσεως και συμπληρωματικά σε απαιτήσεις από παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα …, σε καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα και σε κινητές αξίες, όπως ορίζεται ειδικότερα με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος. Επί του καλύμματος συνιστάται νόμιμο ενέχυρο υπέρ των ομολογιούχων … οι οποίοι αναφέρονται ως εξασφαλιζόμενοι δανειστές στο πρόγραμμα των ομολογιών. Σε περίπτωση που ορισμένα από τα περιουσιακά στοιχεία που συνιστούν το κάλυμμα των ομολογιών διέπονται από ξένο δίκαιο, θα συστήνεται εμπράγματη εξασφάλιση επ’ αυτών υπέρ των ομολογιούχων και των λοιπών εξασφαλιζόμενων δανειστών. Οι απαιτήσεις που συγκαταλέγονται στο κάλυμμα των ομολογιών αναφέρονται ονομαστικά σε έγγραφο που υπογράφεται από τον εκδότη και τον θεματοφύλακα και καταχωρείται σε περίληψη που περιέχει τα ουσιώδη σημεία του. Με τον ίδιο τρόπο δύνανται να αντικαθίστανται απαιτήσεις που συνιστούν μέρος του καλύμματος με άλλες ή να προστίθενται απαιτήσεις στο κάλυμμα. Με καλυμμένες ομολογίες δύνανται να εξομοιούνται οι ομολογίες που εκδίδονται από νομικό πρόσωπο ειδικού σκοπού, που εδρεύει είτε στην Ελλάδα είτε σε κράτος − μέλος του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, και που αποκτά απαιτήσεις από δάνεια και πιστώσεις κάθε φύσεως από πιστωτικό ίδρυμα που εδρεύει στην Ελλάδα.
Παρά τους παραπάνω νόμους χρειάστηκε μία ακόμη τροποποίηση στην ελληνική νομοθεσία το 2008, προκειμένου η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας να ξεπεράσει και το τελευταίο εμπόδιο για την έκδοση καλυμμένων ομολόγων και μετά και από αυτήν την τροποποίηση ο δρόμος άνοιξε διάπλατα και τον περπάτησαν τόσο η Εθνική, όσο και η Alpha, η Marfin και η Eurobank, με την έκδοση καλυμμένων ομολόγων να γίνεται, πλέον, η νέα εθνική μόδα. Έτσι, για παράδειγμα, μέσα στο καλοκαίρι του 2010 η Εθνική ανακοίνωσε πρόγραμμα έκδοσης καλυμμένων ομολόγων αξίας 15 δις ευρώ, συμπληρωματικού προηγούμενου πρόσφατου προγράμματος της ύψους 3 δις ευρώ. Σταδιακά και σταθερά, μερικές από τις σημαντικότερες ελληνικές τράπεζες προβαίνουν σε όλο και μεγαλύτερες εκδόσεις καλυμμένων ομολόγων, τα οποία λαμβάνουν πολύ χαμηλές βαθμολογίες από τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης και η νέα αυτή τάση δημιουργεί μία δεξαμενή χρέους το οποίο έχει ως ενέχυρο, κυρίως, στεγαστικά δάνεια.
Μελετώντας ενδεικτικά μία έκδοση καλυμμένων ομολόγων ελληνικής τράπεζας αξίας 5 δις ευρώ, βρίσκουμε στην ‘πισίνα’ του στεγαστικά δάνεια στην Αττική, τη Θεσσαλονίκη, την Πελοπόννησο, τη Θεσσαλία, τη Στερεά Ελλάδα, τα νησιά του Αιγαίου, την Κρήτη, τα νησιά του Ιονίου, τη Θράκη και την Ήπειρο. Με το περιεχόμενο της ‘πισίνας’ να αποτελεί το κάλυμμα του ομολόγου, δηλαδή αυτό πάνω στο οποίο ο δανειστής έχει ‘ενέχυρο’ σε περίπτωση αδυναμίας πληρωμής του δανειολήπτη, το πρώτο ερώτημα που τίθεται είναι αν πράγματι σε περίπτωση αδυναμίας αποπληρωμής του δανείου η κυριότητα των στεγαστικών αυτών δανείων περάσει στα χέρια των δανειστών της τράπεζας. Αν η απάντηση είναι θετική, όπως ορίζεται από τη σχετική νομοθεσία, τότε μέσω των προγραμμάτων καλυμμένων ομολόγων των ελληνικών τραπεζών έχει δημιουργηθεί ένα μηχανισμός υποθήκευσης ελληνικής περιουσίας (και μάλιστα χωρίς όριο ως προς το ποσό της ‘κάλυψης’ των δανειστών που μπορεί να επιτευχθεί μέσω αυτού), κάτι που δε φαίνεται ιδιαίτερα σοφό αν λάβουμε υπόψη την χρηματοπιστωτική και οικονομική κατάσταση της χώρας, για την οποία μέχρι και σήμερα οι τιμές των ασφαλίστρων των ελληνικών ομολόγων τη δείχνουν ως δεύτερη πιθανότερη προς πτώχευση στον κόσμο. Επιπλέον ο μηχανισμός αυτός ρυθμίζεται από μία νομοθεσία που εξασφαλίζει τους δανειστές των τραπεζών έναντι των Ελλήνων καταθετών τους στην περίπτωση οποιασδήποτε περίπτωσης αδυναμίας ή καθυστέρησης αποπληρωμής τους και έτσι το δεύτερο ερώτημα είναι πώς προστατεύονται οι καταθέτες των τραπεζών, δηλαδή οι Έλληνες πολίτες, σε περίπτωση που λάβει χώρα ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Η νομοθεσία περί έκδοσης καλυμμένων ομολόγων αποτέλεσε το πρώτο βήμα στη διαδικασία οριστικής εξασφάλισης των δανειστών από το ενδεχόμενο αδυναμίας πληρωμής τους από την ελληνική πλευρά (εν προκειμένω τις ελληνικές τράπεζες), δημιουργώντας ένα μηχανισμό υποθήκευσης ελληνικής ιδιωτικής περιουσίας και εξασφαλίζοντας νομικά το δικαίωμα των δανειστών να έχουν πλήρη εποπτεία της εικόνας των δανειοληπτριών τραπεζών και έλεγχο στην ‘πισίνα’ των περιουσιακών στοιχείων που τους κάλυπταν.
Το δεύτερο και σημαντικότερο βήμα για τους δανειστές της Ελλάδας ήταν η εξασφάλιση τους από το ενδεχόμενο αδυναμίας πληρωμής τους από το ελληνικό κράτος, μέσω της ψήφισης μίας αντίστοιχης με αυτής των καλυμμένων ομολόγων νομοθεσίας. Πρώτο εμπόδιο στο στόχο των δανειστών ήταν η παντελής έλλειψη οποιουδήποτε νομικού ερείσματος για την ψήφιση μίας νομοθεσίας από την ελληνική πλευρά που να τους κάλυπτε σε περίπτωση ελληνικής πτώχευσης, παρέχοντας τους εμπράγματες ασφάλειες έναντι της ελληνικής δημόσιας περιουσίας για τα δάνεια τους αλλά και τον πλήρη έλεγχο της ελληνικής οικονομίας ώστε να εξασφαλιστεί ότι θα παρθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε τα δάνεια, τελικά, να αποπληρωθούν. Είναι ευκόλως αντιληπτό πως αν ετίθετο τέτοιο θέμα κάτω από φυσιολογικές συνθήκες θα προκαλούσε άνευ προηγουμένου αντιδράσεις τόσο πολιτικές όσο και λαϊκές. Το δεύτερο εμπόδιο στο στόχο δανειστών προέκυπτε από τρία ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που είχε το δημόσιο χρέος της Ελλάδας: α) Ήταν ιδιαίτερα συγκεντρωμένο (80-90%) σε ευρωπαϊκές τράπεζες, κυρίως γαλλικές, γερμανικές, ελβετικές και βρετανικές και έτσι απειλούσε με κρίση το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα και συνάμα τα συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά ταμεία των παραπάνω κρατών σε περίπτωση ελληνικής αδυναμίας αποπληρωμής του. β) Το 90% του ελληνικού χρέους διεπόταν από το ελληνικό δίκαιο με τρόπο τέτοιο που έδινε στην Ελλάδα το δικαίωμα σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή να προβεί σε αλλαγή της νομοθεσίας και να υποχρεώσει τους δανειστές να συμμετέχουν σε μία εθελοντική αναδιάρθρωση του, κάτι πολύ θετικό για την Ελλάδα αλλά όχι για τους δανειστές. γ) Το 100% του ελληνικού χρέους ήταν απαλλαγμένο από εμπράγματες ασφάλειες και έτσι οι δανειστές ήταν κατά 100% ‘μη εξασφαλισμένοι’ σε περίπτωση αδυναμίας αποπληρωμής του ή πτώχευσης του ελληνικού κράτους.
Η λύση στα παραπάνω προβλήματα ήρθε με την ‘ελληνική κρίση’ η οποία, πέρα από όλα τα δώρα που έφερε σε Ευρώπη και ΗΠΑ (για τα οποία είχαν γίνει πολλές προβλέψεις σε παλαιότερα άρθρα οι οποίες, πια, αποτελούν επιβεβαιωμένα γεγονότα), οδήγησε την Ελλάδα στην υπογραφή της Σύμβασης Δανειακής Διευκόλυνσης με χώρες της ΕΕ και στο Διακανονισμό Χρηματοδότησης Άμεσης Ετοιμότητας του Δ.Ν.Τ., δημιουργώντας την πολυπόθητη νομοθεσία που εξασφάλισε τα εξής: α) Την απαλλαγή των ευρωπαϊκών τραπεζών από το ‘τοξικό’ ελληνικό χρέος και τη μεταφορά του σε χώρες της ΕΕ, στο ΔΝΤ και στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα απ’ όπου θα γίνει η διαχείριση του. β) Την αλλαγή του δικαίου που διέπει το χρέος από το ελληνικό στο αγγλικό, καταργώντας ένα μοναδικό πλεονέκτημα της Ελλάδας. γ) Την επιβάρυνση του ελληνικού χρέους με εμπράγματες ασφάλειες επί του ελληνικού δημοσίου ακυρώνοντας το δεύτερο εξαιρετικό πλεονέκτημα της Ελλάδας. δ) Την εποπτεία και τον έλεγχο της ελληνικής οικονομίας και την υποχρέωση της Ελλάδας να υπακούει στις υποδείξεις των δανειστών της, ώστε να εξασφαλιστεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό η αποπληρωμή των δανείων της προς αυτούς.
Συμπερασματικά, η νομοθεσία περί καλυμμένων ομολόγων και οι όροι που έγιναν αποδεκτοί από την Ελλάδα ολοκλήρωσαν τη νομική πλευρά της εξασφάλισης των δανειστών των ελληνικών τραπεζών και των δανειστών του ελληνικού κράτους από το ενδεχόμενο αδυναμίας πληρωμής τους από τις πρώτες ή το δεύτερο και άνοιξαν το δρόμο για μία ελεγχόμενη πτώχευση την οποία βιώνουμε, ήδη, από τις αρχές του 2010 και θα συνεχίσουμε να βιώνουμε για τα επόμενα χρόνια, με τις προβλέψεις μεγάλων οικονομικών κέντρων του εξωτερικού όπως το CERP (Κέντρο Οικονομικών και Πολιτικών Ερευνών της Ουάσιγκτον) να τοποθετούν την παράταση αυτής της κατάστασης, με τη μία ή την άλλη μορφή, τουλάχιστον μέχρι το 2020 και περιέχονται στο λεγόμενο ‘μνημόνιο’. Στη διάρκεια αυτής της δεκαετίας, η χώρα θα συνεχίσει να προχωρά στο τούνελ μίας οικονομικής άνευ όρων παράδοσης στους δανειστές της, υποθηκεύοντας την ιδιωτική και δημόσια περιουσία της και κάνοντας τα πάντα προκειμένου να εξασφαλίσει τα συμφέροντα τους και ελπίζοντας ότι μετά την οικονομική και την κοινωνική καταστροφή θα έρθει η ώρα της λήψης του αντίδωρου για τα όσα δεινά θα έχει υποφέρει, μόνο για να καταλάβει, τελικά, ότι το τίμημα που πλήρωσε ήταν εξαιρετικά υψηλό.
4. Το κρίσιμο για την Ελλάδα ζήτημα του γερμανικού μηχανισμού «στήριξης» που προβλέπει την ελεγχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας
Τα σενάρια ελεγχόμενης χρεοκοπίας στην Ευρωζώνη, στα οποία η Ελλάδα τοποθετείται σε πρωταγωνιστικό ρόλο, υλοποιεί η Γερμανία, δημιουργώντας συνθήκες… replay του ελληνικού δράματος στις αγορές. Παρά την επιμονή των ΗΠΑ και του ΔΝΤ στη διάσωση της Ελλάδας και των άλλων περιφερειακών οικονομιών της Ευρωζώνης, οι κινήσεις της Άνγκελα Μέρκελ δείχνουν καθαρά, ότι στο διεθνή «πόλεμο των νομισμάτων» που έχει αρχίσει, το Βερολίνο εκλαμβάνει τις περιφερειακές χώρες του ευρώ σαν «βαρίδια» και επιδιώκει να επισπεύσει τις «καθαρές λύσεις» αναδιάρθρωσης χρέους. Ενδεικτικό του κλίματος που διαμορφώνεται είναι το σχόλιο της Lighthouse Investment Management, που έκανε την εμφάνισή του και στο γνωστό διεθνές site “zerohedge” (δείτε το εδώ:http://www.zerohedge.com/article/guest-post-trading-olives-and-feta-cheese-submarines-losing-proposition), με τον εύγλωττο τίτλο: «Η ανταλλαγή ελιών και φέτας με υποβρύχια είναι μια χαμένη υπόθεση». Ο αρθρογράφος τονίζει, ότι η υποστήριξη της Ελλάδας είχε νόημα για την Γερμανία, όσο η χώρα δαπανούσε τεράστια ποσά σε εξοπλιστικά προγράμματα, στηρίζοντας τη βιομηχανία οπλικών συστημάτων της Γερμανίας, αλλά πλέον έχει γίνει σαφές ότι η «κούρσα» των εξοπλισμών τελείωσε, καθώς η χώρα αντιμετωπίζει βέβαιη χρεοκοπία –το χρέος θα φθάσει το 150% του ΑΕΠ, οι πληρωμές τόκων θα απορροφούν 7,5%-15% του ΑΕΠ κάθε χρόνο, εκ των οποίων τα τρία τέταρτα θα φεύγουν από τη χώρα, λόγω του τεράστιου εξωτερικού χρέους. Κάπως έτσι, σύμφωνα με τον αρθρογράφο, τελειώνει το… φέτα και ελιές για αγορές υποβρυχίων (όλως τυχαίως, η HDW αποφάσισε να εγκαταλείψει βιαστικά τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά…).
5. Τι προβλέπει ο γερμανικός μηχανισμός «διάσωσης»
Μετά το 2013, οπότε λήγει η ισχύς του σημερινού μηχανισμού στήριξης για την Ελλάδα και τις αδύναμες περιφερειακές οικονομίες, μια χώρα που βρίσκεται σε κίνδυνο αποκλεισμού από τις αγορές θα μπορεί να ζητεί δανεισμό από τα άλλα κράτη μέλη της Ευρωζώνης, για να καλύψει τις δανειακές ανάγκες της.
Τα δάνεια θα χορηγούνται σε διμερή βάση (οι Γερμανοί επιμένουν στο μεγάλο «Όχι» στην έκδοση ευρωομολόγων) και με κόστος δανεισμού, το οποίο θα υπολογίζεται με βάση το μέσο επιτόκιο δανεισμού των χωρών της Ευρωζώνης.
Η χώρα που θα προσφεύγει στο μηχανισμό στήριξης θα αναλαμβάνει την υποχρέωση εφαρμογής συμφωνημένου προγράμματος οικονομικής πολιτικής για την περίοδο που θα στηρίζεται από τα άλλα κράτη μέλη, γι’ αυτό και δεν έχει ιδιαίτερη σημασία αν θα έχει τυπικά δικαίωμα ψήφου, αφού η εφαρμογή του προγράμματος θα αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη χρηματοδότηση.
Η συμφωνία χρηματοδότησης θα συνοδεύεται και από την αναδιάρθρωση του χρέους («ελεγχόμενη χρεοκοπία»), με «κούρεμα» των απαιτήσεων των πιστωτών από τον ιδιωτικό τομέα, σε ποσοστό που προσδιορίζεται με βάση σχετική πρόταση της ΕΚΤ και της Κομισιόν. Οι Γερμανοί θέλουν οπωσδήποτε να επικυρωθεί αυτή η διαδικασία με μια αναθεώρηση της Συνθήκης, καθώς υπάρχει φόβος ότι σε αντίθετη περίπτωση οι πιστωτές από τον ιδιωτικό τομέα θα αμφισβητήσουν τη νομιμότητα του «κουρέματος».
Η τελευταία αυτή πρόβλεψη ότι η συμφωνία χρηματοδότησης θα συνοδεύεται και από την αναδιάρθρωση του χρέους («ελεγχόμενη χρεοκοπία»), με «κούρεμα» των απαιτήσεων των πιστωτών από τον ιδιωτικό τομέα είναι αυτή που καίει την Ελλάδα.
Και αυτό γιατί η εμπιστοσύνη της αγοράς απέναντι στα κρατικά ομόλογα της ευρωπαϊκής περιφέρειας άρχισε να επιδεινώνεται όταν στη λήξη της ευρωπαϊκής διάσκεψης κορυφής, οι ηγέτες της ΕΕ προειδοποίησαν ότι οι επενδυτές πρέπει να είναι έτοιμοι να αναλάβουν μεγαλύτερο μερίδιο ζημιών σε ενδεχόμενα μελλοντικά εγχειρήματα διάσωσης κρατών-μελών της Ευρωζώνης.
6. Το αντίκτυπο που θα έχει η πρόθεση της Γερμανίας για δημιουργία μηχανισμού «στήριξης» με ελεγχόμενη χρεοκοπία
Η προαναγγελία του μηχανισμού στήριξης που αποτυπώνει την πρόθεση της Γερμανίας να επιβάλει στην ΕΕ την ηγεμονική της θέση, επέφερε σημαντική επιδείνωση της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης και ειδικά των περιφερειακών οικονομιών της (PIGS – Πορτογαλία, , Ιρλανδία ή Ιταλία, Ελλάδα και Ισπανία ), καθώς ορισμένες από τις μεγαλύτερες κρατικές επενδυτικές εταιρείες παγκοσμίως ανακοίνωσαν ότι δεν θα επενδύουν στο εξής στις αποκαλούμενες περιφερειακές οικονομίες της Ευρωζώνης. Όπως ανακοινώθηκε στο δικτυακό τόπο του ρωσικού Υπουργείου Οικονομικών, οι κρατικές επενδυτικές εταιρίες της Ρωσίας που διαχειρίζονται κεφάλαια 142.5 δις δολαρίων αφαίρεσαν τα κρατικά ομόλογα της Ιρλανδίας και της Ισπανίας από τους καταλόγους των προϊόντων όπου επενδύουν, επειδή η ρωσική κυβέρνηση θέλει να περιορίσει τον κίνδυνο των χαρτοφυλακίων τους. Παρομοίως και η κρατική επενδυτική εταιρεία της Νορβηγίας, που αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη του κόσμου και διαχειρίζεται 520 δις δολάρια ανακοίνωσε ότι τα ισπανικά κρατικά ομόλογα έχουν χάσει την ελκυστικότητά τους από την έναρξη του δεύτερου τριμήνου του 2010, εξαιτίας της αύξησης των πιέσεων στις περιφερειακές οικονομίες της Ευρωζώνης. Αυτές οι κινήσεις των κρατικών επενδυτικών εταιρειών οδήγησαν άμεσα σε σημαντική αύξηση του κόστους δανεισμού για την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία – που είναι οι πιο αδύναμες οικονομίες της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι περιφερειακές οικονομίες της ευρωζωνης θα αδυνατούν να δανειστούν από τις αγορές , ή θα δανείζονται πολύ ακριβά…
Κίνδυνο μποϊκοτάζ από τους επενδυτές των ομολόγων της Ελλάδας και των υπόλοιπων αδύναμων οικονομιών της περιφέρειας της ευρωζώνης, αναφέρει η βρετανική εφημερίδα Daily Telegraph, εφόσον υιοθετηθούν τα σχέδια της Γερμανίας για τη δημιουργία μόνιμου συστήματος διαχείρισης κρίσεων χρέους.
Όπως επισημαίνει η βρετανική εφημερίδα, μιλώντας επίσης για την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, οι Γερμανοί προτείνουν τη λύση της ελεγχόμενης αναδιάρθρωσης σε περίπτωση κρίσης χρέους για μια χώρα μέλος της ευρωζώνης. Αυτό συνιστά πιθανές μεγάλες απώλειες για τους επενδυτές που κατέχουν ομόλογα της Eυρωζώνης, κάτι που θα τα ομόλογα λιγότερο ελκυστικά. Στο τέλος του δημοσιεύματος, η Telegraph επισημαίνει ότι η διάσωση της Ελλάδας κινδυνεύει με αποτυχία καθώς θα αφήσει τη χώρα με ένα δημόσιο χρέος της τάξης του 150% του ΑΕΠ, «κοντά στο σημείο χωρίς επιστροφή», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά.
7. Ποιος ο λόγος που η Γερμανία φαίνεται ότι οδηγεί την Ελλάδα στη χρεοκοπία και την έξοδο από το ευρω
Επισήμως παρουσιάζεται το επιχείρημα ότι ποτέ στο μέλλον δεν πρέπει να ξανασυμβεί ότι συνέβη με την Ελλάδα. Δηλαδή την ελληνική διάσωση ύψους 110 δις ευρω να επωμισθούν οι γερμανοί και οι άλλοι ευρωπαίοι φορολογούμενοι. «Δεν θα επιτρέψουμε να επιβαρύνει μόνο τους φορολογούμενους το κόστος μιας μελλοντικής κρίσης. Είναι δικαιολογημένη η επιθυμία να δούμε όχι μόνο τους φορολογούμενους στο αγκίστρι, αλλά και τους ιδιώτες επενδυτές»: με αυτά τα λόγια, η καγκελάριος Μέρκελ προανήγγειλε από τις Βρυξέλλες το επερχόμενο «κούρεμα» τραπεζιτών, σε περίπτωση που η Ελλάδα μπει στο νέο ευρωπαϊκό μηχανισμό ελεγχόμενης χρεοκοπίας.
Υπάρχει όμως άλλη μία ανάγνωση…
Η Γερμανία λόγω του παγκοσμίου νομισματικού πολέμου που τους τελευταίους μήνες έχει ξεσπάσει (με ηθελημένη υποτίμηση των εθνικών νομισμάτων και ιδίως του δολαρίου) που είχε ως αποτέλεσμα την ξέφρενη κούρσα ισχυροποίησης του ευρώ έναντι όλων σχεδόν των νομισμάτων, υπέστη μεγάλο πλήγμα στην ανταγωνιστικότητά της (οι γερμανικές εξαγωγές έγιναν ακριβότερες). Για το λόγο αυτό η Γερμανία πιέζει το ευρω προς τα κάτω, απειλώντας την περιφέρεια της ευρωζωνης με χρεοκοπία!!! Όταν το ευρω φτάσει στην ισοτιμία που Γερμανία επιθυμεί τότε πιθανόν να αναθεωρήσει τη στάση της ώστε να ανακόψει την περαιτέρω υποτίμηση του ευρω…
Το παιχνίδι αυτό η Γερμανία το γνωρίζει πολύ καλά… Το έπαιξε άψογα εκμεταλλευόμενη την ελληνική κρίση με τη μη θέσπιση ενός ξεκάθαρου μηχανισμού διάσωσης της Ελλάδας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ελεγχόμενη διολίσθηση του ευρω γεγονός που εξυπηρετούσε απόλυτα τις γερμανικές εξαγωγές. Όταν το ευρω φάνηκε ότι απειλείται με κατάρρευση, η Γερμανία έσπευσε και έσωσε προσωρινά την Ελλάδα (για τρία μόνο χρόνια) ώστε να την ξαναχρησιμοποιήσει όταν και όπως επιθυμεί (φαίνεται ότι η Ελλάδα λειτουργεί ως ο μπαλαντέρ της Γερμανίας στη διεθνή οικονομική και επεκτατική σκακιέρα την οποία και χρησιμοποιεί κατά το δοκούν).
8. ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΑΝΕΙΑ - Οι τράπεζες σήμερα
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση Παπακωνσταντινου το βράδυ των περιφερειακών εκλογών στο πάνελ του Mega όπου εκστόμισε το «αδιανόητο»: ότι «αν η Ελλάδα δεν σώζονταν άμεσα, θα κινδύνευαν να χαθούν οι καταθέσεις των πολιτών στις τράπεζες». Την κρίσιμη όμως εκείνη περίοδο, ουδείς ποτέ διανοήθηκε να πει ότι κινδυνεύουν οι καταθέσεις των πολιτών!!! Άπαντες διαβεβαίωναν για τη σταθερότητα (!!!) του ελληνικού τραπεζικού συστήματος… Γίνεται από αυτό αντιληπτό ότι όταν ακούς να γίνεται κουβέντα για κάτι που φαντάζει αδιανόητο, το ζήτημα είναι υπαρκτό και οι περί του αντιθέτου διαψεύσεις δεν θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη. Άκουσε ποτέ κανείς τα τελευταία πενήντα χρόνια διαβεβαιώσεις ότι οι καταθέσεις των πολιτών στις ελληνικές τράπεζες είναι ασφαλείς? Αυτονόητο είναι ότι ποτέ δεν ανέκυψε παρόμοιο ζήτημα ούτε υπήρξε ανάγκη διαβεβαίωσης, γιατί απλούστατα οι καταθέσεις των πολιτών ήταν ασφαλείς… Και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα απολύτως σταθερό.
Είναι σήμερα σε τόσο δύσκολη θέση οι ελληνικές τράπεζες, που για παράδειγμα την ΕΘΝΙΚΗ, βάσει της χρηματιστηριακής της αποτίμησης την αγοράζεις αυτή τη στιγμή τσάμπα… Ούτε 6 δις ευρω όταν το 20% της τουρκικής θυγατρικής της ΕΘΝΙΚΗΣ Finance Bank, αποτιμάται στην Τουρκία 1 δις ευρω!!! Οποιοσδήποτε τραπεζικός κολοσσός (π.χ η Deutsche Bank) θα μπορούσε άνετα να προχωρήσει σε επιθετική εξαγορά της ΕΘΝΙΚΗΣ… Ουδείς όμως διανοείται σήμερα να βάλει τα λεφτά του στην Ελλάδα, γιατί πολύ απλά το ρίσκο της χώρας και του τραπεζικού της συστήματος είναι εξαιρετικά υψηλό.
Τέσσερα είναι τα κυριότερα προβλήματα των ελληνικών τραπεζών
Α) η έκθεση των τραπεζών σε τοξικά ελληνικά κρατικά ομόλογα τα οποία οδηγούνται ταχέως σε κούρεμα (haircut)
Β) τα τοξικά μη εξυπηρετούμενα καταναλωτικά και στεγαστικά δάνεια
Γ) τα στεγαστικά δάνεια σε σχέση με η φούσκα των ακινήτων που θα σκάσει άμεσα
Δ) η απειλή της φυγής των καταθέσεων
Ε) η αδυναμία χρηματοδότησης των τραπεζών από τις αγορές
Α) Το «άνοιγμα» των ελληνικών τραπεζών σε κρατικά ομόλογα φτάνει τα 56,1 δις. ευρώ. Η έκθεση της Εθνικής είναι 19,756 δις ευρω , της Αγροτικής 10,187 , της Τρ. Πειραιώς 8,306 , της Eurobank 7,458 , του ΤΤ 5,371 και της Alpha Bank 5,070 δις ευρω.
Αν τα ελληνικά ομόλογα υποστούν κούρεμα (haircut) έστω και της τάξης του 30% τότε οι ισολογισμοί των τραπεζών θα ταλανίσουν σοβαρά και αρκετές από αυτές θα κινδυνεύσουν με κατάρρευση. Το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων φαίνονταν μέχρι σήμερα αδιανόητο. Άπαντες διαβεβαίωναν ότι το μνημόνιο θα τηρηθεί και η Ελλάδα δεν πρόκειται να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση με κούρεμα των ελληνικών κρατικών ομολόγων. Το ενδεχόμενο όμως αυτό ήλθε και ανέτρεψε η Μερκελ με το γερμανικής έμπνευσης μηχανισμό «στήριξης» που προβλέπει υποχρεωτικό κούρεμα των πιστωτών της Ελλάδας. Ο μηχανισμός αυτός θα ενεργοποιηθεί το 2013 όταν υποτίθεται ότι η Ελλάδα δεν θα τον είχε ανάγκη (ούτε αυτόν , ούτε και το υπάρχον προσωρινό των 110 δις) και θα έβγαινε στις αγορές να δανειστεί με τις δυνάμεις της… Κάτι τέτοιο όμως απλά αποκλείεται. Η Ελλάδα είναι αδύνατο να βγει στις αγορές το 2013 όταν και τυπικά εκπνέει ο χρόνος ισχύος του υπάρχοντος μνημονίου… Οπότε με τα σημερινά δεδομένα ή θα πέσει στα νύχια του γερμανικού μηχανισμού ή θα πρέπει να σωθεί από το ΔΝΤ μονομερώς (κάτι το οποίο είναι δύσκολο να γίνει χωρίς κούρεμα των ελληνικών ομολόγων). Αν λοιπόν η Ελλάδα το 2013 πέσει στα νύχια της ελεγχόμενης χρεοκοπίας που η Γερμανία επιθυμεί , τότε από το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων οι ελληνικές τράπεζες μπορεί να χαθούν μέχρι και 17 δις ευρω!!! Αυτό θα είναι για τις τράπεζες καταστροφή…
Από τη στιγμή ανακοίνωσης του γερμανικού μηχανισμού κορυφώθηκαν και οι ανησυχίες των Ελλήνων τραπεζιτών για βαθύ γερμανικό… κούρεμα στα χαρτοφυλάκια κρατικών ομολόγων, καθώς η Άνγκελα Μέρκελ εξασφάλισε , με ένα έξυπνο διπλωματικό ελιγμό, τη συναίνεση όλων των ηγετών της Ευρώπης, για την καθιέρωση μόνιμου μηχανισμού ελεγχόμενης χρεοκοπίας κρατών της Ευρωζώνης.
Το σενάριο του «κουρέματος» των πιστωτών της Ελλάδας, μεταξύ των οποίων βεβαίως και των ελληνικών τραπεζών, ως τώρα αποτελούσε μια απόμακρη πιθανότητα, που δεν υπολογίσθηκε καν στα καλοκαιρινά τεστ αντοχής των ευρωπαϊκών τραπεζών, καθώς θεωρήθηκε από την ΕΚΤ, ότι η διάσωση της χώρας με τη συμφωνία δανεισμού από τα κράτη της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ αποτρέπει στο ορατό μέλλον μια διαδικασία επώδυνης για τους πιστωτές αναδιάρθρωσης χρέους.
Έτσι, σε ενδεχόμενο «κούρεμα» των πιστωτών της Ελλάδας, στο πλαίσιο μιας συμφωνίας αναδιάρθρωσης χρέους με «εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα», κατά την έκφραση που αρέσκονται να χρησιμοποιούν οι Γερμανοί, το κόστος για τις ελληνικές τράπεζες θα έφθανε στο 30% της ονομαστικής αξίας των τίτλων, δηλαδή περίπου στα 17 δις. ευρώ (με βάση τα στοιχεία α’ εξαμήνου 2010 και τις τρέχουσες αποτιμήσεις των ομολόγων στην αγορά).
Είναι γνωστό ότι τα ελληνικά ομόλογα γίνονται αποδεκτά από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα περίπου στο 75% της αξίας τους. Αν γίνουν οριστικά δεκτές οι προτάσεις της Συνόδου και υιοθετηθεί το γερμανικό σχέδιο «διάσωσης» με ελεγχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας, τότε τα νέα ομόλογα που θα εκδοθούν στο μέλλον θα ενσωματώνουν αυτό το ποσοστό «κινδύνου».
Με άλλα λόγια, τα ελληνικά ομόλογα θα έχουν μεγαλύτερο κόστος από τα αντίστοιχα γερμανικά. Δηλαδή, η κρίση παγιώνεται και αποκτά μόνιμη στέγη στην Αθήνα. Το κόστος αυτό θα το επωμιστούν οι ελληνικές τράπεζες, επειδή είναι φορτωμένες με ελληνικά ομόλογα. Οι τράπεζες, με τη σειρά τους, θα το μετακυλήσουν στους πελάτες τους. Κι εδώ αρχίζουν και δημιουργούνται ερωτήματα. Όπως, για παράδειγμα, πόσο ανταγωνιστικές μπορούν να είναι οι ελληνικές τράπεζες, όταν θα είναι ακριβότερες στα προϊόντα τους από τις τράπεζες της Βόρειας Ευρώπης. Ή πόσα επιπλέον κεφάλαια χρειάζονται οι ελληνικές τράπεζες για να καλύψουν τις ζημίες τους από τα ελληνικά ομόλογα που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους, όταν αυτά θα έχουν χάσει (ή έχουν ήδη χάσει) αυτόματα το 25% της αξίας τους.
Ένα ακόμη Βατερλό ρευστότητας για τις ελληνικές τράπεζες σκιαγραφούν τα… ψιλά γράμματα της λογιστικής κατάστασης Σεπτεμβρίου της Τράπεζας της Ελλάδος, που αποκαλύπτουν ένα… «αιματηρό κούρεμα» των καλυμμάτων δανεισμού από την ΕΚΤ. Όπως επισημαίνουν αναλυτές που συνηθίζουν να εμβαθύνουν στην ανάλυση των στοιχείων, τα όσα καταγράφονται στη λογιστική κατάσταση είναι στην πραγματικότητα άκρως ανησυχητικά, καθώς:
Στις σημειώσεις της κατάστασης αποκαλύπτεται η πραγματικά θυελλώδης απαξίωση των καλυμμάτων δανεισμού, που χρησιμοποιούν οι ελληνικές τράπεζες, για να αποσπούν πολύτιμη ρευστότητα από την ΕΚΤ. Τον Αύγουστο, οι τράπεζες είχαν δεσμεύσει αποδεκτά καλύμματα δανεισμού (ομόλογα και λοιπούς τίτλους) αξίας 130,1 δις. ευρώ, για να λάβουν από την ΕΚΤ, όπως προαναφέρθηκε, 95,5 δις. ευρώ, με πράξεις κύριας και πιο μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης. Τον Σεπτέμβριο, όμως, η αξία των καλυμμάτων εκτινάχθηκε με ένα εντυπωσιακό άλμα στα 137,7 δις. ευρώ! Δηλαδή, οι ελληνικές τράπεζες χρειάσθηκε να αυξήσουν κατά 7,6 δις. ευρώ τα καλύμματα δανεισμού, για να λάβουν τελικά μικρότερη χρηματοδότηση από την ΕΚΤ, κατά 1,2 δις. ευρώ!
Αυτή η ατυχής σχέση των καλυμμάτων με τη ρευστότητα που λαμβάνουν οι ελληνικές τράπεζες, όπως επισημαίνουν έγκυροι τραπεζικοί αναλυτές, υποδεικνύει τη σοβαρότητα του προβλήματος «διάβρωσης» της αξίας των στοιχείων ενεργητικού που χρησιμοποιούν οι τράπεζες για το δανεισμό τους. «Η ΕΚΤ πλέον δεν προχωρεί σε απλά κουρέματα, όταν δανείζει τις ελληνικές τράπεζες. Χρησιμοποιεί τσεκούρι», τονίζει χαρακτηριστικά έμπειρος αναλυτής.
Μαραθώνιος κεφαλαιακής ενίσχυσης
Θα υποχρεωθούν οι πιστωτές της Ελλάδας, ανάμεσά τους και οι ελληνικές τράπεζες, να υποστούν το… γερμανικό κούρεμα που προβλέπει ο μηχανισμός «στήριξης» του 2013? Τα τραπεζικά στελέχη που καλούνται να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα τονίζουν ότι όλα θα κριθούν από τη δυνατότητα της χώρας να εφαρμόσει ως έχει το μνημόνιο, να επανέλθει σε υγιή ρυθμό ανάπτυξης μέχρι το τέλος του 2013 και να αποφύγει, έτσι, την προσφυγή στο μόνιμο μηχανισμό στήριξης για νέα δάνεια. Οι Έλληνες τραπεζίτες είναι υποχρεωμένοι να «ποντάρουν» στο «καλό σενάριο», όσο και αν οι δυσκολίες στην εφαρμογή του μνημονίου κάνουν κάθε ημέρα και «χλωμότερη» την προοπτική να αποφύγει η χώρα τη διαδικασία της ελεγχόμενης χρεοκοπίας.
Πάντως, επειδή η αισιοδοξία δεν είναι αρκετή για να χαραχθεί μακροπρόθεσμη στρατηγική από τους τραπεζίτες, τα σχέδια ενίσχυσης της κεφαλαιακής επάρκειας, ώστε να αντέξουν οι τράπεζες και στα πιο «γκρίζα» σενάρια για τα ομόλογα, έχουν περάσει πλέον στην ημερήσια διάταξη όλων των διοικήσεων.
Η Εθνική Τράπεζα είχε την τύχη –και την τόλμη…- να ολοκληρώσει έγκαιρα μια αύξηση κεφαλαίου. Οι άλλες μεγάλες τράπεζες έχουν μπροστά τους ένα μαραθώνιο κεφαλαιακής ενίσχυσης, ενώ έσχατο καταφύγιο θα αποτελέσει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, με την «προίκα» των 10 δις. ευρώ, αλλά και τους πολύ αυστηρούς όρους χορήγησης ενισχύσεων, που κάθε τραπεζίτης θα προτιμούσε να αποφύγει...
Τον ίδιο λοιπόν δρόμο με την Εθνική (των κεφαλαιακών ενισχύσεων) θα υποχρεωθούν αργά ή γρήγορα να ακολουθήσουν οι περισσότερες τράπεζες, δίνοντας μια τελευταία «μάχη» να κρατηθούν στην επιφάνεια χωρίς να θυσιάσουν την αυτονομία τους στο βωμό του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που έχει τη δυνατότητα μεν να προσφέρει μέχρι 10 δις. ευρώ νέων κεφαλαίων, αλλά με όρους που το καθιστούν… ανεπιθύμητο.
Ακόμη λοιπόν και τα θεωρητικά «ασφαλή» (μέχρι και χθες) κρατικά ομόλογα, με τις νέες ρυθμίσεις που προωθεί η Γερμανία μπορεί να φέρουν στις ελληνικές τράπεζες μεγάλες ζημιές (ύψους ακόμη και 17 δις ευρω) , αν η Ελλάδα προσφύγει στο μόνιμο μηχανισμό στήριξης και ενεργοποιηθεί η διαδικασία αναδιάρθρωσης χρέους με «κούρεμα» πιστωτών.
Οι τράπεζες σπεύδουν λοιπόν να αντλήσουν κεφάλαια από την αγορά με ΑΜΚ (αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου), όχι για να προβούν σε εξαγορές αλλά για να αντιμετωπίσουν την πιθανότητα αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους με κούρεμα των ελληνικών ομολόγων που θα δημιουργήσει τεράστια τρυπά στους ισολογισμούς τους… Η Εθνική αντέδρασε γρήγορα και στάθηκε και τυχερή. Πρόλαβε να προχωρήσει –στην κυριολεξία στο παρά πέντε- σε άντλησε 1,8 δις ευρώ από τις αγορές και ετοιμάζεται να «μαζέψει» άλλο 1 δις ευρώ, με την πώληση μετοχών της Finansbank. Μετά την Εθνική ακολουθεί (?) η Πειραιώς η οποία δρομολόγησε τη δική της μεγάλη κεφαλαιακή ενίσχυση, που θα ολοκληρωθεί (?) τον Ιανουάριο. Η Τράπεζα Κύπρου ήδη άντλησε 400 εκατ. ευρώ, η Γενική Τράπεζα ετοιμάζεται να αντλήσει άλλα τόσα, ενώ η Αγροτική θα λάβει από το Δημόσιο 1 δις. ευρώ, με νέα έκδοση κοινών μετοχών (350 εκατ. ευρώ) και μετατροπή των προνομιούχων του Δημοσίου σε κοινές (650 εκατ. ευρώ).
Β) Τα τοξικά μη εξυπηρετούμενα καταναλωτικά και στεγαστικά δάνεια
Πριν ακόμη η Ελλάδα οδηγηθεί στο ΔΝΤ και την υπογραφή του Μνημονίου και πριν ξεκινήσει το πρόγραμμα περικοπής μισθών και συντάξεων και αύξησης των φόρων που οδήγησε σε δραματική επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης του μέσου Έλληνα πολίτη, το ποσό των επιχειρηματικών δανείων είχε φτάσει να αντιστοιχεί στο 47% του ΑΕΠ (μέσος όρος ΕΕ 52,47%) με το αντίστοιχο ποσοστό για τα στεγαστικά δάνεια να κυμαίνεται στο 34,1% του ΑΕΠ (μέσος όρος ΕΕ 37,8%) και για τα καταναλωτικά δάνεια στο 16,2% (πάνω από τον κοινοτικό μέσο όρο που είναι 15,2%).
Η ‘ελληνική κρίση’ επιδείνωσε την κατάσταση θεαματικά με το συνολικό ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων να σκαρφαλώνει στο 9% το 2010, και ειδικά για τα καταναλωτικά δάνεια να ξεπερνά το 15%. Παράλληλα, μέσα στους πρώτους οκτώ μήνες του 2010 οι τραπεζικές καταθέσεις μειώθηκαν κατά 11% επιβαρύνοντας την αρνητική κατάσταση.
Με την ελληνική οικονομία να έχει μία από τις χειρότερες αποδόσεις διεθνώς το 2010 και με τις προβλέψεις για το 2011 να είναι απογοητευτικές, το πιθανότερο σενάριο είναι η αυξητική τάση στα ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων να συνεχιστεί προκαλώντας μία σειρά αλυσιδωτών αντιδράσεων που ξεκινούν από την αύξηση του κινδύνου πτώχευσης των τραπεζών και την άσκηση ανοδικής πίεσης στα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων και φτάνουν μέχρι την πιθανότητα δημιουργίας ενός μέγα – κύματος μη ικανών αλλά και μη διατεθειμένων να αποπληρώσουν τα δάνεια τους δανειοληπτών, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικές διαταραχές και κοινωνική αστάθεια όταν οι τράπεζες επιδιώξουν να διεκδικήσουν νομικά την αποπληρωμή αυτών των δανείων.
Η κατάσταση αυτή είναι γνωστή στην πολιτική ελίτ και οι σχετικές νομοθεσίες που ψηφίστηκαν έχουν ως στόχο να απαλύνουν τις συνέπειες της νέας αυτής κρίσης. Η κατάσταση είναι γνωστή πολύ περισσότερο στην ελίτ του τραπεζικού κλάδου και σύμφωνα με τραπεζίτες είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι τράπεζες θα προβούν σε τιτλοποίηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων με την Εθνική και την Alpha να συνεργάζονται ήδη προς αυτόν τον τομέα. Τα τιτλοποιημένα δάνεια θα πουληθούν με μεγάλη έκπτωση σε επενδυτές οι οποίοι θα έχουν, πλέον, τη δυνατότητα να κινηθούν οι ίδιοι νομικά εναντίον των Ελλήνων πολιτών.
Η τιτλοποίηση δανείων είναι νέα στην Ελλάδα με το σχετικό νόμο που την επέτρεψε να έχει ψηφιστεί το 2003. Οι τράπεζες θα περιμένουν την Εθνική και την ALPHA να κάνουν την αρχή και στη συνέχεια θα ακολουθήσουν στα βήματα τους προσπαθώντας να ξεφορτωθούν όσο το δυνατό μεγαλύτερο ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων υψηλού ρίσκου, δηλαδή αυτών που θα θεωρούν πολύ δύσκολο να αποπληρωθούν.
Όσο αυτή η διαδικασία θα εξελίσσεται θα αυξάνεται το ποσοστό της ελληνική ιδιωτικής περιουσίας που θα επιβαρύνεται με εμπράγματες ασφάλειες υπέρ ξένων επενδυτών και δανειστών, επιβαρύνοντας μία τάση που τροφοδοτείται ήδη μέσω της έκδοσης καλυμμένων ομολόγων, στην οποία πρωτοστατεί και πάλι η Εθνική.
Η νέα αυτή κρίση που πλησιάζει αναμένεται να προκαλέσει νέο πλήγμα στον ελληνικό τραπεζικό κλάδο. Με τις ελληνικές τράπεζες να είναι απόλυτα εξαρτημένες από την ΕΚΤ για την άντληση ρευστότητας και με την πόρτα των αγορών να είναι κλειστή γι’ αυτές, στην περίπτωση που η αυξητική τάση των μη εξυπηρετούμενων δανείων ξεπεράσει ένα σημείο αντοχής των τραπεζών μετρίου μεγέθους μπορεί να αποτελέσει τη χαριστική βολή που θα απειλήσει να οδηγήσει κάποιες από αυτές στην πτώχευση.
Το κυριότερο, όμως, είναι πως η νέα κρίση αναμένεται να χτυπήσει χιλιάδες νοικοκυριά επιδεινώνοντας μία κατάσταση που είναι ήδη δραματική. Ήδη ένας στους 11 κατοίκους του Λεκανοπεδίου τρέφεται με συσσίτια και το 25% δεν πληρώνει το τηλέφωνο και το 12% το ρεύμα!!! Με “φέσια” αρκετών εκατομμυρίων ευρώ απειλούνται οι τράπεζες και από την εντεινόμενη τάση μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων να ζητούν προστασία από πιστωτές (άρθρο 99 του πτωχευτικού κώδικα), εξαιτίας των οξύτατων προβλημάτων ρευστότητας που αντιμετωπίζουν. Τους τελευταίους έξι μήνες οι αιτήσεις υπαγωγής στο άρθρο 99 έχουν αυξηθεί σημαντικά, προκαλώντας πονοκέφαλο στις τράπεζες και… ημικρανίες στην αγορά, καθώς παγώνει η εξυπηρέτηση δανείων και υποχρεώσεων προς προμηθευτές και ακολουθούν σχέδια διάσωσης με χρονική μετάθεση και πιθανώς “κούρεμα” απαιτήσεων.
Παρότι ως τώρα οι τραπεζίτες αρνούνταν την πραγματικότητα και προσπαθούσαν να «μπαλώσουν τις τρύπες» ρευστότητας και φερεγγυότητας, με διαδοχικά κρατικά πακέτα ενισχύσεων, με περίεργες τιτλοποιήσεις μέσα στο 2009, που μετατράπηκαν σε «τοξικό βάλτο», με συνεχείς προσπάθειες διάσωσης πελατών τους μέσω αναχρηματοδοτήσεων και, εσχάτως, με προσπάθεια να συγκαλύψουν τα προβλήματα μέσα από συγχωνεύσεις, δεν κατάφεραν τελικά να «κρύψουν κάτω από το χαλί» το πραγματικό πρόβλημα: ότι η κρίση μετέτρεψε τα χαρτοφυλάκιά τους σε ένα απέραντο πεδίο «τοξικών» στοιχείων ενεργητικού.
Μέχρι το τέλος του χρόνου, περισσότερα από ένα στα δέκα δάνεια του ιδιωτικού τομέα θα έχουν περάσει σε καθυστέρηση, σχηματίζοντας ένα… πέλαγος προβληματικών δανείων ύψους άνω των 26 δις. ευρώ. Κανείς δεν ξέρει πού ακριβώς θα κλείσει αυτός ο κύκλος: με τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις, τα προβληματικά δάνεια θα φθάσουν στο 12% του συνόλου, κάπου μέσα στο 2011, αλλά στην πραγματικότητα το τραπεζικό σύστημα δεν έχει μετρήσει ως τώρα τις αντοχές του σε συνθήκες τέτοιας ύφεσης και κάθε πρόβλεψη είναι επισφαλής.
Η επιδείνωση της ποιότητας των χαρτοφυλακίων χορηγήσεων έχει άλλη μια «κρυφή» παρενέργεια: οι τιτλοποιήσεις δανείων, που χρησιμοποιήθηκαν κακώς σε μεγάλη κλίμακα, ακόμη και το 2009, όταν είχε κλείσει η διεθνής αγορά τιτλοποιήσεων, για να πάρουν ρευστότητα οι τράπεζες χωρίς να προσφύγουν στις εγγυήσεις του Δημοσίου (άλλη παγκόσμια ελληνική πρωτοτυπία…), «ξηλώνονται» από τις επισφάλειες, αφήνοντας πίσω τους μεγάλες ζημιές, καθώς οι τράπεζες είχαν στις περισσότερες περιπτώσεις εγγυηθεί οι ίδιες για τους τίτλους που εξέδιδαν. Το ποσό των επισφαλών τιτλοποιήσεων ξεπερνά σήμερα τα 30 δις. ευρώ και οι τίτλοι αυτοί παραμένουν «παρκαρισμένοι» στους τραπεζικούς ομίλους, περιμένοντας τη σειρά τους να «σκάσουν».
Γ) Η κρυμμένη φούσκα στεγαστικών δανείων
Εσπευσμένα μέτρα για να φρενάρει η πορεία της ελληνικής αγοράς ακινήτων είναι έτοιμη να λάβει μέχρι το τέλος του έτους η κυβέρνηση, με υπόδειξη και από τις τράπεζες, που βλέπουν να έρχεται απειλητικά στην επιφάνεια η κρυμμένη «φούσκα» των στεγαστικών δανείων, που θα μπορούσε να γίνει απειλητικότερη για τη σταθερότητα του πιστωτικού συστήματος ακόμη και από τις ήδη «τοξικές» τοποθετήσεις σε κρατικά ομόλογα.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Βanksnews.gr, το υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης αναμένεται πολύ σύντομα να περάσει από τη Βουλή και νέα παράταση της ρύθμισης, με την οποία απαγορεύονται για έξι μήνες οι πλειστηριασμοί ακινήτων. Πρόκειται για μια ρύθμιση που καθιερώθηκε πρώτη φορά το φθινόπωρο του 2008, κατόπιν αιτήματος των τραπεζών, ώστε να προστατευθεί η αγορά ακινήτων από μαζικούς πλειστηριασμούς ακινήτων από τράπεζες. Έκτοτε, η ρύθμιση διαρκώς παρατείνεται, καθώς οι τράπεζες φοβούνται μια κατάρρευση αμερικανικού τύπου, αν σπάσει το μορατόριουμ των πλειστηριασμών και πέσει… βροχή ακινήτων στην αγορά.
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν καταφέρει ως τώρα, με τη βοήθεια της Πολιτείας, να δημιουργήσουν ένα τεχνητό «δίχτυ» προστασίας της αγοράς ακινήτων, γνωρίζοντας καλά, ότι η κατάρρευση των τιμών, κυρίως στις κατοικίες, θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα ανεξέλεγκτο ντόμινο, που θα παρέσυρε και τους τραπεζικούς ισολογισμούς. Όμως, όλοι γνωρίζουν ότι το «προστατευτικό δίχτυ» δεν μπορεί να διατηρηθεί στη θέση του επ’ αόριστον: αν δεν ανακάμψει το αργότερο στο β’ εξάμηνο του 2011 η οικονομία, το δίχτυ θα αρχίσει να ξηλώνεται, εκτιμούν τραπεζικά στελέχη, καθώς:
Η απαγόρευση των πλειστηριασμών ήταν ένα μέτρο-κλειδί, που σταμάτησε σε μεγάλο βαθμό τη μετάδοση της κρίσης, καθώς οι επισφάλειες στεγαστικών δανείων δεν μετατράπηκαν αμέσως σε προσφορά ακινήτων από τις τράπεζες σε «χτυπημένες» τιμές, που θα δημιουργούσαν πανικό και γενικευμένη πτώση τιμών στην αγορά, όπως περίπου συνέβη και στις ΗΠΑ.
Όμως, αυτό το κατεξοχήν προσωρινό μέτρο δεν μπορεί να παραμείνει επ’ άπειρο, ούτε και εφαρμόζεται χωρίς κόστος για τις τράπεζες, οι οποίες «απορροφούν» συνεχώς στους ισολογισμούς τους ακίνητα, ιδιαίτερα από τις αρχές του 2009 και μετά, προερχόμενα από πολλές πλευρές (ενέχυρα στεγαστικών, κατασχέσεις έναντι άλλων οφειλών, όπως επιχειρηματικά και καταναλωτικά δάνεια). Αυτές οι κατασχέσεις, αντί να μετατρέπονται σε νέα κεφάλαια για το τραπεζικό σύστημα, μέσω των πλειστηριασμών, έχουν μετατραπεί σε «βαρίδια» για τους ισολογισμούς τους, χωρίς κανείς (πλην της Τράπεζας της Ελλάδος) να έχει εικόνα της πλήρους έκτασης του προβλήματος. Αν δεν ανακάμψει το συντομότερο η οικονομία, για να μπορεί να απορροφήσει, χωρίς σοβαρές επιπτώσεις στις τιμές, την προσφορά ακινήτων μέσω πλειστηριασμών, τα στεγαστικά δάνεια θα μετατραπούν σε… θηλιά για τις τράπεζες.
Η κατάσταση αυτή επιτείνει την εντύπωση αναξιοπιστίας των ελληνικών τραπεζικών ισολογισμών στα μάτια των διεθνών αναλυτών, καθώς ουδείς γνωρίζει πόσες δεκάδες χιλιάδες ακίνητα, κυρίως κατοικίες, έχουν περάσει στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών από το 2009 ως τώρα. Και ουδείς, φυσικά, μπορεί να πιστέψει, ότι σε μια οικονομία που έχει καταρρεύσει, αυτό το τεράστιο απόθεμα ακινήτων μπορεί να βγει στην αγορά, χωρίς να προκληθεί «βουτιά» των τιμών. Έτσι, είναι πολύ αμφίβολο, αν σήμερα αποφάσιζαν οι τράπεζες να θέσουν σε πλειστηριασμό όλα τα ακίνητα που έχουν περιέλθει στην κατοχή τους μέσα στον επόμενο χρόνο, σε ποιο βαθμό αυτές οι πωλήσεις ακινήτων θα κάλυπταν τα χαμένα δάνεια. Κατά μέσο όρο, οι ελληνικές τράπεζες καλύπτουν περίπου κατά το ήμισυ τις επισφάλειες τους με σχηματισμό προβλέψεων, ενώ υπολογίζουν ότι αυτές καλύπτονται πλήρως αν συνυπολογισθούν οι εμπράγματες εξασφαλίσεις, αλλά αυτή η εξίσωση είναι πολύ αμφίβολο αν «στέκει» με τις σημερινές συνθήκες στην οικονομία.
Σε κάθε περίπτωση, είναι γεγονός ότι ειδικά από το χαρτοφυλάκιο των στεγαστικών τους δανείων οι ελληνικές τράπεζες έχουν αρχίσει να δέχονται πρωτοφανή πίεση στους ισολογισμούς:
-Το υπόλοιπο των χορηγήσεων στεγαστικών πλησιάζει τα 85 δις. ευρώ (πάνω από ένα τρίτο του ΑΕΠ), υπερβαίνοντας κατά πολύ τις τοποθετήσεις (της τάξεως των 60 δις. ευρώ) σε κρατικούς τίτλους.
-Τα μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά έχουν φθάσει ήδη στο 8,7% του συνόλου, σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ, από 3,4% στο τέλος του 2006. Αυτό σημαίνει ότι ήδη από το α’ εξάμηνο του 2010 τα μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια έφθαναν τα 7,3 δις. ευρώ και μέσα στο 2011, όταν αναμένεται να κορυφωθούν οι καθυστερήσεις, το ύψος τους εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 10 δις. ευρώ.
-Αυτές οι καθυστερήσεις, στο βαθμό που μετατραπούν σε επισφάλειες, θα φέρουν στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών αρκετές δεκάδες χιλιάδες κατοικιών, σε μια αγορά που υπάρχει ήδη ένα απόθεμα 150.000 απούλητων, νεόδμητων κατοικιών και άγνωστος αριθμός παλαιών κατοικιών, που οι ιδιοκτήτες τους προς το παρόν αναβάλλουν την προσπάθεια πώλησής τους.
-Οι τακτικές έρευνες που έχει αρχίσει η ΤτΕ, αντλώντας στοιχεία από μεσίτες, δείχνουν ότι η αγορά αναμένει στον ένα ή τον άλλο βαθμό μια σημαντική διόρθωση τιμών: το 96% των συμμετασχόντων στη σχετική έρευνα β’ τριμήνου 2010 ανέφεραν ότι υπάρχει μεγάλο πλεόνασμα κατοικιών, ενώ οκτώ στους δέκα μεσίτες χαρακτήριζαν τα επίπεδα τιμών υψηλά (έναντι 63% το α’ τρίμηνο), χωρίς να βρεθεί έστω και ένας, που θα χαρακτήριζε τις τιμές χαμηλές. Σε ετήσια βάση, οι ερωτώμενοι εκτίμησαν ότι οι τιμές έχουν υποχωρήσει κατά περίπου 11% το β’ τρίμηνο του 2010, ένα ποσοστό διόρθωσης πολύ χαμηλό, αν συνεκτιμηθεί η γενική καθίζηση της οικονομίας την ίδια περίοδο.
Δ) Καταθέσεις - Νέα φυγή καταθέσεων τρέμουν οι τραπεζίτες
Προ κρίσης οι πολίτες διατηρούσαν στις ελληνικές τράπεζες περί τα 300 δις ευρω. Σήμερα υπάρχουν 200. Τα υπόλοιπα 100 είτε πέταξαν στο εξωτερικό ή κρύφτηκαν σε θυρίδες, μπαούλα και πατάρια. Τα λεφτά αυτά δεν ανήκουν στους μεγαλοαστούς , ούτε στους τεχνοκράτες, ούτε βεβαίως στις μεγάλες επιχειρήσεις. Αυτοί τα φυγάδευσαν αμέσως μόλις έσκασε το ελληνικό κανόνι και είναι βέβαιο ότι με καμία απειλή και κανένα φορολογικό νόμο δεν πρόκειται να τα φέρουν στο στόμα του λύκου (είναι σα να λένε στον πλούσιο ότι "πληρώνοντας 5 ευρω σου εξασφαλίζουμε ότι δεν θα ελεγχθείς για την προέλευση των 100, υπό την προϋπόθεση ότι τα 100 ευρω θα τα τοποθετήσεις για ένα χρόνο, στη μέση της πλατείας Ομονοίας")!!!
Τα εναπομείναντα λοιπόν 200 δισ είναι τα λεφτά του λαουτζίκου, τα λεφτά των μικρομεσαίων , όλων αυτών που έχουν μικρή τεχνογνωσία. Είναι οι κόποι μιας ζωής όσων αντλούν πληροφόρηση από τα δελτία των 8...
Μέσα στο ζοφερό κλίμα κλίμα που επικρατεί , οι Έλληνες τραπεζίτες επιστρέφουν εκ νέου ολοταχώς στην… αγωνία του γκισέ, καθώς εκφράζονται φόβοι, ότι η νέα συζήτηση που άνοιξε για όλες τις πιθανές και απίθανες εκδοχές χρεοκοπίας της χώρας θα αρχίσει πολύ σύντομα να κλονίζει την ψυχραιμία ακόμη και των καταθετών που αντλούν «τεχνογνωσία» από τα δελτία των 8, επαναφέροντας το σύστημα στις συνθήκες αποσταθεροποίησης του πρώτου εξαμήνου του 2010.
Προς το παρόν, όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, οι καταθέτες φαίνεται ότι αποφεύγουν την εκδήλωση πανικού, παρά την ορμητική επάνοδο της δημόσιας συζήτησης, στην Ελλάδα και διεθνώς, για τις πιθανότητες να γίνει η Ελλάδα ο πρώτος… πελάτης του μηχανισμού στήριξης που προτείνει η Γερμανία, συνοδεύοντας αυτή την πρόταση με την προτροπή για «κούρεμα» πιστωτών.
Οι καταθέτες δεν σπεύδουν να αποσύρουν καταθέσεις σε συνθήκες πανικού, όπως συνέβη ιδιαίτερα κατά το α’ εξάμηνο του έτους, καθώς επιχειρούν να… βγάλουν άκρη μέσα στη γενικευμένη σύγχυση, σχετικά με το αν πράγματι επίκειται μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, αλλά κυρίως με το πώς αυτό μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητα του καταθέτη. Όμως, ακόμη και τραπεζικά στελέχη που καλούνται από καταθέτες να δώσουν μια σαφέστερη εικόνα για τις επιπτώσεις μιας ενδεχόμενης χρεοκοπίας δυσκολεύονται να δώσουν καθαρές απαντήσεις.
Θεωρητικά, οι καταθέτες προστατεύονται από την κρατική εγγύηση των 100.000 ευρώ ανά καταθέτη, ανά πιστωτικό ίδρυμα, στην περίπτωση που κάποια τράπεζα οδηγηθεί σε διαδικασία εκκαθάρισης. Να σημειωθεί εδώ όμως ότι η εγγύηση (!) του ελληνικού δημοσίου είναι καθαρά εικονική αφού ως γνωστόν, το κράτος έχει κηρύξει άτυπη στάση πληρωμών ακόμα και για την επιστροφή μικροποσών ΦΠΑ (για να μη μιλήσουμε για τα χρέη προς τους προμηθευτές, ούτε για τα χρέη των νοσοκομείων, ούτε για τη χρηματοδότηση των συνταξιοδοτικών ταμείων που οριακά πλέον καταβάλουν συντάξεις…).
Στην πράξη, η κυβέρνηση και οι εποπτικές αρχές θα κάνουν τα πάντα για να αποτρέψουν καταρρεύσεις τραπεζών, ακόμη και σε περίπτωση αναδιάρθρωσης του χρέους, καθώς γνωρίζουν ότι μια αναταραχή μεγάλης κλίμακας στο ελληνικό πιστωτικό σύστημα θα άνοιγε το «κουτί της Πανδώρας» όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά πιθανόν και για άλλες χώρες της Ευρωζώνης, ιδιαίτερα στην περιφέρεια.
Όμως, παρότι το ενδεχόμενο απώλειας κεφαλαίων από κατάθεση σε ελληνική τράπεζα θα πρέπει να θεωρείται απόμακρο, βέβαιο είναι, ότι αν η κυβέρνηση αρχίσει διαπραγμάτευση για αναδιάρθρωση του χρέους θα επιβληθούν περιορισμοί για μια χρονική περίοδο στις αναλήψεις από τις τράπεζες. «Δεν έχει νόημα να συζητάς για μια αναδιάρθρωση του χρέους και την ίδια στιγμή να αποσύρονται μαζικά καταθέσεις από το τραπεζικό σου σύστημα», τονίζουν τραπεζικά στελέχη. Και επισημαίνουν, ότι ακόμη και χωρίς να έχει επιβληθεί κάποιος επίσημος περιορισμός στις αναλήψεις, στις πιο δύσκολες στιγμές του τρέχοντος έτους αρκετές τράπεζες επέβαλαν άτυπους περιορισμούς, ανάλογα με τις συνθήκες ρευστότητας στην κάθε τράπεζα (για παράδειγμα, αναλήψεις μεγάλων ποσών ήταν δυνατές μόνο με προειδοποίηση αρκετών ημερών).
Όταν λοιπόν αποφασιστεί η αναδιάρθρωση, θα ανακοινωθεί απροειδοποίητα και μέσα σε μια νύχτα θα περάσει νομοθετική ρύθμιση που θα επιβάλει περιορισμούς στις αναλήψεις από τις τράπεζες…
Αυτοί είναι κάποιοι από τους πολλούς λόγους, που ο τελευταίος φορολογικός νόμος για τον επαναπατρισμό των καταθέσεων που διέφυγαν στο εξωτερικό, δεν απέδωσε απολύτως τίποτα!
Τζίφος ο επαναπατρισμός κεφαλαίων και …παρατείνεται
Παράταση λοιπόν μέχρι τέλος Δεκεμβρίου –το λιγότερο- προτίθεται να δώσει το υπουργείο Οικονομικών στη διορία που έληξε στις 15 Οκτωβρίου, για “να φέρουν πίσω τα λεφτά”, όσοι έλληνες έχουν βγάλει τις καταθέσεις τους στο εξωτερικό.
Το οικονομικό επιτελείο έχει ήδη διαμηνύσει σε νομικούς και οικονομικούς συμβούλους μεγαλοεπιχειρηματιών, να μεταφέρουν το μήνυμα στους πελάτες τους ότι αυτή θα είναι και η τελευταία ευκαιρία που θα έχουν, πριν το Δημόσιο επιδοθεί σε άγριο φοροκυνηγητό και ελέγχους πόθεν έσχες, εις βάρος όσων θα εντοπίζει να μην έχουν “επαναπατρίσει” τα κεφάλαιά τους, ύστερα από επεξεργασία στοιχείων που συλλέγει από τράπεζες του εξωτερικού.
Στην πράξη πάντως, σύμφωνα με τις ως τώρα ενδείξεις, τα αποτελέσματα από τη διαδικασία που εφαρμόστηκε απέδωσε μηδαμινά –αν όχι μηδενικά- αποτελέσματα.
Ο φόβος να επαναπατρίσουν οι πλούσιοι τις καταθέσεις τους είναι τόσο μεγάλος, που ούτε η άκρως ευνοϊκή ρύθμιση του τελευταίου φορολογικού νόμου ήταν ικανή να τους μεταπείσει…. Ο νόμος προβλέπει ότι φυσικά ή νομικά πρόσωπα που φορολογούνται στην Ελλάδα μπορούν να μεταφέρουν κεφάλαια που βρίσκονται στην αλλοδαπή, σε προθεσμιακό λογαριασμό κατάθεσης στην Ελλάδα, διάρκειας τουλάχιστον ενός έτους, εφόσον καταβάλλουν φόρο με συντελεστή 5% επί της αξίας των καταθέσεων που μεταφέρουν, κατά τον χρόνο της μεταφοράς.
Αν τα κεφάλαια παραμείνουν κατατεθειμένα στην αλλοδαπή, οφείλεται φόρος 8% πάνω σε αυτά. Με την καταβολή του φόρου επί της αξίας των κεφαλαίων που εισάγονται, εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση του υπόχρεου φυσικού ή νομικού προσώπου για τα κεφάλαια που εισάγει, ενώ δεν ερευνάται ο τρόπος απόκτησής τους.
9. Δυνατότητες περιορισμού ή μηδενισμού του ελληνικού χρέους με εφ άπαξ εισφορά (με παρακράτηση) ποσοστού επί των καταθέσεων των ιδιωτών και επιχειρήσεων και εφ άπαξ «εισφορά» ποσοστού της μη υποθηκευμένης ακίνητης περιουσίας, επίσης ιδιωτών και επιχειρήσεων
(πηγή: Β. Βιλιάρδος http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2182.aspx )
Ο διευθυντής του «εναλλακτικού» ινστιτούτου οικονομικών ερευνών, με έδρα τη Βασιλεία της Ελβετίας, επεξεργάζεται ένα σχέδιο, με στόχο την «αποχρέωση» της Γερμανίας. Σκοπός του είναι μία ολοκληρωμένη, «ριζική» πρόταση, σχετικά με το πώς θα μπορούσε η Γερμανία να αποπληρώσει εντελώς το δημόσιο χρέος της, ύψους περί το 1,7 τρις €, μέσω της «εισφοράς» ιδιωτικών περιουσιακών στοιχείων.
Η καθαρή «χρηματική» περιουσία των Γερμανών, αυξήθηκε περισσότερο από το δημόσιο χρέος. Με τη συνολική περιουσία λοιπόν στα 8,2 τρις €, η «ριζική» εξόφληση του 1,7 τρις € δημοσίου χρέους, θα μπορούσε να εξασφαλισθεί μέσω της «εισφοράς» ιδιωτικών περιουσιακών στοιχείων, ύψους 20%. Η «εισφορά» βέβαια αυτή θα έπρεπε να επιβαρύνει τα κάθε είδους περιουσιακά στοιχεία των ιδιωτών – την ακίνητη περιουσία, τις καταθέσεις και τα επενδυτικά χαρτοφυλάκια.
Η ανωτέρω πρακτική έχει εφαρμοσθεί στο παρελθόν, από τον τότε καγκελάριο της Γερμανίας K. Adenauer, ο οποίος θεωρούταν «εχθρός» του κομμουνισμού, δεν έχει αντιμετωπισθεί αρνητικά (το γερμανικό δημόσιο τότε διατήρησε την «εισφορά» μέχρι τη δεκαετία του 70, ταυτόχρονα με τη θεσμοθέτηση υψηλών αφορολόγητων ορίων, έτσι ώστε να επιβαρυνθούν αυτοί οι οποίοι, παρά τον πόλεμο, συνέχιζαν να διατηρούν μεγάλες περιουσίες - κυρίως οι ιδιοκτήτες ακινήτων).
Σύμφωνα με την ανωτέρω πρακτική ο αναλυτής Β. Βιλιάρδος παρουσιάζει για το ελληνικό χρέος δυο προτάσεις, που εφόσον η ελληνική κυβέρνηση τις έκανε πράξη θα μπορούσε α) να περιοριστεί ριζικά το ελληνικό χρέος και β) να μηδενιστεί . Και οι δυο προτείνουν εφ άπαξ εισφορά (με παρακράτηση) ποσοστού επί των καταθέσεων των ιδιωτών και επιχειρήσεων ενώ η δεύτερη προτείνει εφ άπαξ «εισφορά» ποσοστού της μη υποθηκευμένης ακίνητης περιουσίας, επίσης ιδιωτών και επιχειρήσεων.
ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΡΙΖΙΚΟΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ
(α) Μείωση (διαγραφή) του δημοσίου χρέους μας κατά 40%, μέσω απόσβεσης του από τις διεθνείς τράπεζες. Γνωρίζοντας ότι οφείλουμε στους ξένους περί τα 300 δις $, η μείωση θα ήταν 120 δις $ (94 δις €).
(β) Εφ άπαξ «εισφορά» (παρακράτηση) του 40% των χρηματικών καταθέσεων των Ελλήνων, ιδιωτών και επιχειρήσεων, στις τράπεζες. Υπολογίζοντας ότι οι καταθέσεις είναι της τάξης των 200 δις €, το ποσόν θα ήταν το ελάχιστο 80 δις €.
(γ) Απαίτηση εξόφλησης των αποζημιώσεων που μας οφείλει η Γερμανία, οι οποίες υπολογίζονται στα επίπεδα των 70 δις €.
Το συνολικό ποσόν που θα συγκεντρωνόταν στα «ταμεία» του κράτους, θα ήταν περίπου 244 δις €, έναντι δημοσίου χρέους 320 δις € - τα 80 δις € από τους Έλληνες, τα 70 δις € από τους Γερμανούς και τα 94 δις € από τις «αγορές». Έτσι, το δημόσιο χρέος μας θα περιοριζόταν πλέον στα 76 δις €, ή στο 34,5% του ΑΕΠ μας (με μειωμένο ΑΕΠ, στα 220 δις €).
Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (ΜΗΔΕΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ - ΠΛΗΡΗΣ ΑΠΟΧΡΕΩΣΗ)
(α) Μείωση (διαγραφή) του δημοσίου χρέους μας κατά 40%, μέσω απόσβεσης του από τις διεθνείς τράπεζες.
(β) Απαίτηση εξόφλησης των αποζημιώσεων που μας οφείλει η Γερμανία,
(γ) Εφ άπαξ «εισφορά» (παρακράτηση) του 20% των χρηματικών καταθέσεων των Ελλήνων, ιδιωτών και επιχειρήσεων, στις τράπεζες.
(δ) Εφ άπαξ «εισφορά» του 20% της μη υποθηκευμένης ακίνητης περιουσίας, επίσης ιδιωτών και επιχειρήσεων, η οποία υπολογίζεται ελεύθερα (θα έπρεπε να καταγραφεί επακριβώς) στα 600 δις € (είναι μάλλον σημαντικά μεγαλύτερη, αφού κριτήριο μας είναι το 1/8 της αντίστοιχη γερμανικής, ενώ η ιδιοκατοίκηση των Ελλήνων είναι διπλάσια από αυτή των Γερμανών). Το 20% θα ήταν 120 δις € - για την άμεση πληρωμή του, θα έπρεπε ενδεχομένως να δανεισθούν τα ελληνικά νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις από τις τράπεζες (επιστροφή των δανείων με δόσεις, εντός 30 ετών).
Το συνολικό ποσόν που θα συγκεντρωνόταν στα ταμεία του κράτους, θα ήταν περίπου 324 δις €, οπότε θα εξοφλούσαμε εντελώς το δημόσιο χρέος μας .
Πηγές: sofokleous10.gr , bankwnews.gr , euro2day.gr , capital.gr , greekrider.blogspot.com
