-
Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ)
με την απόφασή του της 14ης Ιουνίου 2012 στην υπόθεση C-618/10, Banco
Espahol de SA κατά Joaquin Calderon Camino, ως προς τους καταχρηστικούς όρους μιας σύμβασης δανείου στη διαδικασία έκδοσης
διαταγής πληρωμής και τις αρμοδιότητες του εθνικού δικαστηρίου αποφάνθηκε ότι:
Οδηγία 93/13/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 5ης Απριλίου 1993, σχετικά με τις
καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές, έχει την
έννοια ότι αντιβαίνει σε αυτήν κανονιστική ρύθμιση κράτους μέλους, όπως η
επίμαχη στην κύρια δίκη η οποία δεν παρέχει την εξουσία στο εθνικό δικαστήριο
που έχει επιληφθεί αιτήσεως για την έκδοση διαταγής πληρωμής να εξετάσει
αυτεπαγγέλτως, κατά το αρχικό στάδιο της διαδικασίας ή σε κάθε στάση της δίκης
και μολονότι διαθέτει όλα τα προς τούτο αναγκαία νομικά και πραγματικά
στοιχεία, τον καταχρηστικό χαρακτήρα ρήτρας περί επιτοκίου υπερημερίας
περiλαμβανόμενης σε σύμβαση συναφθείσα μεταξύ επαγγελματία και καταναλωτή, στην
περίπτωση κατά την οποία o τελευταίος δεν έχει ασκήσει ανακοπή.
[Με
απλά λόγια, απαγορεύεται σε ένα κράτος μέλος η εισαγωγή στο εθνικό δίκαιο κανονιστικής
ρύθμισης η οποία δεν παρέχει την εξουσία στο εθνικό δικαστήριο να εξετάζει
αυτεπαγγέλτως (με δική του πρωτοβουλία) την καταχρηστικότητα σύμβασης δάνειου
βάσει της οποίας η τράπεζα ζητά την έκδοση διαταγής πληρωμής. Το ενωσιακό
δίκαιο επιτάσσει προληπτικό δικαστικό έλεγχο της νομιμότητας και του κύρους της
δανειακής σύμβασης, έλεγχο δλδ της νομιμότητας της σύμβασης πρίν την έκδοση
διαταγής πληρωμής. Σημειωτέων ότι (και) η ελληνική δικονομία καθιστά
υποχρεωτικό τον προληπτικό δικαστικό έλεγχο της απαίτησης, ο οποίος (οφείλει
να) διενεργείται πριν από την έκδοση διαταγής πληρωμής]
-
Επίσης το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την απόφαση του της 30ης Μαΐου
2013 στην υπόθεση C-397/11 Erika Joros κατά Aegon Magyarorszhg Hitel zrt, ως
προς τις συνέπειες τις οποίες πρέπει να συναγάγει ο εθνικός δικαστής από τη
διαπίστωση του καταχρηστικού χαρακτήρα ενός όρου (μιας τραπεζικής για παράδειγμα)
σύμβασης αποφάνθηκε ότι:
Το
άρθρο 6, παράγραφος 1 της οδηγίας 93/13 έχει την έννοια ότι o εθνικός δικαστής
ο οποίος διαπιστώνει τον καταχρηστικό
χαρακτήρα ενός όρου της σύμβασης οφείλει, χωρίς να αναμείνει την υποβολή
σχετικού αιτήματος του καταναλωτή, να συναγάγει όλες τις συνέπειες που
απορρέουν, κατά το εθνικό δίκαιο, από τη διαπίστωση αυτή, ώστε να διασφαλίζεται
ότι ο καταναλωτής αυτός δεν δεσμεύεται από τον καταχρηστικό όρο της σύμβασης.
-
Τον Μάρτιο του περασμένου έτους ο Δημήτρης Κωστάκης ο οποίος ήταν πελάτης μου
και ο οποίος δεν ζει πλέον, υπέβαλε έγγραφη καταγγελία προς την Ευρωπαϊκή
Επιτροπή για παραβίαση του κοινοτικού δικαίου εκ μέρους της Ελλάδας, για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των
τραπεζών προς τους καταναλωτές καθώς και για τη διαδικασία έκδοσης διαταγών
πληρωμής κατά δανειοληπτών, ισχυριζόμενος ότι είναι αντίθετες προς το κοινοτικό
δίκαιο, προς το Σύνταγμα, προς τις θεμελιώδεις αρχές του κράτους δικαίου και
τις διατάξεις της ΕΣΔΑ.
Στις
8/11/2016 κοινοποιήθηκε ηλεκτρονικά στους
συγγενείς του καταγγέλλοντος η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία είπε,
μεταξύ άλλων, ότι:
«Πολλοί
πολίτες στην Ευρώπη έχουν αντιμετωπίσει και συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν σοβαρά
προβλήματα με τα τραπεζικά τους δάνεια, εν μέρει επειδή εκλαμβάνουν τις
συμβάσεις πίστωσης ως μονόπλευρες και άδικες. Τα δικαστήρια και οι αρχές των
κρατών μελών έχουν την αρμοδιότητα για την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ που
έχουν θεσπιστεί με στόχο την καταπολέμηση των καταχρηστικών συμβάσεων. Βασικό
νομοθέτημα γι’ αυτόν τον σκοπό αποτελεί η οδηγία 1993/13/ΕΟΚ σχετικά με τις
καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές».
Αναφερόμενη
η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ερμηνεία της
οδηγίας 1993/13/ΕΟΚ, με απλά και κατανοητά λόγια για τον απλό πολίτη επαναλαμβάνει
την πάγια νομολογία του Ευρωπαϊκού
Δικαστηρίου για τον αυτεπάγγελτο - προληπτικό δικαστικό έλεγχο της νομιμότητας των
συμβάσεων που συνήφθησαν μεταξύ τραπεζών και καταναλωτών, ως εξής:
«Βάσει
της οδηγίας 1993/13/ΕΟΚ, όπως
ερμηνεύεται σύμφωνα με την πάγια νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, τα
εθνικά δικαστήρια οφείλουν να αποτιμούν αυτεπαγγέλτως (με δική τους
πρωτοβουλία) κατά πόσον οι τυποποιημένες ρήτρες συμβάσεων είναι δίκαιες και να
κηρύττουν άκυρες όσες είναι καταχρηστικές, βοηθώντας με τον τρόπο αυτό τους
καταναλωτές/πολίτες.».
Ολόκληρο
το κείμενο της απάντησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επί της καταγγελίας, εδώ
[Συναφής
και η 145/2013 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Κεφαλληνίας: Ακύρως
εκδίδεται διαταγή πληρωμής όταν υφίσταται ως προς τους επικαλούμενους ως
καταχρηστικούς όρους δεδικασμένο υπέρ του συνόλου των καταναλωτών που απορρέει
από δικαστικές αποφάσεις που εκδόθηκαν επί συλλογικών αγωγών μεταξύ Ενώσεων
Καταναλωτών και Τραπεζών. Το κείμενο της 145/2013 απόφασης του Μονομελούς
Πρωτοδικείου Κεφαλληνίας, εδώ]
